Ενώ η Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου βρίσκεται σε εξέλιξη, το φάντασμα του Τρίτου Παγκοσμίου Πολέμου φαίνεται σαν σκιά. Στρατιωτικοί και πολιτικοί ηγέτες στις χώρες του ΝΑΤΟ έχουν εκδώσει τρομερές προειδοποιήσεις στον πληθυσμό να προετοιμαστεί για την πιθανότητα μιας καταστροφικής σύγκρουσης υπερδυνάμεων.

Ο ναύαρχος Ρομπ Μπάουερ , πρόεδρος της Στρατιωτικής Επιτροπής του ΝΑΤΟ, εκτόξευσε το εναρκτήριο άλμα σε έναν σκοτεινό γύρο προβλέψεων. Προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα μπορούσε να εξαπολύσει επίθεση τις επόμενες δύο δεκαετίες. Με λόγια που θυμίζουν τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Μπάουερ προέτρεψε τα συμμαχικά έθνη να κινητοποιήσουν στρατούς πολιτών.

Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς προχώρησε ακόμη παραπέρα, προβλέποντας πιθανούς πολέμους με την Κίνα, τη Ρωσία, τη Βόρεια Κορέα και το Ιράν τα επόμενα πέντε χρόνια. Η κατάσταση μετακινείται «από τον μεταπολεμικό στον προπολεμικό κόσμο», υποστήριξε με θλίψη. Ο στρατηγός Sir Patrick Sanders , ο επικεφαλής του βρετανικού στρατού, επανέλαβε αυτή τη ζοφερή πρόβλεψη. Περιέγραψε τον βρετανικό πληθυσμό ως μια «προπολεμική γενιά» που ίσως χρειαστεί να προετοιμαστεί για μια σύγκρουση με μια ολοένα και πιο επιθετική Ρωσία. Γερμανοί πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες έχουν συζητήσει για την επανεισαγωγή της στράτευσης ως απάντηση στις αυξανόμενες απειλές και η Σουηδία έχει ήδη εισαγάγει μια μορφή εθνικής υπηρεσίας καθώς πλησιάζει προς την ένταξη στο ΝΑΤΟ.

Ακολουθεί μια σύντομη ανάλυση που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της δεξαμενής σκέψης Friends of Europe, γραμμένη από τον πρώην αναλυτή του ΝΑΤΟ Maurizio Geri σχετικά με τη σημασία της Αρκτικής και της κλιματικής αλλαγής:

Κλιματική αλλαγή και παγκόσμιος πόλεμος

Ωστόσο, εν μέσω της συνεχούς φασαρίας σχετικά με την πιθανότητα παγκόσμιας σύγκρουσης, ένας βασικός παράγοντας παραβλέπεται: ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής ως πιθανή πυροδότηση πολέμου. Το ΝΑΤΟ έχει δεσμευτεί να αναλάβει ηγετικό διεθνή ρόλο στο κλίμα και την ασφάλεια. Ωστόσο, η συμφωνία ορόσημο για το κλίμα που επιτεύχθηκε στα τέλη του περασμένου έτους στη διάσκεψη COP28 στο Ντουμπάι υπογραμμίζει την ανάγκη οι δυτικοί ηγέτες να συναντηθούν στο Μόναχο για να αυξήσουν τις φιλοδοξίες τους για το κλίμα και να τις μετατρέψουν σε απτή δράση.

Το ΝΑΤΟ αναγνωρίζει την κλιματική αλλαγή ως «ενισχυτή απειλών» για παραδοσιακά ζητήματα ασφάλειας, αλλά πρέπει να προχωρήσει περισσότερο καθώς οι μελέτες δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή ήδη αυξάνει γρήγορα την πιθανότητα ένοπλης σύγκρουσης, ιδιαίτερα στην Αρκτική. Οι πάγοι της Αρκτικής λιώνουν με ταχύτητες ρεκόρ, καθιστώντας για πρώτη φορά προσβάσιμα κοιτάσματα φυσικού αερίου, πετρελαίου και ορυκτών αξίας τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αγώνας στην Αρκτική

Τα επόμενα χρόνια, αυτό θα τροφοδοτήσει έναν αγώνα για την υπεροχή στην Αρκτική που η Ρωσία θέλει απεγνωσμένα να κερδίσει. Με τη Ρωσία να κατέχει πάνω από το 53% της ακτογραμμής του Αρκτικού Ωκεανού, ο Βλαντιμίρ Πούτιν πιστεύει ότι η κυριαρχία στους πόρους της περιοχής είναι απαραίτητη για την οικονομική επιβίωση του καθεστώτος του. Η Αρκτική εκτιμάται ότι περιέχει 412 δισεκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και φυσικού αερίου, περίπου το 22% των παγκόσμιων ανεξερεύνητων αποθεμάτων.

Ο Πούτιν δεν κάνει καμία προσπάθεια να κρύψει το σχέδιό του. Η Ρωσία έχει ήδη 30% περισσότερες στρατιωτικές βάσεις στην Αρκτική από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους στο ΝΑΤΟ. Τώρα ο Πούτιν μετακινεί στρατεύματα, παγοθραυστικά, πολεμικά πλοία και υποβρύχια στην περιοχή, καθώς και διεξάγει ασκήσεις στην Αρκτική που δοκιμάζουν υπερηχητικούς πυραύλους ικανούς να αποφύγουν την άμυνα των ΗΠΑ. Τα μέσα ενημέρωσης του δημοσιεύουν τακτικά φωτογραφίες στρατιωτών που εκπαιδεύονται με λευκές στολές και κρατούν επιθετικά όπλα καθώς τρέχουν στο χιόνι πάνω σε έλκηθρα ταράνδων.

Η Αμερική και η Δανία έχουν διακυβεύσει αξιώσεις κυριαρχίας στον κεντρικό Αρκτικό Ωκεανό, αλλά ήταν η Μόσχα που το 2007 τοποθέτησε μια ρωσική σημαία τιτανίου στον βυθό της θάλασσας δυόμισι μίλια κάτω από τον Βόρειο Πόλο. Πιο επιθετικοί ρωσικοί ισχυρισμοί και ισχυρισμοί για την Αρκτική θα μπορούσαν να αναγκάσουν το ΝΑΤΟ να δράσει και να διακινδυνεύσει να πυροδοτήσει την παγκόσμια σύγκρουση για την οποία προειδοποιούν στρατηγοί και πολιτικοί.

Πρόσφατα γράψαμε για τη σημασία της Βόρειας Θαλάσσιας Διαδρομής, η οποία για ορισμένους προορισμούς είναι πολύ πιο σύντομη επιλογή από τον ανταγωνισμό και πρόσφατα έγινε βατή όλο το χρόνο λόγω του λιώσιμου πάγου και των ολοένα και ισχυρότερων ρωσικών παγοθραυστικών. Η Ρωσία έχει επίσης ξεκινήσει μια αποστολή συνεχούς παρακολούθησης πυρηνικών υποβρυχίων στην περιοχή. Περισσότερα εδώ.

Η τήξη της Αρκτικής δίνει στη Ρωσία πρόσβαση σε πόρους

Ενώ οι παραδοσιακές στρατιωτικές προετοιμασίες για τον παγκόσμιο πόλεμο είναι αναμφίβολα κρίσιμες, οι ηγέτες που συναντώνται στο Μόναχο πρέπει επίσης να δώσουν προτεραιότητα στη δράση για το κλίμα για να μετριάσουν τον κίνδυνο η υπερθέρμανση του πλανήτη να γίνει καταλύτης για καταστροφικές συγκρούσεις. Μετά τη συμφωνία COP28 για τη «μετάβαση ορυκτών καυσίμων», το ΝΑΤΟ πρέπει να τροποποιήσει τις φιλοδοξίες του για το κλίμα και να επιτρέψει στη συναίνεση που επιτεύχθηκε στο Ντουμπάι να καθοδηγήσει τη στρατηγική του για την πρόληψη της απειλής του παγκόσμιου πολέμου που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή.

Η Συμφωνία του Ντουμπάι (η οποία δεν είναι νομικά δεσμευτική) υποστηρίχθηκε από 198 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Ωστόσο, σύμφωνα με τα λόγια του προέδρου της COP28, Sultan Al Jaber, ο οποίος συμμετέχει επίσης στη διάσκεψη του Μονάχου: "Μια συμφωνία είναι τόσο καλή όσο η εφαρμογή της… Πρέπει να λάβουμε τα απαραίτητα βήματα για να μετατρέψουμε αυτή τη συμφωνία σε απτή δράση". Η εστίαση του ΝΑΤΟ θα πρέπει να επεκταθεί πέρα από τους τρέχοντες εθελοντικούς στόχους μείωσης των εκπομπών για να συμπεριλάβει τη συμφωνία COP28 για τον τριπλασιασμό της ικανότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030.

Δεδομένου ότι η ανάσχεση της θέρμανσης της Αρκτικής είναι κρίσιμη για την αποτροπή σύγκρουσης, το ΝΑΤΟ πρέπει επίσης να διερευνήσει ασφαλείς λύσεις γεωμηχανικής για να επιβραδύνει ή να αντιστρέψει το λιώσιμο της Αρκτικής. Είναι καιρός οι παγκόσμιοι ηγέτες να δράσουν γνωρίζοντας ότι η αποτυχία επείγουσας αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης θέτει τον κόσμο σε κίνδυνο καταστροφικής σύγκρουσης μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας, καθώς και τους ευρύτερους περιβαλλοντικούς κινδύνους της ανεξέλεγκτης κλιματικής αλλαγής.

Μάχη για την Αρκτική: Η Ρωσία ξεκινά πρόγραμμα επιτήρησης πυρηνικών υποβρυχίων