Ο κύριος χορηγός της μεταρρύθμισης είναι ένα κόμμα του κυβερνώντος συνασπισμού: η ακροδεξιά Λέγκα (πρώην Λέγκα του Βορρά), η οποία στις αρχές της δεκαετίας του 1990 ζητούσε την απόσχιση της βόρειας Ιταλίας, με την εναλλακτική ονομασία Padania. Σύμφωνα με το κόμμα, η μεταρρύθμιση θα έκανε τη χώρα πιο αποτελεσματική και σύγχρονη και θα γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του βορρά και του φτωχότερου νότου.

Η μεταρρύθμιση υποστηρίζεται κάπως διστακτικά από τους φιλελεύθερους της Forza Italia, με επικεφαλής τον Antonio Tajani, και τους σκληροπυρηνικούς εθνικιστές-συντηρητικούς Brothers of Italy (FdI), με επικεφαλής τον πρωθυπουργό Giorgia Meloni. Η τελευταία βρίσκεται σε δύσκολη θέση: από τη μία, προσπαθεί να ευχαριστήσει τη Λέγκα του Σαλβίνι, η οποία βρίσκεται χαμηλά στις δημοσκοπήσεις, ενώ δεν απογοητεύει τους πολλούς ψηφοφόρους της στη Ρώμη και τη νότια Ιταλία.

"Εκπληρώνουμε τον ρόλο ενός κόμματος που νοιάζεται για τη διασφάλιση της εθνικής ενότητας και της εθνικής συνοχής", δήλωσε ο γερουσιαστής του FdI Alberto Balboni στο EUobserver. Τις τελευταίες εβδομάδες, το κόμμα πίεσε να συμπεριληφθούν στο νομοσχέδιο ρήτρες που θα έβαζαν κάποια όρια στη μεταρρύθμιση, όπως μια ρήτρα για την υπεροχή του κράτους.

Η κεντροαριστερή αντιπολίτευση είναι κατά της μεταρρύθμισης. Αλλά ηγούνται της διαμαρτυρίας κυρίως περιφερειάρχες, δήμαρχοι, δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί από τη νότια Ιταλία, που φοβούνται ότι η μεταρρύθμιση θα βλάψει τις περιοχές τους στην Ιταλία.

Σύμφωνα με τους επικριτές, η Ιταλία κινδυνεύει να γίνει «μια χώρα αρλεκίνου», με κάθε περιοχή να νομοθετεί με τον δικό της τρόπο για πολλά θέματα.

Οχι μόνο αυτό. Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι η μεταρρύθμιση θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ιταλίας, η οποία έχει ήδη τεράστιο δημόσιο χρέος. άλλοι ότι θα έκανε τη χώρα πιο γραφειοκρατική, διχασμένη και ευάλωτη στις κρίσεις, σε μια εποχή γεωπολιτικού χάους στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

Αναποτελεσματικότητα και δημόσιο χρέος

«Με την έγκριση του νομοσχεδίου Calderoli, επιβεβαιώνονται οι κίνδυνοι για τη χρηματοοικονομική βιωσιμότητα σε εθνικό επίπεδο και η αδικία μεταξύ των εδαφών», έγραψε πριν από λίγες ημέρες η οικονομική ειδησεογραφική ιστοσελίδα La Voce.

Τον Μάιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σημείωσε ότι "Συνολικά, η μεταρρύθμιση […] κινδυνεύει να θέσει σε κίνδυνο την ικανότητα της κυβέρνησης να κατευθύνει τις δημόσιες δαπάνες. Αυτό θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ποιότητα των δημοσίων οικονομικών της Ιταλίας και στις περιφερειακές ανισότητες". Επίσης το 2023, η Τράπεζα της Ιταλίας επεσήμανε ότι «ο κίνδυνος να προκύψουν μεγαλύτερες επιβαρύνσεις στον δημόσιο προϋπολογισμό από αυτή τη διαδικασία […] δεν μπορεί να αγνοηθεί».

Ο Massimo Bordignon, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Cattolica del Sacro Cuore στο Μιλάνο, δήλωσε στο EUobserver: «Βλέπω την πιθανότητα διάδοσης των νόμων και της γραφειοκρατίας ως μείζον πρόβλημα που μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αποτελεσματικότητα και την ικανότητα της Ιταλίας να προσελκύει ξένες επενδύσεις. και στις οικονομικές επιδόσεις της χώρας, με επιπτώσεις για ολόκληρη την ΕΕ».

Οι υποστηρικτές της μεταρρύθμισης υποστηρίζουν ότι το να δοθούν στις περιφέρειες ευρείες και σαφείς διαχειριστικές εξουσίες θα έκανε τους τοπικούς πολιτικούς πιο προσεκτικούς και υπεύθυνους. Ωστόσο, ενώ η Τράπεζα της Ιταλίας αναγνώρισε ότι η μεταρρύθμιση θα μπορούσε να αυξήσει τη λογοδοσία των περιφερειακών ηγετών, σημείωσε ότι το νέο θεσμικό συγκρότημα θα μπορούσε να είναι "ελλιπώς διαφανές για τους πολίτες, αυξάνοντας το κόστος συντονισμού".

Σύμφωνα με τον Φραντσέσκο Πρότα, καθηγητή πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο του Μπάρι, «αν κατακερματίζονταν οι κανονισμοί και οι γραφειοκρατίες, θα χάνονταν όλες οι οικονομίες κλίμακας σε εθνικό επίπεδο».

Μεγαλύτερο χάσμα Βορρά-Νότου;

"Οι περιφέρειες δημιουργήθηκαν το 1970 και ήταν πάντα μάλλον αναποτελεσματικές. Κοιτάξτε τι συνέβη κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19: το περιφερειακό μας σύστημα υγειονομικής περίθαλψης πάλεψε να παράσχει μια ομοιόμορφη και αποτελεσματική απάντηση", ο Filippo Sbrana, οικονομολόγος με έδρα τη Ρώμη. είπε στο EUobserver.

Είναι γνωστό στην Ιταλία ότι η υγειονομική περίθαλψη είναι πολύ καλύτερη σε ορισμένες περιοχές από άλλες: στην πραγματικότητα, πολλοί Νότιοι Ιταλοί πηγαίνουν στη βόρεια Ιταλία για θεραπεία. Σύμφωνα με τη Marina Boscaino, δασκάλα σε γυμνάσιο της Ρώμης και εκπρόσωπο της επιτροπής No Differentiated Autonomy (NOAD), εάν η μεταρρύθμιση εγκρινόταν από το κοινοβούλιο, τα πράγματα θα γίνονταν ακόμη χειρότερα. θα οδηγούσε σε "διάσπαση των κοινωνικών πεπρωμένων με βάση το πιστοποιητικό διαμονής. Με άλλα λόγια: πες μου πού μένεις και θα σου πω ποια δικαιώματα θα έχεις", είπε.

Η κεντροαριστερή αντιπολίτευση είναι επίσης ανένδοτη σε αυτή την κριτική. Η Elly Schlein, η γραμματέας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, του Δημοκρατικού Κόμματος, επιτέθηκε πρόσφατα στην κυβέρνηση, λέγοντας ότι δίνει το «πραξικόπημα της χάρης» στο δημόσιο σύστημα υγείας με τη διαφοροποιημένη αυτονομία «που διαιρεί τη χώρα δημιουργώντας πρώτα- ασθενείς κατηγορίας και δεύτερης κατηγορίας».

Οικονομία και γεωπολιτική

"Σε αυτό το παγκόσμιο χάος, μια οικονομία χρειάζεται ένα ισχυρό κράτος πίσω της για να αναπτυχθεί. Οι πολιτικοί που υποστηρίζουν αυτή τη μεταρρύθμιση δεν καταλαβαίνουν ότι κινδυνεύουν να κάνουν την Ιταλία κουτσό παπί", δήλωσε ένας επιχειρηματίας στον τομέα της μεταποίησης στον EUobserver υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Αυτή δεν είναι η γνώμη όλων: Ο Carlo Valerio, επιχειρηματίας και πρόεδρος ενός τοπικού τμήματος της Confapi, ενός λόμπι ΜΜΕ, βλέπει τη μεταρρύθμιση ως "εξορθολογισμό. Πάρτε για παράδειγμα τα λιμάνια: είναι σωστό να οργανωθούν σε περιφερειακό επίπεδο γιατί είναι πιο εύκολο για κάποιον που βρίσκεται στην περιοχή να καταλάβει ποιες είναι οι ανάγκες αυτής της περιοχής».

Σύμφωνα με δημοσιεύματα στα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, ωστόσο, πολλοί ηγέτες του κλάδου είναι επιφυλακτικοί σχετικά με τη δυνατότητα να δοθούν περισσότερες εξουσίες στις περιφέρειες σε εγγενώς εθνικούς τομείς, όπως τα μεγάλα δίκτυα μεταφορών και η ενέργεια.

Ο Gianfranco Viesti, μελετητής και ένας από τους πιο γνωστούς επικριτές της διαφοροποιημένης αυτονομίας, είπε στο EUobserver ότι εάν εγκριθεί η μεταρρύθμιση, «υπάρχει η πιθανότητα με την πάροδο του χρόνου οι νομοθεσίες των διαφόρων περιοχών να διαφέρουν ακόμη και σημαντικά μεταξύ τους, επίσης σε κρίσιμα ζητήματα όπως η υγεία και το περιβάλλον. Και μια τέτοια κανονιστική διαφοροποίηση εντός της Ιταλίας πηγαίνει στην αντίθετη κατεύθυνση της οικοδόμησης της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς, η οποία απαιτεί μια ενιαία αγορά των κρατών μελών».

Μετά υπάρχει ο γεωπολιτικός παράγοντας. Στο παρελθόν, ιταλικές εφημερίδες επέκριναν περιφερειακούς πολιτικούς που μίλησαν ενάντια στις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία και επισκέφθηκαν την Κριμαία που κατέλαβε παράνομα η Μόσχα. Τι θα μπορούσε να συμβεί δίνοντας περισσότερη διαχειριστική εξουσία στις περιφέρειες σε τομείς όπως το εξωτερικό εμπόριο ή οι διεθνείς σχέσεις;

Κατά την άποψη της γερουσιαστής του Κινήματος Πέντε Αστέρων, Alessandra Maiorino, "η ΕΕ σήμερα προσπαθεί να ενισχυθεί, τόσο πολύ που εξετάζεται η κοινή άμυνα. Αυτή η μεταρρύθμιση πηγαίνει σε εντελώς λάθος κατεύθυνση σε σύγκριση με αυτό που θα απαιτούσαν οι σημερινοί καιροί. κατακερματίζει την Ιταλία, η οποία είναι πολύ μικρή και υποφέρει από σοβαρές ανισότητες όπως είναι».