Με τη δίκη του μεγιστάνα των μέσων ενημέρωσης Τζίμι Λάι να ξεκινά αυτή την εβδομάδα, την έκδοση άλλου γύρου ενταλμάτων σύλληψης και επιχορηγήσεων εναντίον πέντε εξόριστων ακτιβιστών του Χονγκ Κονγκ την περασμένη εβδομάδα και τις ψευδείς εκλογές του περιφερειακού συμβουλίου στις 10 Δεκεμβρίου, το Χονγκ Κονγκ είναι και πάλι στην επικαιρότητα – όλα είναι άσχημα.
Η δίκη εθνικής ασφάλειας του Λάι είναι εμβληματική της κατάργησης των ελευθεριών του Χονγκ Κονγκ. Ως ιδρυτής και εκδότης της μεγαλύτερης φιλοδημοκρατικής εφημερίδας του Χονγκ Κονγκ, της Apple Daily, η οποία αναγκάστηκε να κλείσει το 2021, η δίκη του συμβολίζει την κατάρρευση της ελευθερίας του Τύπου. Το γεγονός ότι βρίσκεται ήδη στη φυλακή για τρία χρόνια με πολλαπλές κατηγορίες, συμπεριλαμβανομένης ποινής 13 μηνών απλώς επειδή άναψε ένα κερί και έκανε προσευχή σε αγρυπνία για τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν το 1989 και ποινή 14 μηνών για συμμετοχή σε μια ειρηνική διαμαρτυρία το 2019, απεικονίζει την εξάλειψη της ελευθερίας του συνέρχεσθαι και της έκφρασης. Και η δίωξη ενός πολύ επιτυχημένου επιχειρηματία απλώς και μόνο λόγω των απόψεών του σηματοδοτεί ένα μαχαίρι στην οικονομική ελευθερία, την καρδιά της ταυτότητας και της επιτυχίας του Χονγκ Κονγκ.
Ο τρόπος με τον οποίο το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα σκότωσε την επιχείρηση μέσων ενημέρωσης του Λάι ήταν ανατριχιαστικός – και θα έπρεπε να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση για κάθε επιχειρηματία στο σημερινό Χονγκ Κονγκ.
Πρώτον, οι αρχές απλώς πάγωσαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς της εταιρείας του Next Media, εκδοτών της Apple Daily, αφήνοντας στο διοικητικό συμβούλιο ελάχιστη επιλογή από το να κλείσει την εφημερίδα, καθώς δεν μπορούσαν να πληρώσουν μισθούς ή λογαριασμούς. Δεν είχαν έλλειψη χρημάτων στην τράπεζα και ήταν οικονομικά σε θέση να συνεχίσουν για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά απλώς δεν μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους.
Στη συνέχεια, τον Ιανουάριο του 2023, το Χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ διέγραψε την Next Digital.
Και σε μια από τις πιο παράλογες εξελίξεις, ο Λάι κατηγορήθηκε για παράβαση μίσθωσης για χρήση προσωπικού γραφείου στο κτίριο της Apple Daily, που οδήγησε σε σχεδόν έξι χρόνια φυλάκιση για απάτη. Αυτή η κατηγορία με πολιτικά κίνητρα σχεδιάστηκε με έναν μόνο σκοπό: να βλάψει τη φήμη του. Η ιδέα ότι ο ιδιοκτήτης μιας έκδοσης δεν πρέπει να χρησιμοποιεί χώρους γραφείων στο κτήριο της φαίνεται γελοία, αλλά ακόμα κι αν τεχνικά υπήρχε παραβίαση μίσθωσης, σε κάθε κανονικό νομικό σύστημα θα ήταν μια αστική υπόθεση και όχι ένα έγκλημα που φυλάκιζε.
Εάν το Πεκίνο καταφέρει να κυνηγήσει έναν δισεκατομμυριούχο μεγιστάνα με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο φυλακίζοντάς τον αλλά κλείνοντας ορισμένες από τις επιχειρήσεις του, κανείς δεν είναι ασφαλής σήμερα στο Χονγκ Κονγκ.
Τα εντάλματα σύλληψης και τα επιβραβεία 1 εκατομμυρίου δολαρίων Χονγκ Κονγκ που εκδόθηκαν από τις αρχές του Χονγκ Κονγκ εναντίον εξόριστων ακτιβιστών υπέρ της δημοκρατίας του Χονγκ Κονγκ σημαίνουν ότι οι κίνδυνοι από την κριτική του Πεκίνου εκτός Χονγκ Κονγκ έχουν επίσης αυξηθεί.
Τα πέντε εντάλματα σύλληψης την περασμένη εβδομάδα, συμπεριλαμβανομένου του Σάιμον Τσενγκ και δύο άλλων με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ουάσιγκτον, η Φράνσις Χούι και ο Τζόι Σίου, Αμερικανός πολίτης, με έδρα το DC, ακολουθούν έναν προηγούμενο γύρο ενταλμάτων που εκδόθηκαν κατά οκτώ εξόριστων τον Ιούλιο. Αποδεικνύουν την εξωεδαφική εφαρμογή του δρακόντειου Νόμου Εθνικής Ασφάλειας. Η παρενόχληση ορισμένων από τις οικογένειες αυτών των ατόμων στο Χονγκ Κονγκ αυξάνει επίσης την πίεση.
Οι εικονικές εκλογές του περιφερειακού συμβουλίου –ή «επιλογές» – στις 10 Δεκεμβρίου απεικονίζουν την υπονόμευση του δικαιώματος στην πολιτική συμμετοχή στο Χονγκ Κονγκ. Ολόκληρο το φιλοδημοκρατικό στρατόπεδο αποκλείστηκε εντελώς από τις διαγωνιζόμενες έδρες και οι ψηφοφόροι αντιμετώπισαν την επιλογή μεταξύ υποψηφίων υπέρ του Πεκίνου.
Οι ψηφοφόροι επέλεξαν να γνωστοποιήσουν τις απόψεις τους αρνούμενοι να συμμετάσχουν στη παρωδία, με αποτέλεσμα το ποσοστό συμμετοχής να είναι 27,5%, το χαμηλότερο στην ιστορία του Χονγκ Κονγκ. Αυτό ήταν σε πλήρη αντίθεση με τις εκλογές του περιφερειακού συμβουλίου του 2019, όπου σημειώθηκε ρεκόρ προσέλευσης 71,% και συντριπτική νίκη για τα υπέρ της δημοκρατίας κόμματα.
Με αυτές τις εξελίξεις, καθώς και με τη συνεχιζόμενη φυλάκιση του δικηγόρου Chow Hang-Tung, η κράτηση του οποίου έχει κηρυχθεί αυθαίρετη από την Ομάδα Εργασίας του ΟΗΕ για την αυθαίρετη κράτηση, είναι ζωτικής σημασίας όσο το δυνατόν περισσότερες χώρες στα Ηνωμένα Έθνη να φέρουν το Χονγκ Κονγκ εξέχοντα Η προσεχής Παγκόσμια Περιοδική Ανασκόπηση (UPR) της Κίνας στις 23 Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
Το UPR είναι μια διαδικασία με την οποία το ιστορικό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάθε κράτους μέλους στον ΟΗΕ αναθεωρείται κάθε πέντε χρόνια. Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) μπορούν να υποβάλλουν υποβολές, αλλά τελικά είναι τα κράτη μέλη που έχουν την ευκαιρία να κάνουν δηλώσεις, να κάνουν ερωτήσεις και να εκδώσουν συστάσεις.
Ο κατάλογος των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα που αξίζει να τεθούν στο UPR της Κίνας είναι μακρύς. Τα κράτη μέλη θα θελήσουν πολύ σωστά να αντιμετωπίσουν τη γενοκτονία των Ουιγούρων, τις φρικαλεότητες στο Θιβέτ και την καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης, της ελευθερίας της θρησκείας ή των πεποιθήσεων, των αντιφρονούντων, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών σε όλες τις περιοχές της Κίνας. Αλλά μεταξύ αυτής της λίστας, το Χονγκ Κονγκ πρέπει να εμφανίζεται εξέχουσα θέση.
Το UPR εξετάζει την περίοδο από το προηγούμενο UPR, το οποίο ήταν το 2018. Εκείνη την περίοδο, η περιοχή της Κίνας που άλλαξε πιο δραματικά, πιο γρήγορα και πιο ουσιαστικά – προς το χειρότερο – είναι το Χονγκ Κονγκ. Οι θηριωδίες στην περιοχή Σιντζιάνγκ (γνωστές στους Ουιγούρους ως Ανατολικό Τουρκεστάν) και στο Θιβέτ είναι σοβαρές, αλλά ήταν καλά σε εξέλιξη την εποχή του τελευταίου UPR της Κίνας. Εν τω μεταξύ, τα τελευταία πέντε χρόνια, το Χονγκ Κονγκ μετατράπηκε από μια από τις πιο ανοιχτές πόλεις της Ασίας σε ένα από τα πιο καταπιεστικά αστυνομικά του κράτη, κατά πλήρη παραβίαση μιας διεθνούς συνθήκης, της Σινο-Βρετανικής Κοινής Διακήρυξης.
Τα κράτη μέλη θα περιοριστούν στη διαδικασία UPR από το χρόνο, και έτσι δεν θα είναι σε θέση να εγείρουν κάθε θέμα που αξίζει προσοχής. Βρίσκονται λοιπόν μπροστά σε μια επιλογή. Κάποιοι θα μπορούσαν να επιλέξουν να επικεντρωθούν ιδιαίτερα στο Χονγκ Κονγκ, παράλληλα με ένα ή δύο άλλα ζητήματα, και να κάνουν ουσιαστικές παρατηρήσεις, ενώ άλλοι μπορεί να επιθυμούν να επικεντρωθούν σε άλλα ζητήματα, αλλά εν συντομία να αναφέρουν το Χονγκ Κονγκ. Και οι δύο προσεγγίσεις θα ήταν ευπρόσδεκτες.
Για όσους επιλέγουν να δώσουν ουσιαστική προσοχή στο Χονγκ Κονγκ –και ελπίζω ότι θα είναι πολλά– υπάρχει μια σειρά θεμάτων που πρέπει να επισημανθούν. Ο δρακόντειος Νόμος Εθνικής Ασφάλειας, ο οποίος αποτελεί τη ρίζα των περισσότερων από τις προκλήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα του Χονγκ Κονγκ σήμερα, θα πρέπει να επισημανθεί ιδιαίτερα και θα πρέπει να γίνουν εκκλήσεις για την κατάργησή του. Ο νόμος της εξέγερσης, ο οποίος έχει επίσης χρησιμοποιηθεί για να φιμώσει τη διαφωνία, θα πρέπει επίσης να τεθεί και να συσταθεί η κατάργησή του.
Η αυθαίρετη κράτηση, ειδικά οι περιπτώσεις των Lai και Chow, και η κατάσταση όλων των πολιτικών κρατουμένων στο Χονγκ Κονγκ πρέπει να αντιμετωπιστούν. Η διάβρωση της δικαστικής ανεξαρτησίας, του κράτους δικαίου, των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων, της ελευθερίας του συνέρχεσθαι, της ελευθερίας της έκφρασης, της δυσανάλογης αστυνομικής βίας το 2019 και της εξωεδαφικής καταστολής που παρατηρείται στα εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν για εξόριστους Χονγκ Κονγκ είναι όλα σημαντικά ζητήματα που πρέπει να τεθούν. .
Για εκείνα τα κράτη μέλη που επιλέγουν να δώσουν προτεραιότητα σε άλλα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα, θα μπορούσαν να βοηθήσουν απλώς ενσωματώνοντας το Χονγκ Κονγκ σε όλες τις σχετικές συστάσεις που έγιναν προς την Κίνα. Η απλή εισαγωγή των λέξεων «συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ» όταν κάνουν συστάσεις στο Πεκίνο θα ήταν πολύτιμη, γιατί θα εξυπηρετούσε δύο σκοπούς: θα υπογράμμιζε το Χονγκ Κονγκ και θα έστελνε ένα μήνυμα στην Ειδική Διοικητική Περιοχή του Χονγκ Κονγκ (SAR). Εάν δεν αναφέρεται το Χονγκ Κονγκ, ο κίνδυνος είναι ότι η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ –η οποία εξακολουθεί να είναι, στα χαρτιά, αυτόνομη, παρόλο που στην πραγματικότητα είναι μια άμεσα ελεγχόμενη θυγατρική του Πεκίνου– θα επιλέξει να αγνοήσει τις συστάσεις με βάση ότι ισχύουν για Κίνα και όχι ειδικά η ΕΔΠ του Χονγκ Κονγκ.
Για τα κράτη μέλη που επιθυμούν να ακολουθήσουν μια λιγότερο συγκρουσιακή προσέγγιση, θα μπορούσαν απλώς να ανατρέξουν στις συστάσεις του ΟΗΕ κατά τα τελευταία χρόνια. Το Χονγκ Κονγκ έχει υποβληθεί σε επανεξετάσεις αρκετών συνθηκών τα τελευταία χρόνια, συμπεριλαμβανομένων των υποχρεώσεών του βάσει του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα (ICCPR), το Διεθνές Σύμφωνο για τα Οικονομικά, Κοινωνικά και Πολιτιστικά Δικαιώματα (ICESCR) και τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (CEDAW), καθένα από τα οποία έχει επισημάνει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει του νόμου περί εθνικής ασφάλειας του Χονγκ Κονγκ. Τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να επισημάνουν τις συστάσεις των οργάνων της Συνθήκης και τις δηλώσεις των ειδικών εισηγητών του ΟΗΕ και να ρωτήσουν την Κίνα τι κάνει για να τις εφαρμόσει.
Οποιαδήποτε προσέγγιση κι αν ακολουθήσουν τα κράτη μέλη – και θα υπάρξει μια μίξη – είναι βαθιά μου ελπίδα ότι πολλές χώρες θα ανεβάσουν το Χονγκ Κονγκ. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, η Αυστραλία και οι ευρωπαϊκές χώρες ελπίζουμε να διαδραματίσουν ηγετικό ρόλο στο να μιλούν υπέρ του Χονγκ Κονγκ, δεν πρέπει να αφεθεί μόνο στις «δυτικές» δημοκρατίες. Η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ινδία, η Ινδονησία και άλλες ασιατικές δημοκρατίες θα πρέπει επίσης να διαδραματίσουν βασικό ρόλο, όπως και τα κράτη μέλη από τη Λατινική Αμερική, την Αφρική και τον Ειρηνικό.
Η κατάργηση των ελευθεριών του Χονγκ Κονγκ πρέπει να αποτελεί θέμα ανησυχίας για κάθε κράτος μέλος που ενδιαφέρεται για τη βασισμένη σε διεθνείς κανόνες τάξη και υποστηρίζει τις αξίες της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των συναφών συνθηκών. Το UPR της Κίνας τον Ιανουάριο είναι μια ευκαιρία να τονιστεί η κατάσταση στο Χονγκ Κονγκ. Είναι μια ευκαιρία που δεν πρέπει να χάσετε.