Εισαγωγή

Όταν ακούμε τις ψηφιακές τεχνολογίες να περιγράφονται ως «εικονικές» ή «σύννεφα», δημιουργείται ένα αίσθημα άυλης ή έλλειψης βαρύτητας. Ωστόσο, αυτό διαψεύδει τον πολύ απτό αντίκτυπο των ψηφιακών υποδομών στο περιβάλλον μας. Τα κέντρα δεδομένων, στην πράξη μάλλον απρόσωπες αποθήκες, αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ψηφιακού μετασχηματισμού και έχουν βαθύ οικολογικό αποτύπωμα. Σε όλη την Ευρώπη, τα κέντρα δεδομένων έχουν γίνει πρωτοσέλιδα σχετικά με την αυξανόμενη κατανάλωση ενέργειας και νερού , ιδιαίτερα μετά την έλευση της τεχνητής νοημοσύνης. Άλλες ειδήσεις υπογραμμίζουν την καταβρόχθιση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας .

Η Επιτροπή έχει θέσει έναν συγκεκριμένο στόχο για«υψηλά ενεργειακά αποδοτικά και βιώσιμα κέντρα δεδομένων έως το 2030 το αργότερο» . Αργότερα αυτό το έτος, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, η οποία θα αξιολογήσει τη σκοπιμότητα της μετάβασης προς έναν τομέα κέντρων δεδομένων καθαρών μηδενικών εκπομπών. Για πρώτη φορά, αυτή η έκθεση θα βασίζεται σε δεδομένα που θα αναφέρουν οι φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων βάσει του κανονισμού για το Κοινό Σύστημα Αξιολόγησης Κέντρων Δεδομένων της Ένωσης . Αυτή θα είναι μια σημαντική ευκαιρία για την ΕΕ να προσαρμοστεί και να ενισχύσει τη ρυθμιστική της προσέγγιση για να περιορίσει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτού του διαρκώς αναπτυσσόμενου τομέα.

Υποστηρίζουμε σε ένα πρόσφατο άρθρο ότι παρά τα μέτρα για την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης και της κατανάλωσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η απρόσκοπτη ανάπτυξη του τομέα των κέντρων δεδομένων θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη του στόχου αειφορίας για το 2030. Σε αυτήν την ανάρτηση ιστολογίου, παρουσιάζουμε δέκα στοιχεία που θα είναι βασικά για την ανάπτυξη της επόμενης επανάληψης της πολιτικής βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων της ΕΕ.

Κέντρα δεδομένων: ένα αστάρι

Σε αντίθεση με τον ομοιόμορφα αποδεκτό ορισμό του υπολογιστικού νέφους , δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός των κέντρων δεδομένων. Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει τα κέντρα δεδομένων ως «βιομηχανικές δομές ή ομάδες δομών που χρησιμοποιούνται για τη στέγαση, τη σύνδεση και τη λειτουργία συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, διακομιστών και συναφούς εξοπλισμού για αποθήκευση, επεξεργασία και διανομή δεδομένων, καθώς και άλλες συναφείς δραστηριότητες» (άρθρο 2 παράγραφος 49 της ΕΕΑ ). [1] Τα κέντρα δεδομένων ταξινομούνται συνήθως ανάλογα με το μέγεθος του δαπέδου και την ισχύ τους. Ο τύπος των κέντρων δεδομένων που έχουν τραβήξει τη μεγαλύτερη προσοχή είναι τα κέντρα δεδομένων « υπερκλίμακας », τα οποία έχουν επιφάνεια δαπέδου πάνω από 10.000 m², με 2000+ rack server και χωρητικότητα ισχύος άνω των 10 MW. Η ανάπτυξη και η κατασκευή των κέντρων δεδομένων απαιτεί συνήθως κρατικές εξουσιοδοτήσεις από το κράτος μέλος της ΕΕ.

Η ΕΕ έχει αναγνωρίσει τόσο τις περιβαλλοντικές υποσχέσεις όσο και τις παγίδες της αυξημένης ψηφιοποίησης στην Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, ιδιαίτερα τον αντίκτυπό της στις συνολικές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου (GHG). Ως αποτέλεσμα, η Επιτροπή έχει δηλώσει τον στόχο πολιτικής μιας «διπλής μετάβασης» της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές και της ψηφιοποίησης. Το κλείδωμα αυτών των δύο στόχων μαζί είναι δυνητικά πολύ ισχυρό. Αφενός, η ψηφιοποίηση έχει περιγραφεί ως «κρίσιμος παράγοντας» για την επίτευξη του στόχου της Πράσινης Συμφωνίας για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Από την άλλη, η προκύπτουσα αύξηση στην υπολογιστική υποδομή έχει ένα αυξανόμενο οικολογικό αποτύπωμα που πρέπει να καταστεί πιο βιώσιμο. Για να επιτευχθεί αυτό, η ΕΕ έχει υιοθετήσει ένα νομικό πλαίσιο που στοχεύει στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των κέντρων δεδομένων, στην αντιστάθμιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου που προκύπτουν και στη σταδιακή αντικατάσταση της ενέργειας με βάση τον άνθρακα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

1. Επαναβαθμονομήστε τις εκτιμήσεις κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας

Η ηλεκτρική ενέργεια είναι απαραίτητη για τη λειτουργία των κέντρων δεδομένων. Μια κοινή μέτρηση που χρησιμοποιείται από τον τομέα είναι η αποτελεσματικότητα χρήσης ενέργειας (PUE). Αυτό μετρά την ενεργειακή απόδοση ενός κέντρου δεδομένων, που υπολογίζεται διαιρώντας τη συνολική ισχύ της εγκατάστασης με την κατανάλωση ενέργειας του εξοπλισμού πληροφορικής. Σύμφωνα με την τρέχουσα κατάσταση του κλάδου, κατά μέσο όρο η PUE τείνει να είναι 1,56, που σημαίνει ότι για κάθε 1MWh που χρησιμοποιείται για υπολογιστές, απαιτείται περίπου μιάμιση φορά περισσότερη ενέργεια. Η ψύξη ενός κέντρου δεδομένων είναι ο μεγαλύτερος χρήστης αυτής της ενέργειας, καθώς και η μεγαλύτερη πηγή εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Οι εκτιμήσεις για την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του κέντρου δεδομένων κυμαίνονται ευρέως . Η Επιτροπή εργάζεται με μια σειρά εκτιμήσεων που βασίζονται σε μια μελέτη του 2020 , η οποία καλύπτει την καλύτερη περίπτωση 98,52 TWh έως το 2030 και τη χειρότερη περίπτωση 160 TWh έως το 2030. Ωστόσο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας προβλέπει ότι η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του κέντρου δεδομένων στην ΕΕ θα μπορούσε ήδη να αυξηθεί σε 150 TWh μεγαλύτερες ανάγκες της ζήτησης ενέργειας κατά 6, AI. Αυτές οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις είναι ανησυχητικές, καθώς οι τρέχουσες πολιτικές δεν επιδιώκουν να περιορίσουν τη συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας του τομέα των data center, με την προϋπόθεση ότι ο τεχνολογικός τομέας θα είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις δικές του φιλοδοξίες βιωσιμότητας. Είναι πιθανό ότι η Επιτροπή θα επικαιροποιήσει τις προβλέψεις της για τα καλύτερα και χειρότερα σενάρια με βάση τα πρόσφατα στοιχεία της βιομηχανίας σχετικά με την κατανάλωση ενέργειας. Ωστόσο, η ταχεία ανάπτυξη του τομέα των κέντρων δεδομένων δεν μπορεί να μείνει ανεξέλεγκτη και ανεξέλεγκτη εάν η ΕΕ θέλει να επιτύχει τον στόχο της για το 2030.

2. Ενσωμάτωση του φαινομένου ανάκαμψης στις πολιτικές ενεργειακής απόδοσης

Η κατανάλωση ενέργειας των κέντρων δεδομένων έλαβε ιδιαίτερη προσοχή κατά τη νομοθετική διαδικασία για το EED. Το άρθρο 12 παράγραφος 4 προβλέπει ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ενθαρρύνουν τα κέντρα δεδομένων με ζήτηση ισχύος ίση ή μεγαλύτερη από 1 MW να λαμβάνουν υπόψη τις βέλτιστες πρακτικές του Ευρωπαϊκού Κώδικα Δεοντολογίας για την Ενεργειακή Απόδοση στα Κέντρα Δεδομένων . Ο Κώδικας Συμπεριφοράς περιλαμβάνεται επίσης ως μέρος των κριτηρίων τεχνικού ελέγχου για τη φιλοξενία δεδομένων στον κατ' εξουσιοδότηση νόμο για την ταξινόμηση του κλίματος της ΕΕ (Δραστηριότητα 8.1), καθώς και στα κριτήρια για τις πράσινες δημόσιες συμβάσεις . Ο κανονισμός οικολογικού σχεδιασμού για διακομιστές και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων περιλαμβάνει επίσης συγκεκριμένες απαιτήσεις σχεδιασμού για διακομιστές.

Μέχρι πρόσφατα, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ δεν έλαβαν επαρκώς υπόψη τα πιθανά αποτελέσματα ανάκαμψης στην προσέγγισή τους για τη διαχείριση της ενεργειακής απόδοσης των κέντρων δεδομένων. Το φαινόμενο ανάκαμψης είναι το φαινόμενο όπου μια αύξηση της ενεργειακής απόδοσης μιας τεχνολογίας οδηγεί σε αύξηση της χρήσης της, αντισταθμίζοντας ενδεχομένως αυτά τα κέρδη. Εντυπωσιακά, το 2023, η Επιτροπή δήλωσε ότι η αύξηση της ενέργειας και η αυξανόμενη εξάρτηση από το cloud computing για τη διευκόλυνση τεχνολογιών όπως η τεχνητή νοημοσύνη αντιστάθμισαν τα μέχρι τώρα κέρδη απόδοσης. Συνεπώς, ο στόχος βιωσιμότητας για το 2030 και το αποτύπωμα άνθρακα του κλάδου θα πρέπει να καταστούν δεσμευτικά.

3. Αντιμετώπιση συγκρούσεων διανομής σχετικά με την πρόσβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Ένας άλλος βασικός στόχος πολιτικής είναι η αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τα κέντρα δεδομένων για τον μετριασμό των αυξανόμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα διατάξεις στην αναθεωρημένη οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ( RED ) με στόχο την επιτάχυνση της επεξεργασίας των αδειών για νέες μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Η τρέχουσα προσέγγιση, ωστόσο, δεν επιλύει τη σύγκρουση σχετικά με το ποιος προμηθεύεται αυτή την περιορισμένη ανανεώσιμη ενέργεια και για ποιο σκοπό χρησιμοποιείται. Ενώ οι μεγάλοι φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων διαφημίζουν τη δέσμευσή τους στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αυτό παίρνει ενέργεια από τις τοπικές κοινότητες και άλλες βιομηχανίες. Στην Ιρλανδία, για παράδειγμα, η αυξανόμενη ζήτηση κέντρων δεδομένων έχει ξεπεράσει κάθε πρόσθετη αιολική ενέργεια που παράγεται στην Ιρλανδία από το 2017. Στην ανασκόπησή της, η Επιτροπή πρέπει να λάβει υπόψη τον τρόπο με τον οποίο οι αυξανόμενες ενεργειακές ανάγκες του τομέα επηρεάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό άνθρακα της ΕΕ και τους στόχους για την απαλλαγή από τον άνθρακα άλλων τομέων.

4. Η ώθηση της βιομηχανίας για πυρηνική ενέργεια

Σαφώς, υπάρχει μια ισχυρή ώθηση για την αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας για την τροφοδοσία των ψηφιακών τεχνολογιών και της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς αυτή θεωρείται πηγή ενέργειας χωρίς άνθρακα. Στη Σύνοδο Κορυφής Δράσης AI στο Παρίσι νωρίτερα φέτος, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν προώθησε την πυρηνική ενέργεια των χωρών του για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης με τις λέξεις « Βύσμα, μωρό, βύσμα ». Το σχέδιο δράσης AI του Ηνωμένου Βασιλείου θα διερευνήσει την κατασκευή μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR) για την τροφοδοσία κέντρων δεδομένων τεχνητής νοημοσύνης. Η αξιοποίηση της πυρηνικής ενέργειας για κέντρα δεδομένων δεν εγείρει απλώς ζητήματα πυρηνικής ασφάλειας. Τα πυρηνικά SMR δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί. έρευνα διαπιστώνει ότι παράγουν περισσότερα ραδιενεργά απόβλητα αντί για λιγότερα. Επιπλέον, αυτή η ώθηση εγείρει ερωτήματα σχετικά με την αχαλίνωτη ισχύ από μια χούφτα μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας σχετικά με τους πόρους υπολογιστών όταν επενδύουν σε πυρηνικά SMR. Η ΕΕ δεν θα πρέπει να εγκρίνει τα πυρηνικά SMR ως λύση για βιώσιμους υπολογιστές χωρίς να εξετάζει κριτικά τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις.

5. Μειώστε την υπερβολική έμφαση στην επαναχρησιμοποίηση της σπατάλης θερμότητας

Εκτός από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, τα κέντρα δεδομένων παράγουν επίσης σημαντική ποσότητα απορριπτόμενης θερμότητας , η οποία συμβάλλει περαιτέρω στην υπερθέρμανση του πλανήτη και στη ρύπανση. Σύμφωνα με την πρώτη αρχή της ενεργειακής απόδοσης, η απορριπτόμενη θερμότητα θα πρέπει να μειωθεί όσο το δυνατόν περισσότερο και θα πρέπει να επαναχρησιμοποιηθεί μόνο η αναπόφευκτη απορριπτόμενη θερμότητα. Ωστόσο, ο διάλογος σε επίπεδο ΕΕ επικεντρώθηκε σημαντικά στην επαναχρησιμοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας ως κάτι σαν «ασημένια σφαίρα» για την αντιμετώπιση της αυξημένης κατανάλωσης ενέργειας και των εκπομπών ψηφιακών τεχνολογιών. Το άρθρο 26 EED, για παράδειγμα, απαιτεί από τα κέντρα δεδομένων να παρέχουν απορριπτόμενη θερμότητα στα συστήματα τηλεθέρμανσης, εκτός εάν αυτό δεν είναι τεχνικά ή οικονομικά εφικτό, κάτι που συμβαίνει συχνά. Ως εκ τούτου, η ΕΕ θα πρέπει να μετατοπίσει το επίκεντρο της προσοχής σε περαιτέρω μείωση της σπατάλης θερμότητας και να απαιτήσει την επαναχρησιμοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας μόνο όπου αυτό είναι αναπόφευκτο.

6. Ενίσχυση της δημόσιας και τοπικής διαφάνειας

Πέρα από την ενεργειακή απόδοση, το νομοθετικό πλαίσιο για τη βιωσιμότητα των κέντρων δεδομένων εισάγει σημαντικές απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων, αλλά μόνο ένα συγκεκριμένο μέτρο δημόσιας διαφάνειας. Με βάση τα αναφερόμενα δεδομένα, η Επιτροπή θα δημιουργήσει μια δημόσια διαθέσιμη βάση δεδομένων με συγκεντρωτικά δεδομένα σε επίπεδο κράτους μέλους ή σε περιφερειακό επίπεδο. Ωστόσο, όπως επισημάνθηκε , αυτό δεν θα επιτρέψει ολοκληρωμένη ανάλυση και σύγκριση μεταξύ των τοποθεσιών και των περιοχών. Χωρίς μεγαλύτερη δημόσια διαφάνεια, θα είναι δύσκολο για τις τοπικές κοινότητες και την κοινωνία των πολιτών να αποκτήσουν γνώσεις σχετικά με τον αντίκτυπο της βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων σε τοπικό επίπεδο, όπου γίνονται πιο αισθητά. Η Επιτροπή θα πρέπει να διαθέτει λεπτομερή δεδομένα στη βάση δεδομένων EED.

7. Αναφορά δεδομένων κατανάλωσης και εκπομπών βάσει τοποθεσίας

Ένα άλλο ζήτημα αφορά τη διαφάνεια των κέντρων δεδομένων σχετικά με την κατανάλωση πόρων βάσει τοποθεσίας και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Σύμφωνα με τον Κανονισμό για το Κοινό Σύστημα Αξιολόγησης Κέντρων Δεδομένων (Παράρτημα II) και τον κατ' εξουσιοδότηση Κανονισμό Ταξινόμησης του Κλίματος της ΕΕ (Δραστηριότητα 8.1), οι φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων μπορούν να αναφέρουν Πιστοποιητικά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (REC) με εγγύηση προέλευσης. Τα REC μπορούν να προέρχονται από οπουδήποτε στην Ευρώπη και να αποδοθούν σε οποιαδήποτε τοποθεσία κέντρου δεδομένων. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι οι φορείς εκμετάλλευσης μπορούν να αποκρύψουν τις εκπομπές εύρους 2 και 3 βάσει τοποθεσίας, οι οποίες εμφανίζονται στην τοποθεσία του κέντρου δεδομένων. Μόνο οι φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων που καλύπτονται από την CSRD πρέπει να κάνουν διαφοροποίηση μεταξύ εκπομπών βάσει τοποθεσίας και εκπομπών βάσει της αγοράς στις γνωστοποιήσεις της.

Σύμφωνα με τον κανονισμό για το Κοινό Σύστημα Αξιολόγησης Κέντρων Δεδομένων, οι φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων πρέπει να γνωστοποιούν την κατανάλωση νερού τους. Πρόκειται για σημαντική εξέλιξη, καθώς οι χειριστές των κέντρων δεδομένων φυλάσσουν στενά αυτές τις πληροφορίες , ιδιαίτερα τη χρήση του πόσιμου νερού . Πολλοί φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων συμμετέχουν σε προγράμματα διαχείρισης νερού που λειτουργούν παρόμοια με τις αντισταθμίσεις άνθρακα: αντισταθμίζουν το νερό που καταναλώνεται αλλά δεν το αναπληρώνουν απαραίτητα στις περιοχές όπου καταναλώθηκε. Ως εκ τούτου, η νομοθεσία της ΕΕ θα πρέπει πάντα να απαιτεί αναφορά με βάση την τοποθεσία για την κατανάλωση πόρων και τις εκπομπές GHG που πρέπει να διαχωρίζονται από τα προγράμματα αντιστάθμισης άνθρακα και διαχείρισης νερού.

8. Παροχή κινήτρων για επενδύσεις στη βιώσιμη πληροφορική

Η ΕΕ έχει θεσπίσει σημαντικές υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων βιωσιμότητας για τις μεγάλες εταιρείες, με στόχο να κατευθύνει τις επενδύσεις σε πιο βιώσιμες δραστηριότητες. Ο κανονισμός ταξινόμησης της ΕΕ παρέχει ένα σύστημα ταξινόμησης για επενδυτές και εταιρείες που περιλαμβάνει δύο δραστηριότητες που σχετίζονται με τα κέντρα δεδομένων: επεξεργασία δεδομένων, φιλοξενία και συναφείς δραστηριότητες και υποστήριξη της πώλησης ή επαναχρησιμοποίησης διακομιστών και προϊόντων αποθήκευσης δεδομένων . Ένα βασικό ζήτημα είναι ότι οι εταιρείες δεν υποχρεούνται να συμμετέχουν σε δραστηριότητες ευθυγραμμισμένες με την Ταξινόμηση της ΕΕ, αλλά η Ταξινόμηση βασίζεται στην εθελοντική συμμετοχή. Το πολύ, οι μεγάλες εταιρείες που υπόκεινται στην Οδηγία για την Αειφόρο Αναφορά Εταιρικών Αναφορών (CSRD) θα πρέπει να γνωστοποιούν τον κύκλο εργασιών και τις δαπάνες τους από ευθυγραμμισμένες βιώσιμες δραστηριότητες. Λαμβάνοντας υπόψη την τρέχουσα αναπτυξιακή τροχιά της βιομηχανίας των κέντρων δεδομένων, υπάρχει ελάχιστος λόγος να πιστεύουμε ότι οι χρηματοοικονομικοί επενδυτές και οι (μεγάλες) εταιρείες τεχνολογίας θα επενδύσουν μόνο σε βιώσιμη υποδομή υπολογιστών. Για να διασφαλιστεί αυτή η αναμενόμενη αλλαγή στις επενδύσεις, η πολιτική της ΕΕ πρέπει να εισαγάγει δεσμευτικές απαιτήσεις για βιώσιμες επενδύσεις σε κέντρα δεδομένων.

9. Τυφλά σημεία: λογισμικό και σκοτεινά δεδομένα

Η νομοθεσία που επικεντρώνεται στην ενεργειακή απόδοση επικεντρώνεται στην ενεργειακή απόδοση του υλικού, ιδίως μέσω του κανονισμού οικολογικού σχεδιασμού για διακομιστές και προϊόντα αποθήκευσης δεδομένων . Αυτή η εστίαση στο υλικό αφήνει τη βελτιστοποίηση μέσω πιο βιώσιμου λογισμικού εκτός του πεδίου εφαρμογής της. Ομοίως, το σημαντικό αποτύπωμα άνθρακα που προκαλείται από τα σκοτεινά δεδομένα δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της πολιτικής της ΕΕ για την ψηφιακή βιωσιμότητα. Αυτό αναφέρεται σε στοιχεία ενεργητικού που συλλέγουν, επεξεργάζονται και αποθηκεύουν οι οργανισμοί, αλλά δεν τα χρησιμοποιούν για άλλους σκοπούς. Η Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει τη δυνητική συμβολή του βιώσιμου λογισμικού και τη μείωση της αποθήκευσης σκοτεινών δεδομένων για τη στρατηγική βιώσιμων κέντρων δεδομένων της.

10. Η ανάγκη για δημόσια πληροφορική προσανατολισμένη στην αξία

Η τρέχουσα προσέγγιση της ΕΕ για τη ρύθμιση της βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων δεν ενσωματώνει επαρκώς τις δημόσιες απαιτήσεις προσανατολισμένες στην αξία. Γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη αναγνώριση της ανάγκης να διασφαλιστεί ότι η αυξημένη ψηφιοποίηση συμβάλλει πραγματικά στο κοινό καλό. Η εισαγωγή ενός πλαισίου αναλογικότητας για τεχνητή νοημοσύνη και άλλες υπολογιστικές εφαρμογές έντασης πόρων μπορεί να είναι ένα μέσο αξιολόγησης του κατά πόσον η ανάπτυξη και η χρήση τους για μια συγκεκριμένη εργασία είναι ανάλογη με το αποτύπωμα άνθρακα.

Τέλος, καθώς η πληροφορική μπορεί να πραγματοποιηθεί εξ αποστάσεως, η πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να γνωρίζει ευρέως τον υπολογιστικό φόρτο εργασίας που καταναλώνουν οι πελάτες της ΕΕ σε τρίτες χώρες και αντίστροφα. Οι τρίτες χώρες όπου η ρύθμιση της βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων είναι σημαντικά χαμηλότερη από ό,τι στην ΕΕ, θα μπορούσαν διαφορετικά να υποστούν το μεγαλύτερο βάρος της εξωτερικής ανάθεσης των αναγκών υπολογιστών της ΕΕ. Κάτι τέτοιο θα έρχονταν σε αντίθεση με το πνεύμα των προσπαθειών βιωσιμότητας στην ΕΕ και θα έρχονταν σε αντίθεση με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.

Καταληκτικές παρατηρήσεις

Αναμφίβολα, η βιωσιμότητα των κέντρων δεδομένων έχει γίνει ένα εξαιρετικά πολιτικά σημαντικό ζήτημα όπου οι στόχοι της βιομηχανίας, της καινοτομίας και της βιωσιμότητας μπορούν να συγκρουστούν. Ο κίνδυνος είναι η δίδυμη μετάβαση να γίνει μονόπλευρη, δίνοντας προτεραιότητα στην ψηφιοποίηση έναντι της βιωσιμότητας. Ως εκ τούτου, η επικείμενη έκθεση της Επιτροπής θα είναι μια σημαντική στιγμή για την προώθηση της βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων στην ΕΕ. Αυτή η έκθεση πιθανότατα θα ενημερώσει επίσης μια νέα νομοθετική πρόταση για έναν νόμο για την ανάπτυξη του νέφους και της τεχνητής νοημοσύνης, ο οποίος στοχεύει στη θέσπιση «ελάχιστων προτύπων» για την ενεργειακή απόδοση της ανάπτυξης τεχνητής νοημοσύνης.

Αυτή η ανάρτηση ιστολογίου παρείχε δέκα βασικά στοιχεία που πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους φορείς λήψης αποφάσεων της ΕΕ κατά τη συζήτηση μιας νέας επανάληψης της πολιτικής βιωσιμότητας των κέντρων δεδομένων της ΕΕ.

1. Οι προβλέψεις της Επιτροπής για την κατανάλωση ενέργειας για τα κέντρα δεδομένων θα απαιτήσουν επικαιροποίηση, καθώς οι τρέχουσες εκτιμήσεις της για τη χειρότερη περίπτωση για το 2030 πιθανότατα θα ξεπεραστούν.

2. Ο στόχος της πολιτικής της ΕΕ για την επίτευξη«υψηλής ενεργειακής απόδοσης και βιώσιμων κέντρων δεδομένων το αργότερο έως το 2030» θα πρέπει να καταστεί νομικά δεσμευτικός. Επιπλέον, η Επιτροπή θα πρέπει να προτείνει μέτρα για τη διαχείριση της ανάπτυξης και του αποτυπώματος άνθρακα του τομέα των κέντρων δεδομένων.

3. Η Επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει καλύτερα τον τρόπο με τον οποίο οι αυξανόμενες ανάγκες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του τομέα των κέντρων δεδομένων επηρεάζουν τον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ για τις εκπομπές άνθρακα και τους στόχους για την απαλλαγή από τον άνθρακα άλλων τομέων.

4. Η ΕΕ δεν θα πρέπει να εγκρίνει τα πυρηνικά SMR ως πιθανή πηγή ενέργειας χωρίς άνθρακα για κέντρα δεδομένων προτού απαιτηθούν επιστημονικά τεκμηριωμένες αξιολογήσεις.

5. Πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στη μείωση της σπατάλης θερμότητας και μόνο στην επαναχρησιμοποίηση της αναπόφευκτης σπατάλης θερμότητας.

6. Τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω του EED και περιλαμβάνονται στη δημόσια διαθέσιμη βάση δεδομένων θα πρέπει να περιλαμβάνουν συγκεντρωτικά, καθώς και συγκεντρωτικά δεδομένα, ώστε να καταστεί δυνατή η καλύτερη κατανόηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στις τοπικές περιοχές από τα ενδιαφερόμενα μέρη και το κοινό.

7. Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων θα πρέπει να επιβάλλουν στους φορείς εκμετάλλευσης να διαχωρίζουν με μεγαλύτερη σαφήνεια τις REC και τα προγράμματα διαχείρισης νερού από την τοπική κατανάλωση πόρων και τις εκπομπές στις γνωστοποιήσεις τους.

8. Οι απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων στην Ταξινόμηση της ΕΕ και την CSRD θα πρέπει να ενισχυθούν με οικονομικά κίνητρα και δεσμευτικές απαιτήσεις για τους φορείς εκμετάλλευσης κέντρων δεδομένων ώστε να συμμετάσχουν σε βιώσιμες πρακτικές κέντρων δεδομένων.

9. Εκτός από τα μέτρα ενεργειακής απόδοσης για το υλικό, θα πρέπει να αξιολογηθούν οι πρόσθετες δυνατότητες χρήσης βιώσιμου λογισμικού και μείωσης των σκοτεινών δεδομένων.

10. Η πολιτική της ΕΕ θα πρέπει να ενσωματώνει πλαίσια αναλογικότητας για την τεχνητή νοημοσύνη και άλλες εφαρμογές έντασης πόρων, ώστε να διασφαλίζεται ότι η υποτιθέμενη συμβολή τους στη βιωσιμότητα είναι ανάλογη με το οικολογικό τους αποτύπωμα.

Έχοντας αναθεωρήσει το μεγάλο μέρος της νομοθεσίας και της πολιτικής της ΕΕ, δεν μπορούμε να διαφύγουμε την εντύπωση ότι η τρέχουσα προσέγγιση πολιτικής δεν θα περιέχει το διαρκώς αυξανόμενο οικολογικό αποτύπωμα του τομέα των κέντρων δεδομένων στην ΕΕ. Είναι σημαντικό να διευρυνθεί ο επί του παρόντος εξαιρετικά τεχνικός λόγος για να συμπεριλάβει την κοινωνική συζήτηση σχετικά με τις επιπτώσεις της ψηφιοποίησης και της τεχνητής νοημοσύνης. Η ενημέρωση και η αναβάθμιση της πολιτικής της ΕΕ για τη βιωσιμότητα των κέντρων δεδομένων θα είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι ο τομέας των κέντρων δεδομένων εξελίσσεται σύμφωνα με τις κοινωνικές ανάγκες και τα πλανητικά όρια.

[1] Κανονισμός (ΕΕ) 132/2022 της Επιτροπής, της 28ης Ιανουαρίου 2022, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ.

Η Jessica Commins είναι Κατώτερη Λέκτορας στο Κολλέγιο Πολιτικής, Ψυχολογίας, Νομικού και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ.

Η Kristina Irion είναι Αναπληρώτρια Καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Πληροφοριακού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, Ολλανδία.