Ακολουθώντας τα βήματα άλλων μεγάλων κεντρικών τραπεζών, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) παρέτεινε το status quo των βασικών της επιτοκίων την Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου. Η πρόεδρός της, Κριστίν Λαγκάρντ, ωστόσο, αμβλύνει τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων, προειδοποιώντας ότι δεν πρέπει «να αφήσουμε την επιφυλακή μας» παρά την απότομη πτώση του πληθωρισμού στην ευρωζώνη.

Το βασικό βασικό επιτόκιο των καταθέσεων, που αποτελεί σημείο αναφοράς για τις πιστώσεις στη ζώνη του ευρώ, διατηρήθηκε έτσι στο ιστορικά υψηλό επίπεδο του 4%, στο οποίο είχε φτάσει τον Σεπτέμβριο . Ενώ ο κύκλος των δραστικών αυξήσεων των επιτοκίων φαίνεται να πλησιάζει στο τέλος του για τα κύρια νομισματικά ιδρύματα, τώρα τίθεται το ερώτημα της στιγμής που θα επιλεγεί για να αμβλυνθεί ο περιορισμός.

^{Η κ.} Λαγκάρντ διαβεβαίωσε τον Τύπο ότι το διοικητικό συμβούλιο «δεν είχε συζητήσει καθόλου τις μειώσεις των επιτοκίων» κατά τη συνεδρίαση για τη νομισματική πολιτική την Πέμπτη. Ανέφερε συγκεκριμένα τους πληθωριστικούς κινδύνους που συνδέονται με τους «μισθούς» , τους «γεωπολιτικούς κινδύνους» και τα «ακραία καιρικά φαινόμενα» που θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές προς τα πάνω.

Προβλεπόμενη αύξηση των τιμών κατά 2,7% το 2024

«Η επιβράδυνση του υποκείμενου πληθωρισμού [εξαιρουμένων των ευμετάβλητων τιμών της ενέργειας και των εμπορευμάτων] συνεχίστηκε» από τον Οκτώβριο, αλλά «οι εντάσεις τιμών παραμένουν διατηρημένες, κυρίως λόγω της δυναμικής αύξησης του κόστους των μονάδων εργατικού δυναμικού» , υπογραμμίζει το ίδρυμα στο δελτίο τύπου του.

Ωστόσο, η ΕΚΤ δεν πιστεύει πλέον ότι ο πληθωρισμός θα «παραμένει πάντα πολύ υψηλός για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα» όσον αφορά τον στόχο του 2%, σύμφωνα με τον τύπο που επαναλαμβάνεται από τον Σεπτέμβριο του 2022. Το δελτίο τύπου των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής δεν παρέχει ωστόσο καμία ένδειξη για μελλοντική χαλάρωση των επιτοκίων.

Πιο γρήγορα για να προβλέψει μια τέτοια ανάκαμψη, η αμερικανική κεντρική τράπεζα (Fed) «συζήτησε ένα χρονοδιάγραμμα για μειώσεις επιτοκίων» την Τετάρτη, δήλωσε ο πρόεδρος της, Jerome Powell, αφού άφησε τα επιτόκιά της αμετάβλητα για τρίτη συνεχή φορά.

Ο πληθωρισμός οδήγησε την ΕΚΤ σε δέκα διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων από τον Ιούλιο του 2022, έως ότου τέθηκε σε ισχύ μια πρώτη παύση τον Οκτώβριο. Αυτή η αύξηση των τιμών στη ζώνη του ευρώ έχει διαιρεθεί κατά περισσότερους από τέσσερις από το ρεκόρ του 10,6% που σημειώθηκε τον Οκτώβριο του 2022, όταν οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία στις τιμές του φυσικού αερίου και του πετρελαίου έγιναν πλήρως αισθητές.

Στις νέες του προβλέψεις, που παρουσιάστηκαν την Πέμπτη, το νομισματικό ινστιτούτο προβλέπει αύξηση των τιμών κατά 2,7% το 2024, σε σύγκριση με 3,2% προηγουμένως, μετά 2,1% το 2025 και 1,9% το 2026. Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη αναθεωρήθηκαν επίσης προς τα κάτω για το 2024, % το 2024, σε σύγκριση με 1% τον Σεπτέμβριο, στη συνέχεια ορίστηκε σε 1,5% το 2025 και το 2026.

Η αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής έχει ολοένα και πιο ορατές συνέπειες στην οικονομία: η αύξηση του κόστους της πίστωσης επιβαρύνει ολοένα και περισσότερο τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, επηρεάζοντας ιδιαίτερα την ακίνητη περιουσία.

Πολλές κεντρικές τράπεζες διατηρούν τη νομισματική τους πορεία

Η ΕΚΤ θέλει να διατηρήσει υψηλά επιτόκια όσο χρειάζεται, επειδή φοβάται μια νέα άνοδο των τιμών της ενέργειας σε ένα πλαίσιο γεωπολιτικών εντάσεων, ιδιαίτερα στη Μέση Ανατολή. Ανησυχεί επίσης για τις αυξήσεις των μισθών που θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν την ανάκαμψη των τιμών. Η ΕΚΤ ανακοίνωσε επίσης ότι σκοπεύει να επιταχύνει τη μείωση του ισολογισμού του χρέους που αποκτήθηκε κατά τα χρόνια του χαμηλού πληθωρισμού και του Covid-19.

Το ινστιτούτο θα επανεπενδύσει μόνο το μισό, δηλαδή 7,5 δισεκατομμύρια ευρώ το μήνα κατά μέσο όρο από τον Ιούλιο του 2024, δηλαδή έξι μήνες νωρίτερα από το προγραμματισμένο, το χρέος που αποκτήθηκε ως μέρος του σχεδίου έκτακτης ανάγκης κατά της πανδημίας (το PEPP) που ξεκίνησε το 2020. Αυτές οι επανεπενδύσεις θα σταματήσουν στο στα τέλη του 2024, σύμφωνα με δελτίο τύπου.

Άλλες κεντρικές τράπεζες αποφάσισαν την Πέμπτη να διατηρήσουν τη νομισματική τους πορεία: η Εθνική Τράπεζα της Ελβετίας έπραξε το ίδιο, διατηρώντας το βασικό της επιτόκιο στο 1,75%, ενώ ο πληθωρισμός, ο οποίος υποχώρησε στο 1,4% τον Νοέμβριο, παραμένει κάτω από την παρακολούθηση.

Τελειώνοντας επίσης μια ταραγμένη χρονιά, η Τράπεζα της Αγγλίας άφησε το βασικό της επιτόκιο αμετάβλητο στο 5,25%, κρίνοντας ότι οι πληθωριστικές πιέσεις εξακολουθούσαν να υφίστανται και ότι τα επιτόκια της ήταν πιθανό να παραμείνουν υψηλά «για παρατεταμένη περίοδο» .

Η Κεντρική Τράπεζα της Νορβηγίας, σημειώνοντας ότι ο πληθωρισμός παραμένει πολύ υψηλός, τον αύξησε για δέκατη τέταρτη φορά σε περισσότερα από δύο χρόνια, από το 0,25% στο 4,5%. Αλλά σκοπεύει να το κρατήσει σε αυτό το επίπεδο «για λίγο».