Οι ειδικοί προειδοποιούν, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν πολλές προκλήσεις πριν μπορέσει να αναβιώσει με επιτυχία η ιστορικά φημισμένη πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ.

Για τον Enjellushe Morina, ανώτερο συνεργάτη στον τομέα της πολιτικής στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), οι γελοιότητες του Orbán δείχνουν πώς η έλλειψη θεσμικής μεταρρύθμισης εντός της ΕΕ παρεμπόδισε τη διεύρυνση.

"Χρειάζονται πραγματικά εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Η ΕΕ δεν λειτουργεί σχεδόν καθόλου, λόγω ζητημάτων διακυβέρνησης, προβλημάτων με το κράτος δικαίου και τις προϋποθέσεις, και το πολύ περιορισμένο QMV [ψηφοφορία με ειδική πλειοψηφία]. Δεν είναι σε θέση να φέρει νέα μέλη, κάτι που παρασύρει κάτω από τη διαδικασία της διεύρυνσης», σύμφωνα με τον Μορίνα.

Αυτά τα θεσμικά ζητήματα συσσωρεύονται σε έλλειψη αξιοπιστίας που παρεμπόδισε την πολιτική διεύρυνσης τα τελευταία χρόνια, σύμφωνα με τον Μορίνα.

Μια σοβαρή, αξιόπιστη δέσμευση για ένα χρονοδιάγραμμα ήταν ζωτικής σημασίας για να παρακινηθούν οι υπό ένταξη χώρες να μεταρρυθμίσουν κατά τη διεύρυνση του «Big Bang» το 2004, λέει ο Morina. "Ένας οδικός χάρτης, ένα χρονοδιάγραμμα και η πολιτική σοβαρότητα είναι απαραίτητα. Αυτή τη στιγμή μας λείπουν και τα τρία."

Το πρόβλημα της έλλειψης συγκεκριμένων, αξιόπιστων πλεονεκτημάτων για τις υπό ένταξη χώρες επαναλαμβάνεται από τον Steven Blockmans, Ανώτερο Ερευνητή στο Κέντρο Μελετών Ευρωπαϊκής Πολιτικής (CEPS). «Επί του παρόντος, οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις πραγματοποιούνται χωρίς κανένα όφελος στην ενδιάμεση περίοδο πριν από την πλήρη ένταξη».

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι χώρες να χάνουν την «κίνησή τους για μεταρρυθμίσεις», λέει ο Blockmans.

Το ζήτημα επιδεινώνεται από την παρεμπόδιση από τα ίδια τα κράτη μέλη: «Τα διαφορετικά βήματα στην ένταξη υπόκεινται ακόμη σε αμέτρητα βέτο από μεμονωμένα κράτη μέλη», σημειώνει ο Blockmans, επισημαίνοντας πώς τα κράτη μέλη καταχρώνται αυτά τα βέτο για εσωτερικά πολιτικά οφέλη.

Το κόστος της μη διεύρυνσης

Επιπλέον, τόσο ο Blockmans όσο και ο Morina πιστεύουν ότι η ΕΕ πρέπει να αλλάξει τη συζήτηση για το κόστος της ολοκλήρωσης.

Ο μελλοντικός δημοσιονομικός αντίκτυπος της προσχώρησης της Ουκρανίας προκάλεσε αναταραχή τον Σεπτέμβριο μετά από έκθεση της γραμματείας του Συμβουλίου, και η χρηματοδότηση του πακέτου βοήθειας της Ουκρανίας αποδείχτηκε ένα κομβικό σημείο την περασμένη εβδομάδα.

Αλλά αυτή η εστίαση στο κόστος της διεύρυνσης δίνει μια μονόπλευρη εικόνα, λένε τόσο ο Morina όσο και ο Blockmans.

«Θα πρέπει να μιλήσουμε για το κόστος της μη διεύρυνσης» υποστηρίζει ο Μορίνα. Αυτά είναι πρώτα και κύρια γεωστρατηγικά: «Για τα Δυτικά Βαλκάνια, αυτή είναι πιθανώς η τελευταία στιγμή που η ΕΕ μπορεί να απωθήσει την κακοήθη επιρροή της Ρωσίας και της Κίνας», λέει ο Μορίνα.

Ομοίως, το γεωπολιτικό κόστος μιας αποσταθεροποιημένης, αμφισβητούμενης Ουκρανίας είναι προφανές για τον Blockmans, ο οποίος σημειώνει ότι η αστάθεια θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει περισσότερη μετανάστευση: «Αυτό θα πρέπει να είναι ένα επιχείρημα για την Ουγγαρία».

Γενικά, η επένδυση σε μια ειρηνική, ακμάζουσα Ουκρανία θα κοστίσει λιγότερο από την αντιμετώπιση των συνεπειών της αποτυχίας στη συνέχεια, πιστεύει ο Blockmans. "Αν κοιτάξετε πίσω στο Big Bang το 2004, αυτές οι χώρες τα κατάφεραν εκπληκτικά. Έγινε μια οικονομική άνοδος, σε συνδυασμό με μια γεωπολιτική σταθεροποίηση της Ευρώπης πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα. Πρέπει να ανανεώσουμε αυτήν την ιστορία επιτυχίας."

Ο Blockmans προβλέπει ότι μια τέτοια οικονομική κάλυψη θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα η ένταξη της Ουκρανίας να κοστίζει σημαντικά λιγότερο από ό,τι προβλέπει το Συμβούλιο της ΕΕ.

Ο Μορίνα, επίσης, αμφιβάλλει ότι η Ουκρανία θα ήταν βάρος για τα οικονομικά της Ένωσης για μεγάλο χρονικό διάστημα: "Μπορείτε να το ανατρέψετε σε τέσσερα ή πέντε χρόνια, εάν γίνει σωστά. Υπάρχει το εργατικό δυναμικό, το γεωργικό δυναμικό, το ενεργειακό δυναμικό. Είναι μια τεράστια χώρα ."

Η σωστή συζήτηση για αυτά τα σενάρια λείπει πολύ, πιστεύει η Μορίνα. "Τι θα συμβεί αν αγνοήσετε εντελώς αυτές τις περιοχές; Δεν φαίνεται καλά! Όχι μόνο για την ασφάλεια, αλλά και για άλλα θέματα, όπως η πράσινη μετάβαση, δεν είναι εντάξει να μην διευρύνουμε περαιτέρω. Είναι πολύ σημαντικό να μιλήσουμε για αυτά πράγματα».