Στο μικρό διαμέρισμα που βρίσκεται στον τέταρτο όροφο ενός παλιού κτιρίου του Τορίνο που μετέτρεψε σε στούντιο γραφής, ο ιστορικός και συγγραφέας Κάρλο Γκρέπι, 42 ετών, εργάζεται ανάμεσα στα φαντάσματα των ολοκληρωμένων έργων και στις υποσχέσεις των αγέννητων κειμένων. Σε ένα πλαίσιο παραθύρου κάθεται μια μεγενθυμένη αναπαραγωγή του εξωφύλλου του Il buon tedesco («Ο καλός Γερμανός», Editori Laterza, 2021, αμετάφραστο), στο οποίο ο Carlo Greppi εντοπίζει την ιστορία ενός αξιωματικού της Βέρμαχτ που εντάχθηκε στην ιταλική αντίσταση το 1944.

Σε έναν τοίχο είναι καρφιτσωμένο ένα ένθετο κομμένο από μια εφημερίδα αφιερωμένη στο φυλλάδιό του L'antifascismo non serve più a niente («ο αντιφασισμός δεν είναι πλέον χρήσιμος», Editori Laterza, 2020, αμετάφραστο), μια υπεράσπιση με αντίφραση ενός πολιτικού πολιτισμός που κάποτε ήταν κεντρικός στην Ιταλία, αλλά δέχεται επίθεση για περίπου τριάντα χρόνια.

Ανάμεσα στη βιβλιοθήκη και την κουζίνα, όπου έχει στήσει το γραφείο του, ένα ράφι είναι αφιερωμένο στον άνθρωπο στον οποίο ο Carlo Greppi αφιέρωσε τη νέα του δουλειά, A Man Without Words (JC Lattès), που θα κυκλοφορήσει στη Γαλλία στις 3 Απριλίου μετά έχοντας εκδοθεί στην Ιταλία τον Μάρτιο του 2023. Κατοικημένος από τη μνήμη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Carlo Greppi, ο οποίος γράφει τόσο δοκίμια όσο και μυθιστορήματα για νέους, αφηγείται τη μοίρα του Lorenzo Perrone. Στο Άουσβιτς, αυτός ο αναλφάβητος μασόνος του Πιεμόντε, που θα μπορούσε να έχει μείνει εντελώς ανώνυμος και από το 1998 είναι καταχωρημένος στο μητρώο των Δικαίων Μεταξύ των Εθνών στο μνημείο Yad Vashem, μοιράστηκε τις πενιχρές μερίδες του με τον Primo Levi (1919-1987).

Ένας ουσιαστικός ρόλος

Χάρη σε αυτόν, ο τεράστιος συγγραφέας του Τορίνο, που συνελήφθη επειδή ήταν αντιστασιακός τον Δεκέμβριο του 1943 και απελάθηκε επειδή ήταν Εβραίος λίγους μήνες αργότερα, κατάφερε να επιβιώσει. Το 1947, στο αριστούργημά του, If It's a Man, μια θεμελιώδης μαρτυρία για την εμπειρία του στρατοπέδου συγκέντρωσης και έναν ουσιαστικό προβληματισμό για τους ολοκληρωτικούς μηχανισμούς καταστροφής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ο Levi έγραψε για τον Perrone: «Ο Lorenzo ήταν άντρας. Η ανθρωπιά του ήταν αγνή και ανέπαφη, αυτός ο κόσμος της άρνησης ήταν ξένος γι' αυτόν. Στον Lorenzo οφείλω να μην ξεχάσω ότι ήμουν κι εγώ άντρας. »

«Σε όλο το έργο του Primo Levi, ο Lorenzo Perrone καταλαμβάνει περίπου δεκαπέντε σελίδες το πολύ και ωστόσο παίζει ουσιαστικό ρόλο στη σκέψη του», εξηγεί ο Carlo Greppi, καθισμένος στην πολυθρόνα του, περιτριγυρισμένος από ράφια γεμάτα με βιβλία αφιερωμένα στον φασισμό, Ιταλούς παρτιζάνους. , την ιστορία του Ολοκαυτώματος ή ακόμα και τα σύνορα και τις μεταναστεύσεις. «Μέσα από τη ριζοσπαστική ηθική πράξη του, τη σαφή εκτίμησή του για το τι πρέπει να γίνει χωρίς να περιμένει αντίποινα και ακόμη και να θέτει τον εαυτό του σε κίνδυνο, ο Lorenzo αντιπροσωπεύει το αντίδοτο σε αυτό που ο Primo Levi αποκαλεί «γκρίζα ζώνη», συνοψίζει ο Carlo Greppi. Αυτή η ιδέα, που διατρέχει όλο το έργο του Primo Levi, προσδιορίζει τον χώρο της μόλυνσης του κακού μεταξύ των εκτελεστών και των θυμάτων.

Σας απομένει να διαβάσετε το 44,69% αυτού του άρθρου. Τα υπόλοιπα προορίζονται για συνδρομητές.