Fri. Oct 18th, 2024

Στις 11 Ιανουαρίου 1944, τέσσερις σμηναρχίες βομβαρδιστικών της USAAF πραγματοποιήσαν επιδρομή στον Πειραιά, στο πλαίσιο των μεγάλων αεροπορικών επιχειρήσεων εναντίον γερμανικών στόχων στην Ιταλία και στα Βαλκάνια. Παρά τη σχετική στρατηγική της επιτυχία, η επιδρομή προκάλεσε τεράστιες απώλειες στον άμαχο πληθυσμό και σχεδόν άλλαξε τη φυσιογνωμία της πόλης. Υπήρξε ο σφοδρότερος αεροπορικός βομβαρδισμός που καταγράφηκε στην Ελλάδα κατά την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και παραμένει ένα από τα τραυματικά γεγονότα της Κατοχής.

Είναι γνωστό πως ο Πειραιάς βομβαρδίστηκε απανωτά στη διάρκεια της Κατοχής πρώτα από τους Ιταλούς και με θύματα, όπως στη λαϊκή αγορά της Πηγάδας. Στις 6 Απριλίου 1941, την ημέρα δηλαδή της έναρξης του πολέμου, οι Γερμανοί κάνουν αναγνωριστικές πτήσεις. Το βράδυ, στις 9.20 ένας σφοδρός βομβαρδισμός που κράτησε δυόμιση ώρες έπληξε το λιμάνι και το πλοίο. Η φωτιά που ξέσπασε κατέστρεψε κτήρια, φορτηγίδες, βαγόνια, εμπορεύματα και στις 3.20 τη νύχτα προκάλεσε τη μεγάλη έκρηξη στο φορτίο με τους 250 τόνους τροτύλης που το τίναξε στον αέρα. Οι τεράστιες καταστροφές επέφεραν και την πρώτη μεγάλη φυγή των κατοίκων προς την Αθήνα. Αυτός όμως που χαρακτηρίστηκε σαν ο πιο άδικος ήταν ο βομβαρδισμός της Τρίτης 11 Ιανουαρίου 1944 από την αγγλική – αμερικανική αεροπορία. 

«Επιδρομή πρωτοφανούς αγριότητος ενηργήθη χθες εναντίον του Πειραιώς. Επλήγη η πόλις εις την καρδίαν της. Τα θύματα θρηνούνται κατά εκατοντάδας» έγραψε αμέσως η εφημερίδα Ακρόπολις.

Στις 11 Ιανουαρίου 1944 συμμαχικά βομβαρδιστικά χτύπησαν ανελέητα τον Πειραιά. Υπήρξε ο σφοδρότερος αεροπορικός βομβαρδισμός που καταγράφηκε στην Ελλάδα, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με τους κατοίκους του λιμανιού να πληρώνουν βαρύτατο φόρο αίματος.

Η ιστορία της επιδρομής ξεκίνησε ένα χρόνο πριν, όταν Αμερικανοί και Βρετανοί αποφάσισαν τον συντονισμό των αεροπορικών τους δυνάμεων, με στόχο την αποσάθρωση των γερμανικών υποδομών, είτε αυτές εντοπίζονταν στη Γερμανία και στα συμμαχικά κράτη, είτε στις κατεχόμενες χώρες.

Η προέλαση των συμμαχικών δυνάμεων στην Ιταλία αύξανε την ακτίνα επιχειρησιακής δράσης των αμερικανικών και βρετανικών βομβαρδιστικών.

 Ήταν 12.35 όταν σήμαναν οι σειρήνες. Τα αεροπλάνα που έφυγαν από την Ιταλίας δε στόχευσαν πολεμικές εχθρικές εγκαταστάσεις αλλά σκόρπισαν τις βόμβες τους ανεξέλεγκτα πάνω στον πειραϊκό χώρο. Από την Αμφιάλη μέχρι το Χατζηκυρίακειο, ειδικά όμως στο κέντρο. Ο συναγερμός τελείωσε στις 13.43. 

Λόγω της ώρας κυκλοφορούσε πολύς κόσμος. Η Αγία Τριάδα καταστράφηκε και για χρόνια ανάμεσα στην πρόσοψη και το πίσω μέρος της είχε κτιστεί μια πρόχειρη κατασκευή μέχρι την ανοικοδόμηση του νέου ναού στα 1956. Από θαύμα γλίτωσε το παλιό δημαρχείο με ζημιές μόνο τα σπασμένα τα τζάμια και το περίφημο ρολόι του. Λέγεται ότι οι βόμβες που έπεσαν στη θάλασσα έστειλαν τα κύματα στη στεριά μέχρι τη Γούναρη. Το βράδυ οι βομβαρδισμοί επαναλήφθηκαν

Η ιστορική πλευρά, οι περιγραφές των γεγονότων έχουν τυπωθεί από τότε σε έγγραφα και φωτογραφίες, σε ατέλειωτα άρθρα εφημερίδων – περιοδικών, σε ολόκληρα κεφάλαια βιβλίων, σε φιλμάκια που βρέθηκαν και αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο. Ουδέποτε υπήρξε ακριβής αριθμός των νεκρών, που ανεβαίνει γύρω στους 700 αν και στο ταφολόγιο βρίσκουμε 492 ονόματα. Δεκαετίες μετά, μέσα στη σύγχρονη, αλλαγμένη πόλη έβλεπες κάποια κατεδαφισμένα κτίρια να συνιστούν μάρτυρες της καταστροφής. Σύμφωνα με μαρτυρίες, από το κατεδαφισμένο ξενοδοχείο Κοντινεντάλ στην παραλία, Γούναρη και Ακτή Ποσειδώνος είχε απομείνει το ισόγειο, τώρα ένα κλειστό από λαμαρίνες οικόπεδο, ενώ λείπουν ακόμα οι πάνω όροφοι στο μέγαρο των αδελφών Ζερβού, στη Νοταρά – Τσαμαδού – Φίλωνος απέναντι από το Ταχυδρομείο.

Ο φόβος των επιθέσεων άδειασε τον Πειραιά από ονομαστές οικογένειές του, που τα μέλη τους προτίμησαν να μετακομίσουν οριστικά στην Αθήνα και τα προάστιά της. Πολλοί δεν ξαναγύρισαν με αποτέλεσμα μετά την κατοχή να αλλοιωθεί η σύνθεση του πληθυσμού. Η πόλη σχεδόν ερήμωσε και οι λειτουργίες των υπηρεσιών αναστάλθηκαν. Ο πρωθυπουργός για να σταματήσει την εγκατάλειψη διέταξε τις αστυνομικές αρχές να απαγορεύουν καθε αναχώρησιν από τον ΠειραιάΗ μνήμη των επιζώντων. Κάθε σημερινός ηλικιωμένος Πειραιώτης, έχει να διηγηθεί τη δική του περιπέτεια.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *