Το μόνο υπάρχον μέτρο εισήχθη το 2015, με την ονομασία «Bransjeavtalen», μια εθελοντική βιομηχανική συμφωνία για τον περιορισμό των απορριμμάτων τροφίμων από τους μεγάλους παράγοντες του κλάδου, με στόχο τη μείωση κατά 50 τοις εκατό έως το 2030. Υπήρχε επίσης ένας πρώτος ενδιάμεσος στόχος 15- τοις εκατό μείωση έως το 2020.

Παρά αυτές τις προσπάθειες του κλάδου, ο στόχος του 2020 δεν επιτεύχθηκε, με αποτέλεσμα να σταματήσει στο 9%, αναγκάζοντας τις ΜΚΟ να ζητήσουν περισσότερα ρυθμιστικά μέτρα για την επίτευξη των στόχων μείωσης της χώρας.

Στη συνέχεια, η Νορβηγία σχεδίαζε αρχικά να δημοσιεύσει έναν νέο νόμο για τα απόβλητα τροφίμων το 2024, αφού η κυβέρνηση δημιούργησε μια επιτροπή για τα απόβλητα τροφίμων τον Φεβρουάριο του 2023, αποτελούμενη από 15 εκπροσώπους της βιομηχανίας, των ιδρυμάτων και των ΜΚΟ, για να καταλήξει σε ένα τελικό κείμενο που θα υποβληθεί μέχρι το τέλος του 2023.

Η επιτροπή παρουσίασε στις αρχές Ιανουαρίου την έκθεσή της για αυτόν τον νόμο περί απορριμμάτων τροφίμων στο υπουργείο Κλίματος και Περιβάλλοντος και στο Υπουργείο Γεωργίας και Τροφίμων, προτείνοντας 33 ξεχωριστά μέτρα — αλλά όχι μια νομοθετική πράξη.

Τα μέτρα υποτίθεται ότι αποτελούν προέκταση του Bransjeavtalen, το οποίο θα υποχρεώσει τη βιομηχανία να «δωρίσει πλεονάζοντα τρόφιμα όπου χρειάζεται». Το κείμενο ζητά επίσης τη μείωση της τιμής των τροφίμων που πλησιάζει την ημερομηνία διατήρησής τους, σε όλα τα είδη παντοπωλείων.

Επιπλέον, θα είναι απαίτηση όλοι οι παράγοντες της βιομηχανίας τροφίμων να εξηγούν γιατί συμβαίνει σπατάλη τροφίμων στην αλυσίδα εφοδιασμού τους και ποια μέτρα λαμβάνουν για να την αποφύγουν.

Κυριαρχία του κλάδου;

Σύμφωνα με τη ΜΚΟ Fremtiden i våre hender (FIVH, Κίνημα για ένα Πράσινο Μέλλον), η οποία είχε ασκήσει πιέσεις για επικαιροποίηση του νόμου από τις αρχές της δεκαετίας του 2010, η έντονη παρουσία της βιομηχανίας στην ομάδα της επιτροπής απέτρεψε τη συμπερίληψη μέτρων που πίστευαν απαραίτητα για μείωση κατά το ήμισυ της σπατάλης τροφίμων έως το 2030, καθώς και πλήρες νομοθετικό κείμενο.

Η Ingrid Kleiva Møller, υπεύθυνη πολιτικής για το FIVH και εκπρόσωπος της ΜΚΟ στην επιτροπή, είπε ότι οι συναντήσεις δεν είχαν εξετάσει τον μεγαλύτερο παράγοντα στη σπατάλη τροφίμων: αυτόν που συμβαίνει σε επίπεδο καταναλωτή.

Μια μελέτη από τη σουηδική υπηρεσία τροφίμων αποκάλυψε ότι μεγάλο μέρος της σπατάλης τροφίμων στα σπίτια των ανθρώπων οφείλεται σε ελκυστικές προσφορές, όπως εκπτώσεις χύδην και άλλες πρακτικές μάρκετινγκ στα παντοπωλεία.

Είπε ότι ο κλάδος θα μπορούσε να έχει θετική συμβολή στον περιορισμό των καταναλωτικών απορριμμάτων, αλλά επέλεξε να συμφωνήσει σε αυστηρά μέτρα: "Εάν υποτίθεται ότι πρέπει να μειώσετε στο μισό τα απορρίμματα καταναλωτών, αυτό σημαίνει 530 εκατ. ευρώ (6 δισ. NOK) σε άμεσες απώλειες για τα καταστήματα." είπε, ενώ η FIVH ζήτησε να συμπεριληφθούν οικονομικές κυρώσεις για τις εταιρείες που δεν σέβονται τους υποχρεωτικούς στόχους.

Καθώς η έκθεση παραδόθηκε στη συνέχεια στους δύο Νορβηγούς υπουργούς, η μπάλα πηγαίνει πίσω στο γήπεδο του νομοθέτη — αν και δεν υπάρχει ακόμη σαφήνεια σχετικά με το ποια τμήματα θα χειριστούν την πρόταση.

Η Kleiva Møller ελπίζει ότι οι νομοθέτες θα εργαστούν περαιτέρω για να διασφαλίσουν ότι ο στόχος της Νορβηγίας για μείωση των απορριμμάτων τροφίμων στο μισό έως το 2030 θα επιτευχθεί και ότι θα μπορέσουν να εισαχθούν κανονισμοί που θα κάνουν πιο ακριβό για τη βιομηχανία τροφίμων να πετάει τα τρόφιμα.

Στόχοι της ΕΕ για τα απόβλητα τροφίμων

Εν τω μεταξύ, η Επιτροπή της ΕΕ πρόκειται να εισαγάγει φέτος νέους στόχους μείωσης των απορριμμάτων τροφίμων, σύμφωνα με τους παγκόσμιους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs).

Τον Ιούλιο του 2023, η εκτελεστική εξουσία της ΕΕ δημοσίευσε νομοθετική πρόταση για την τροποποίηση της Οδηγίας Πλαίσιο της ΕΕ για τα Απόβλητα για την εισαγωγή νομικά δεσμευτικών στόχων για μείωση των απορριμμάτων τροφίμων κατά 10% στην επεξεργασία και παραγωγή και κατά 30% από κοινού σε επίπεδο λιανικής και κατανάλωσης έως το 2030.

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οργάνωση καταναλωτών, BEUC, οι στόχοι μείωσης που προτείνει η Επιτροπή είναι ανεπαρκείς για την επίτευξη του στόχου του ΟΗΕ έως το 2030 και η κοινότητα των ΜΚΟ ζήτησε να τεθούν νομικά δεσμευτικοί στόχοι μείωσης των απορριμμάτων τροφίμων κατά 50% από «αγρόκτημα σε πιρούνι». '.

Ομοίως με τη Νορβηγία, η πλειονότητα των απορριμμάτων στην Ευρώπη (53 τοις εκατό) συμβαίνει στα σπίτια, όπου η Επιτροπή εκτιμά ότι τα νοικοκυριά θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν 400 ευρώ ετησίως, εάν εμποδίζονταν να αγοράσουν προϊόντα που δεν καταναλώνουν — εις βάρος των ειδών παντοπωλείου, τροφίμων και τομέα ποτών.

Ωστόσο, σύμφωνα με την πρότασή της, η Επιτροπή αφήνει ελεύθερα στα κράτη μέλη να επιλέξουν μεταξύ των βέλτιστων πρακτικών για τον τρόπο αντιμετώπισης της απώλειας και της σπατάλης τροφίμων.

«Οι καταναλωτές μπορούν επίσης να παίξουν ένα ρόλο, αλλά χρειάζονται υποστήριξη — αλλαγές στον τρόπο πώλησης και πρόσβασης των τροφίμων και μια προσέγγιση ολόκληρης της κοινότητας», δήλωσε η Nicole Pita, project manager για το IPES-Food, το International Panel of Experts on Sustainable Food Systems.

Η Camille Perrin, ανώτερη υπεύθυνη για την πολιτική τροφίμων στο BEUC, θα το χαιρόταν εάν η πρόταση αναγνώριζε τη συγκεκριμένη τεχνογνωσία και το ρόλο των οργανώσεων καταναλωτών στην ευαισθητοποίηση και την εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τη σπατάλη τροφίμων και τον τρόπο μείωσής τους.

Ορισμένες πόλεις και περιφερειακές αρχές έχουν αναλάβει να ενεργήσουν για τη συμπεριφορά των καταναλωτών, αναπτύσσοντας πρωτοβουλίες για τη σπατάλη τροφίμων και τη μείωση των εκπομπών εντός της δικαιοδοσίας τους. για παράδειγμα στις πόλεις της Βιέννης στην Αυστρία και της Γάνδης στο Βέλγιο.

"Αυτές οι πολιτικές λειτουργούν αθόρυβα επειδή οι τοπικές κυβερνήσεις αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή με τις κοινότητες μακροπρόθεσμα μαζί με άλλες προκλήσεις που ενδιαφέρονται για τους ανθρώπους, όπως η υγιεινή διατροφή και η υποστήριξη των τοπικών επιχειρήσεων", δήλωσε ο Olivier de Schutter, συμπρόεδρος της IPES-Food, στο EUobserver. .

Καθώς οι στόχοι που έθεσε η επιτροπή πρέπει να επιτευχθούν τα επόμενα έξι χρόνια, το 2027 θα επανεξετάσει τα επιτεύγματα των κρατών μελών και θα αξιολογήσει εάν το μπλοκ των 27 εθνών θα χρειαστεί να ενισχύσει περαιτέρω τα μέτρα για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων.