Από τον Ιανουάριο του 2022, η κυβέρνηση της Κιργιζίας εξετάζει την κατασκευή πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής (NPP) ως μέσο για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών της χώρας. Εκείνη την εποχή, ο τότε υπουργός Ενέργειας της Κιργιζίας Doskul Bekmurzaev (αργότερα το 2022 κατηγορήθηκε για κατάχρηση εξουσίας και απολύθηκε ) και ο γενικός διευθυντής της Rosatom, της ρωσικής κρατικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας, Alexey Likhachev,υπέγραψαν μνημόνιο συνεργασίας για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών χαμηλής δυναμικότητας στο Κιργιστάν. Η συμφωνία περιλαμβάνει βοήθεια στην ανάπτυξη της πυρηνικής υποδομής της Κιργιζίας και κοινή εργασία για τη βελτίωση των προσόντων του επιστημονικού και τεχνικού προσωπικού σε διάφορους τομείς της ειρηνικής χρήσης της ατομικής ενέργειας. Η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού παρουσιάστηκε από ορισμένους ως εναλλακτική λύση για τους υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Ωστόσο, μια τέτοια απόφαση εγκυμονεί κινδύνους, με τις πιθανές συνέπειες να υπερβαίνουν κατά πολύ τα πιθανά οφέλη. Οι κίνδυνοι που συνδέονται με την πυρηνική ενέργεια είναι καλά τεκμηριωμένοι, και για μια χώρα όπως το Κιργιστάν, οι κίνδυνοι είναι ακόμη πιο έντονοι.

Η κυβέρνηση θα πρέπει να επανεξετάσει τη στάση της για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής υπό το φως των σαφών κινδύνων.

Πρώτον, είναι σημαντικό να λάβουμε σοβαρά υπόψη τη γεωλογική ευπάθεια της Κιργιζίας. Το Κιργιστάν βρίσκεται σε μια σεισμικά ενεργή περιοχή, καθιστώντας το ιδιαίτερα ευαίσθητο σε σεισμούς και άλλους γεωλογικούς κινδύνους. Η κατασκευή ενός πυρηνικού σταθμού σε μια τέτοια περιοχή ενισχύει σημαντικά τον κίνδυνο καταστροφικών γεγονότων. Ακόμη και με αυστηρά μέτρα ασφαλείας, η απειλή της σεισμικής δραστηριότητας δεν μπορεί να μετριαστεί πλήρως, όπως αποδεικνύεται από προηγούμενες πυρηνικές καταστροφές όπως η Φουκουσίμα στην Ιαπωνία ή το Τσερνόμπιλ στην Ουκρανία.

Δεύτερον, το Κιργιστάν δεν διαθέτει επαρκή υποδομή και τεχνική εμπειρογνωμοσύνη για την ασφαλή λειτουργία ενός πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Η δημιουργία και η διατήρηση ενός ισχυρού ρυθμιστικού πλαισίου, καθώς και η διασφάλιση της διαθεσιμότητας ειδικευμένου προσωπικού για τη λειτουργία και τη συντήρηση των εγκαταστάσεων, είναι απαραίτητη για την ασφαλή παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Χωρίς επαρκείς πόρους και δυνατότητες, η πιθανότητα ατυχημάτων και συμβάντων αυξάνεται δραματικά.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπος των πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και της εξόρυξης ουρανίου. Τα ραδιενεργά απόβλητα που παράγονται από τέτοιους σταθμούς παραγωγής ενέργειας παραμένουν επικίνδυνα για χιλιάδες χρόνια, θέτοντας μια μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική απειλή. Η διάθεση των πυρηνικών αποβλήτων απαιτεί εξειδικευμένες εγκαταστάσεις και αυστηρά πρωτόκολλα για την πρόληψη της μόλυνσης του εδάφους, του νερού και του αέρα. Επί του παρόντος, το Κιργιστάν δεν διαθέτει βιώσιμο σχέδιο για τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση και διάθεση πυρηνικών αποβλήτων. Στην πραγματικότητα, το Κιργιστάν εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ζητήματα που σχετίζονται με τις ουρές (υπολείμματα) ουρανίου από τοποθεσίες εξόρυξης ουρανίου της σοβιετικής εποχής. Σε μια χώρα όπως το Κιργιστάν, όπου οι φυσικοί πόροι είναι πολύτιμοι και τα οικοσυστήματα εύθραυστα, η εισαγωγή πυρηνικών αποβλήτων ή η επανέναρξη της εξόρυξης ουρανίου θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες τόσο για το περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία.

Οι ανησυχίες για την ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας και για το Κιργιστάν. Η διάδοση της πυρηνικής τεχνολογίας εγείρει σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια, ειδικά σε περιοχές που είναι επιρρεπείς σε πολιτική αστάθεια και συγκρούσεις. Ένας πυρηνικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής θα μπορούσε να γίνει στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων ή δολιοφθορών, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες. Η προστασία των πυρηνικών εγκαταστάσεων έναντι τέτοιων απειλών απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές και προσωπικό ασφαλείας, επιβαρύνοντας περαιτέρω τους πόρους της κυβέρνησης.

Επιπλέον, η γεωπολιτική εξάρτηση θα αυξηθεί καθώς η στήριξη σε μια ξένη οντότητα όπως η Rosatom για την πυρηνική τεχνολογία και τα καύσιμα δημιουργεί μια εξάρτηση που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την κυριαρχία και την εθνική ασφάλεια της Κιργιζίας. Η Rosatom ασκεί ενεργά πιέσεις στην πυρηνική ατζέντα ως πράσινη ενέργεια όχι μόνο στο Κιργιστάν, αλλά και αλλού.

Οι πυρηνικοί σταθμοί συχνά αντιμετωπίζουν έντονη αντίδραση από τις τοπικές κοινωνίες λόγω ανησυχιών για την ασφάλεια, την υγεία και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αυτό ισχύει στο Κιργιστάν. Αντί να επιβάλει μια πυρηνική εγκατάσταση σε απρόθυμους κατοίκους, το Κιργιστάν θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχουν την υποστήριξη των τοπικών κοινοτήτων και των ενδιαφερομένων.

Ο Πρόεδρος Sadyr Japarov λέει ότι το ουράνιο δεν είναι επιβλαβές, αλλά σε αυτό παραπλανά κατάφωρα τους ανθρώπους. Αλλά δυστυχώς, το να εκφράζουμε ανοιχτά την αντίθεση έχει γίνει πιο επικίνδυνο. Ο χώρος για τις πολιτικές ελευθερίες συρρικνώνεται στο Κιργιστάν. η καταπίεση αυξάνεται.

Συμπερασματικά, η κατασκευή πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής στο Κιργιστάν ενέχει απαράδεκτο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, το περιβάλλον και την εθνική ασφάλεια. Αντί να ακολουθήσει αυτόν τον επικίνδυνο δρόμο, η κυβέρνηση θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στις επενδύσεις σε υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να διερευνήσει εναλλακτικές λύσεις για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας. Αγκαλιάζοντας καθαρές και βιώσιμες πηγές ενέργειας, το Κιργιστάν μπορεί να ανοίξει το δρόμο για ένα ασφαλέστερο και πιο ευημερούν μέλλον για τους πολίτες και τις επόμενες γενιές.