Το Πακιστάν και οι Ηνωμένες Πολιτείες, δεσμευμένες εδώ και πολύ καιρό από μια σχέση με επίκεντρο την ασφάλεια, ενδέχεται να βρίσκονται στο κατώφλι ενός μετασχηματισμού καθώς το Ισλαμαμπάντ διερευνά προτάσεις για να προσελκύσει την πρόσφατα εγκαινιασμένη κυβέρνηση Τραμπ με μερίδια στα κρίσιμα αποθέματα ορυκτών της και σε άλλα επιχειρηματικά εγχειρήματα.

Η προοπτική κέρδισε έλξη όταν ο Αμερικανός επιχειρηματίας Gentry Beach , που πιστεύεται ότι είναι κοντά στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, επισκέφθηκε το Πακιστάν νωρίτερα αυτό το μήνα, υποσχόμενος επενδύσεις δισεκατομμυρίων για έργα εξόρυξης και ορυκτών.

«Η Αμερική νοιάζεται για το Πακιστάν. Και πιστεύω ότι μαζί μπορούμε να είμαστε πολύ δυνατοί», είπε ο Μπιτς. «Και χρειαζόμαστε το Πακιστάν. Είστε το μέτωπό μας σε όλη αυτή την περιοχή, πολύ σημαντικό», συνέχισε, εκφράζοντας αισιοδοξία για λαμπρές μελλοντικές διμερείς σχέσεις και οικονομική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.

«Το Πακιστάν έχει κάτι που χρειάζεται η Αμερική και η Αμερική έχει κάτι που χρειάζεται το Πακιστάν», είπε ο Μπιτς, αναφερόμενος στα ορυκτά αποθέματα της χώρας. «Αυτή είναι μια υπέροχη κατάσταση και για τους δυο μας».

Είναι πολύ νωρίς για να καθοριστεί εάν η άποψη του Μπιτς ευθυγραμμίζεται με μια αλλαγή πολιτικής στον Λευκό Οίκο υπό την ηγεσία του Τραμπ. Η επίσκεψή του πραγματοποιείται εν μέσω εκτεταμένης ανησυχίας στο Πακιστάν για την αδιαφορία της Ουάσιγκτον για τη χώρα, μετά την απόσυρσή της από το Αφγανιστάν και τις γεωπολιτικές περιπλοκές που περιβάλλουν την περιοχή.

Η σχέση Πακιστάν-ΗΠΑ κυριαρχείται ιστορικά από τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας, με περιορισμένη οικονομική δέσμευση. Το διμερές εμπόριο μεταξύ των δύο εθνών ανέρχεται σε μέτρια επίπεδα 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων ετησίως, με μεγάλη κλίση υπέρ των εξαγωγών του Πακιστάν.

Για το Πακιστάν, οι αυξημένες επενδύσεις των ΗΠΑ στον τομέα των ορυκτών του θα μπορούσαν να προσφέρουν μια τόσο αναγκαία οικονομική ώθηση, να δημιουργήσουν θέσεις εργασίας και να ενισχύσουν την ανάπτυξη των υποδομών. Ωστόσο, η επιτυχία αυτής της απίθανης περιστροφής εξαρτάται από το ότι το Πακιστάν θα ξεπεράσει σημαντικές γεωπολιτικές και εσωτερικές προκλήσεις για να πυροδοτήσει το ενδιαφέρον της Ουάσιγκτον με πειστικό τρόπο.

Ο ορυκτός πλούτος του Πακιστάν είναι τεράστιος αλλά υπανάπτυκτος. Το ορυχείο Reko Diq στο Μπαλουχιστάν, ένα από τα μεγαλύτερα αναξιοποίητα αποθέματα χαλκού-χρυσού στον κόσμο, κατέχει περίπου 5,9 δισεκατομμύρια τόνους μεταλλεύματος. Ομοίως, βόρειες περιοχές όπως το Gilgit-Baltistan και το Khyber Pakhtunkhwa πιστεύεται ότι φιλοξενούν αποθέματα λιθίου, κρίσιμα για τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Το ανθρακωρυχείο Thar στη Σιντ, με 175 δισεκατομμύρια τόνους λιγνίτη, υπογραμμίζει περαιτέρω τις δυνατότητες πόρων του Πακιστάν.

Ωστόσο, οι προσπάθειες του Πακιστάν να δελεάσει τις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν σκληρά γεωπολιτικά εμπόδια. Για παράδειγμα, η αυξανόμενη επιρροή της Ινδίας στην Ουάσιγκτον, ιδιαίτερα ως στρατηγικός εταίρος στον Ινδο-Ειρηνικό, επισκιάζει την εμβέλεια του Πακιστάν. Οι ΗΠΑ βλέπουν την Ινδία ως αντίβαρο στην Κίνα, καθιστώντας την ιστορική αντιπαλότητα του Πακιστάν με την Ινδία και τους στενούς δεσμούς του με το Πεκίνο έναν παράγοντα περίπλοκο.

Ο Οικονομικός Διάδρομος Κίνας-Πακιστάν (CPEC), ακρογωνιαίος λίθος της Πρωτοβουλίας Belt and Road της Κίνας (BRI), έχει τείνει περαιτέρω τις σχέσεις Πακιστάν-ΗΠΑ. Η Ουάσιγκτον αντιλαμβάνεται το CPEC ως εργαλείο για την επέκταση της κινεζικής επιρροής, εγείροντας αμφιβολίες για την ικανότητα του Πακιστάν να τοποθετηθεί ως ουδέτερος εταίρος.

Επιπλέον, η αποδέσμευση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν μείωσε τη στρατηγική σημασία του Πακιστάν. Κάποτε βασικός σύμμαχος στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας, το Πακιστάν βρίσκεται τώρα στο περιθώριο καθώς η Ουάσιγκτον έχει φαινομενικά στρέψει το ενδιαφέρον της στον Ινδο-Ειρηνικό.

Το εσωτερικό τοπίο του Πακιστάν παρουσιάζει τις δικές του προκλήσεις. Τα περισσότερα από τα κρίσιμα αποθέματα ορυκτών του Πακιστάν βρίσκονται στο Μπαλουχιστάν, μια περιοχή που παλεύει με την εξέγερση και τη δυσπιστία για τα ομοσπονδιακά έργα. Τα ζητήματα ασφάλειας του Μπαλουχιστάν, σε συνδυασμό με ένα ιστορικό διαφωνιών για συμβάσεις, όπως η υπόθεση της διεθνούς διαιτησίας Reko Diq , ενδέχεται να αποτρέψουν τους ξένους επενδυτές. Η διαφθορά, η γραφειοκρατική αναποτελεσματικότητα και η ανεπαρκής υποδομή θα μπορούσαν να διαβρώσουν περαιτέρω την εμπιστοσύνη.

Για να προσελκύσει αμερικανικές επενδύσεις, το Πακιστάν πρέπει να επιδείξει την αξία του ως αξιόπιστου εταίρου προσφέροντας διαφανείς πολιτικές, διασφαλίζοντας εγγυήσεις ασφάλειας και διαφοροποιώντας την εξωτερική του πολιτική για να μειώσει την υπερβολική εξάρτηση από την Κίνα.

Ενώ τα κρίσιμα ορυκτά και οι επιχειρηματικές προτάσεις προσφέρουν έναν πιθανό αγωγό για την αναζωογόνηση των σχέσεων Πακιστάν-ΗΠΑ, είναι απίθανο να επισκιάσουν τις ευρύτερες στρατηγικές εκτιμήσεις που ορίζουν επί του παρόντος τη διμερή δυναμική. Στην καλύτερη περίπτωση, η κυβέρνηση Τραμπ είναι πιθανό να δεσμευτεί σταδιακά, δοκιμάζοντας την ικανότητα του Πακιστάν να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του, αντί να δεσμευτεί για μετασχηματιστικές συνεργασίες. Στο καλύτερο σενάριο, το Πακιστάν θα μπορούσε να αναδειχθεί ως βασικός παίκτης στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, προσφέροντας στις ΗΠΑ μια εναλλακτική λύση στην κυριαρχία της Κίνας στα κρίσιμα ορυκτά. Ωστόσο, ο δρόμος μπροστά είναι γεμάτος προκλήσεις και η πιθανότητα σημαντικής αλλαγής στις σχέσεις Πακιστάν-ΗΠΑ παραμένει αβέβαιη.

Για το Πακιστάν, το σχόλιο ενός Αμερικανού επιχειρηματία σχετικά με την επένδυση στο Πακιστάν παρουσιάζει ένα μακροπρόθεσμο παιχνίδι που απαιτεί άνευ προηγουμένου πολιτική ενότητα, οικονομικές μεταρρυθμίσεις και διπλωματική επαναβαθμονόμηση. Η επιτυχία από την πλευρά του Πακιστάν θα απαιτούσε την αντιμετώπιση των ανησυχιών των ΗΠΑ σχετικά με τη διαφάνεια, τη γεωπολιτική ευθυγράμμιση και την ασφάλεια, ενώ παράλληλα θα αξιοποιήσει τον ορυκτό του πλούτο για την ενίσχυση των αμοιβαίων οικονομικών οφελών.

Το στοίχημα του Ισλαμαμπάντ στα κρίσιμα ορυκτά είναι μια τολμηρή κίνηση – μια κίνηση που θα μπορούσε να επαναπροσδιορίσει τη σχέση της με την Ουάσιγκτον, αλλά μόνο εάν πλοηγηθεί στον περίπλοκο ιστό των γεωπολιτικών και εσωτερικών εμποδίων με αποφασιστικότητα και επιδεξιότητα.