Σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, καλώ τη διεθνή κοινότητα να μην ξεχάσει την Καμπότζη. Αν και η χώρα μπορεί να μην γίνεται πρωτοσέλιδο, η σιωπή που περιβάλλει έναν λαό που υποφέρει δεν μειώνει τον πόνο του ούτε αναιρεί τη βοήθεια που χρειάζονται.
Από το 1975 έως το 1979, ο λαός της Καμπότζης υπέμεινε τη γενοκτονία στα χέρια των Ερυθρών Χμερ με επικεφαλής τον Πολ Ποτ. Σχεδόν το ένα τρίτο ενός πληθυσμού 7 εκατομμυρίων σφαγιάστηκε με απόλυτη σιωπή.
Σε αυτόν τον 21ο αιώνα, αυτό το ξεχασμένο έθνος συνεχίζει να υποφέρει κάτω από μια άλλη τυραννία υπό την ηγεσία των πρώην ερυθρόχμερ απαραττσικ και των απογόνων τους. Αυτό το είδος της συνέχειας θυμίζει τη Βόρεια Κορέα, η οποία κυβερνάται με σιδερένια γροθιά από τρεις γενιές της δυναστείας Κιμ.
Στην Καμπότζη, η δυναστεία των Ούννων επιβεβαιώθηκε, με τον Χουν Σεν, τον προηγούμενο πρωθυπουργό που κυβέρνησε τη χώρα για 38 χρόνια, να αντικατασταθεί από τον γιο του Χουν Μανέ τον Αύγουστο του 2023. Ο Χουν Σεν κατάφερε στην πραγματικότητα να τα πάει «καλύτερα» από τον Κιμ Ιλ- σουνγκ και ο Κιμ Γιονγκ-ιλ. Δεν είναι μόνο ο Χουν Μανέ που αντικατέστησε τον πατέρα του. Όλοι οι πρώην υπουργοί και αξιωματούχοι του καθεστώτος των Χουν Σεν αντικαταστάθηκαν ταυτόχρονα από τους αντίστοιχους γιους, γαμπρούς, ανιψιούς ή άλλους στενούς και νεότερους συγγενείς τους. Αυτή η άνευ προηγουμένου κίνηση διαδοχής υπό ένα κομμουνιστικό ή νεοκομμουνιστικό καθεστώς μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε ένα πλαίσιο επιδείνωσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ενώ τα διεθνή μέσα ενημέρωσης μπορεί να μην τονίζουν την Καμπότζη με τον ίδιο τρόπο όπως η Βόρεια Κορέα, λόγω του πυρηνικού εκβιασμού που ασκεί το καθεστώς της Πιονγκγιάνγκ, στο εσωτερικό, η ίδια καταπιεστική ατμόσφαιρα επικρατεί στους λαούς της Καμπότζης και της Βόρειας Κορέας.
Το κατεξοχήν ανθρώπινο δικαίωμα είναι το δικαίωμα στη ζωή. Αν και δεν γίνονται πλέον σφαγές μεγάλης κλίμακας στην Καμπότζη, οι εξωδικαστικές εκτελέσεις εξακολουθούν να υφίστανται. Από την ίδρυση του πρώτου κόμματος της αντιπολίτευσης της εποχής μετά το Khmer Rouge το 1995, πάνω από ογδόντα από τους συναδέλφους και τους υποστηρικτές μου δολοφονήθηκαν χωρίς οι αρχές να μπουν στον κόπο να διεξαγάγουν έρευνα. Εγώ ο ίδιος έχω γλιτώσει από πολλές απόπειρες δολοφονίας. Δυστυχώς, πολλοί δημοσιογράφοι, συνδικαλιστές, υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποστηρικτές του περιβάλλοντος και επικριτικοί πολιτικοί αναλυτές δεν είχαν την ίδια τύχη να αποφύγουν τους προμελετημένους θανάτους που τους είχαν ανατεθεί.
Όσον αφορά άλλα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως η ελευθερία της έκφρασης, η κατάσταση στην Καμπότζη δεν είναι πολύ καλύτερη από ό,τι στη Βόρεια Κορέα. Και στις δύο χώρες, η σιωπή που υπαγορεύεται από τον φόβο παρουσιάζεται ως ειρήνη και σταθερότητα. Η λέξη «δικαιοσύνη» είναι πρακτικά απαγορευμένη από το λεξιλόγιο της κυβέρνησης της Πνομ Πενχ επειδή θα μπορούσε να έχει επικίνδυνη σημασία για την πολιτική και οικονομική ελίτ.
Αν υπάρχει ένα συμβολικό όνομα που προκαλεί την αδικία στην Καμπότζη, αυτό είναι ο Κεμ Σόχα, ο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικής Διάσωσης της Καμπότζης (CNRP), του μόνου αληθινού κόμματος της αντιπολίτευσης. Καταδικάστηκε σε 27 χρόνια φυλάκιση τον περασμένο Μάρτιο για «προδοσία». Ο πραγματικός λόγος για την καταδίκη του Kem Sokha είναι ο φόβος που ενσταλάζει το CNRP στον Hun Sen. Το CNRP, που ιδρύθηκε από κοινού από τον Kem Sokha και εμένα το 2012, ήταν το πρώτο κόμμα που ένωσε όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις προκειμένου να τερματιστεί η δικτατορία. Έφτασε κοντά στην επίτευξη του στόχου της στις εθνικές εκλογές του 2013, κερδίζοντας σχεδόν τις μισές ψήφους παρά τις σοβαρές παρατυπίες υπέρ του κυβερνώντος κόμματος.
Αυτό ήταν μια τεράστια έκπληξη και ένας πολιτικός σεισμός για το καθεστώς, καθώς ο Χουν Σεν γνώριζε ότι σε οποιεσδήποτε έντιμες εκλογές, θα έχανε την εξουσία. Για τον Χουν Σεν, του οποίου η ισχύς σημαίνει πρωτίστως ατιμωρησία για όλα τα εγκλήματα του παρελθόντος, ήταν επιτακτική ανάγκη να καταστρέψει το CNRP με κάθε μέσο για να εξασφαλίσει τη δική του επιβίωση. Πρώτα με έβαλε στο στόχαστρο ως τότε αρχηγό του κόμματος. Χρησιμοποιώντας ένα δικαστήριο υπό τον έλεγχό του, με καταδίκασε για αμέτρητα «πολιτικά εγκλήματα». Στη συνέχεια, ξεκινώντας από το 2016, είχε μια σειρά νόμων που ψηφίστηκαν από μια Εθνοσυνέλευση επίσης υπό τον έλεγχό του για να επιτρέψει τη διάλυση οποιουδήποτε πολιτικού κόμματος του οποίου ηγείται «κατάδικος».
Ο στόχος ήταν να εξαλειφθεί το CNRP από τις μελλοντικές εκλογές όσο παρέμεινα στο τιμόνι. Για να διασφαλίσω την επιβίωση του κόμματός μου, παραιτήθηκα από την προεδρία του τον Φεβρουάριο του 2017 και αντικαταστάθηκα από τον Κεμ Σόχα, ο οποίος ήταν μέχρι τότε αντιπρόεδρος του κόμματος.
Ο Χουν Σεν δεν αντέδρασε αμέσως και προτίμησε να περιμένει να δει τα αποτελέσματα των τοπικών εκλογών τον Ιούνιο του 2017, πιθανώς πιστεύοντας ότι η βαθμολογία του CNRP χωρίς την παρουσία μου — αναγκάστηκα σε εξορία από το 2015 — θα ήταν λιγότερο εντυπωσιακή από ό,τι στις εθνικές εκλογές του 2013 . Για άλλη μια φορά, υπήρξε σοκ και πολιτικός σεισμός για το καθεστώς, καθώς το CNRP, για άλλη μια φορά, συγκέντρωσε σχεδόν τις μισές ψήφους και ήταν έτοιμο να αναλάβει τον έλεγχο των μεγαλύτερων επαρχιών και πόλεων του βασιλείου. Πανικός επικράτησε για τον Χουν Σεν, ειδικά ενόψει των επικείμενων εθνικών εκλογών που είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούλιο του 2018. Με τέτοια ορμή, το CNRP δεν μπορούσε παρά να τον σαρώσει από την εξουσία.
Μπορεί κανείς να καταλάβει την απόφαση του Χουν Σεν να αποτρέψει πάση θυσία το CNRP να συμμετάσχει στις εθνικές εκλογές του 2018. Είχε πολύ λίγο χρόνο για να το κάνει. Χρειαζόταν να κυνηγήσει αμέσως τον Κεμ Σόκα, όπως με είχε κυνηγήσει πριν από την παραίτησή μου τον Φεβρουάριο του 2017. Έβαλε αυθαίρετη σύλληψη του Κεμ Σόκα τη νύχτα της 2ης προς 3η Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, ισοπεδώνοντας το γκροτέσκο πρόσχημα της «προδοσίας ' εναντίον του. Αυτή η εσφαλμένη κατηγορία ήταν η πρόφαση για τον Χουν Σεν να ζητήσει από ένα δουλοπρεπές «ανώτατο δικαστήριο» να αποφανθεί τη διάλυση του CNRP στις 16 Νοεμβρίου 2017.
Λίγους μήνες αργότερα, στις εκλογές του Ιουλίου 2018, το κόμμα του Χουν Σεν, χωρίς να χρειάζεται πλέον να ανταγωνιστεί το CNRP, κέρδισε χωρίς έκπληξη το 100% των εδρών στην Εθνοσυνέλευση.
Ενώ ο Kem Sokha δεν μπορεί να φύγει από την Καμπότζη μετά την πρόσφατη καταδίκη του, εγώ, από την άλλη πλευρά, δεν μπορώ να μπω στη χώρα επειδή ο Hun Sen έχει διακηρύξει ότι θα με εμπόδιζε χρησιμοποιώντας «πολυβόλα και βλήματα». Ταυτόχρονα, ενίσχυσε το νομικό και δικαστικό του οπλοστάσιο εναντίον μου, καταδικάζοντάς με σε ισόβια κάθειρξη τον Οκτώβριο του 2022 για υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εθνικών μειονοτήτων στην Καμπότζη. Κατηγορήθηκα ότι είχα πρόθεση να παραχωρήσω εθνικά εδάφη στους αυτόχθονες πληθυσμούς της Καμπότζης, ενώ είχα απλώς υποσχεθεί να σεβαστώ τα δικαιώματά τους όπως περιγράφονται στη Διακήρυξη των Ηνωμένων Εθνών του 2007 για τα Δικαιώματα των Αυτόχθονων Λαών.
Ο H un Sen συνεχίζει να φοβάται την αναζωπύρωση του CNRP, το οποίο θα μπορούσε να διαλύσει μόνο στα χαρτιά, αλλά το οποίο εξακολουθεί να ενσαρκώνει την ελπίδα για μια δημοκρατική αλλαγή για τον λαό της Καμπότζης. Ο Χουν Σεν, ο οποίος συνεχίζει να τραβάει τα νήματα πίσω από τον άπειρο γιο του Χουν Μανέ, προσπαθεί απεγνωσμένα να αποτρέψει την ενότητα των δημοκρατικών δυνάμεων που εκπροσωπούνται από τη συμμαχία μεταξύ του Κεμ Σόκα και εμένα.
Οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι αυτές του συγγραφέα.
Ο Sam Rainsy, υπουργός Οικονομικών της Καμπότζης από το 1993 έως το 1994, είναι ο συνιδρυτής και ενεργός ηγέτης του αντιπολιτευόμενου Κόμματος Εθνικής Διάσωσης της Καμπότζης (CNRP).