Τον Ιούλιο του 2021, το Εθνικό Κέντρο Βιολογικών Επιστημών με έδρα την Μπανγκαλόρ απέσυρε μια δημοσίευση στο Nature Chemical Biology, ένα κορυφαίο περιοδικό, αφού ανακάλυψε περιπτώσεις χειραγώγησης δεδομένων. Η μελέτη, η οποία ανακοίνωνε μια σημαντική ανακάλυψη στη χημική βιολογία, αποσύρθηκε αφού διαπιστώθηκε ότι είχε χειραγωγήσει εικόνες .
Τον Σεπτέμβριο του 2024, το περιοδικό Drug Safety απέσυρε μια μελέτη που διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου Banaras Hindu σχετικά με τη μακροπρόθεσμη ασφάλεια του Covaxin, του ιθαγενούς εμβολίου COVID-19 της Ινδίας. Η απόσυρση οφειλόταν σε ανησυχίες ότι οι αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε διφορούμενες ή λανθασμένες ερμηνείες σχετικά με την ασφάλεια του εμβολίου.
Μέσα σε σχεδόν δύο δεκαετίες, μέλη ΔΕΠ από τα κορυφαία Ινδικά Ινστιτούτα Τεχνολογίας (IIT) έχουν ανακαλέσει τον εντυπωσιακό αριθμό 58 εργασιών, κυρίως λόγω λογοκλοπής και επικάλυψης.
Καθώς η Ινδία επιδιώκει τον στόχο Viksit Bharat 2047 — τον στόχο να γίνει ένα ανεπτυγμένο έθνος — η ενίσχυση της ακεραιότητας της έρευνας, της χρηματοδότησης της έρευνας και των οικοσυστημάτων καινοτομίας θα είναι κρίσιμης σημασίας. Ωστόσο, τα αυξανόμενα κρούσματα ερευνητικής κακοδιοίκησης, συμπεριλαμβανομένης της λογοκλοπής, της απάτης δεδομένων και της ψευδούς αξιολόγησης από ομοτίμους, αποτελούν σοβαρή απειλή για αυτό το όραμα. Η ερευνητική κακοδιοίκηση αναφέρεται σε ανήθικες πρακτικές κατά τη διεξαγωγή, την αναφορά ή την αξιολόγηση της έρευνας.
Τέτοιες ανάρμοστες συμπεριφορές συχνά οδηγούν σε ανακλήσεις. Σύμφωνα με το Retraction Watch , μια παγκόσμια βάση δεδομένων, οι συνήθεις λόγοι ανάκλησης περιλαμβάνουν την απάτη και την ανάρμοστη συμπεριφορά, τις ηθικές παραβιάσεις, τα σφάλματα και τα λάθη, τα ζητήματα δημοσίευσης και τις νομικές και πολιτικές παραβιάσεις. Τέτοιες ανήθικες πρακτικές όχι μόνο βλάπτουν την αξιοπιστία των ινδικών ιδρυμάτων, αλλά και διαβρώνουν την εμπιστοσύνη στην έρευνα, επηρεάζοντας τις διεθνείς συνεργασίες και τις ευκαιρίες χρηματοδότησης.
Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων απαιτεί επείγουσες μεταρρυθμίσεις στην αξιολόγηση της έρευνας, ισχυρότερη θεσμική εποπτεία και στροφή προς ακαδημαϊκές αξιολογήσεις με γνώμονα την ποιότητα.
Η ερευνητική παραγωγή της Ινδίας έχει αυξηθεί ραγδαία την τελευταία δεκαετία, με εκατοντάδες χιλιάδες άρθρα να δημοσιεύονται ετησίως σε έγκριτα περιοδικά. Η έκθεση του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών για το 2022 κατέταξε την Ινδία ως την τρίτη μεγαλύτερη παραγωγό επιστημονικών και μηχανικών άρθρων, μετά την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων επιστημονικών περιλήψεων και παραπομπών Scopus , η Ινδία έχει παράγει 3,67 εκατομμύρια άρθρα από το 1867. Από αυτά, 3.446 (0,09%) αποσύρθηκαν.
Ενώ η ανάπτυξη της έρευνας είναι πολλά υποσχόμενη, ο αυξανόμενος αριθμός ανακλήσεων είναι ανησυχητικός. Μια μελέτη του συγγραφέα έδειξε ότι οι κύριες αιτίες των ανακλήσεων είναι η λογοκλοπή, η απάτη δεδομένων και η ψευδής αξιολόγηση από ομοτίμους. Οι ανακλήσεις λόγω αυτών αυξήθηκαν κατά 6,3% από το 1991–2000 έως το 2001–2010. Η ανοδική τάση συνεχίζεται έκτοτε : οι ανακλήσεις αυξήθηκαν κατά 32% από το 2001–2010 έως το 2011–2020.
«Όταν η επιβίωση ενός επιστήμονα καθορίζεται από παράγοντες αντίκτυπου , η ηθική γίνεται προνόμιο λίγων που έχουν την οικονομική δυνατότητα να είναι ηθικοί», δήλωσε ένας επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Πούνε, ο οποίος αναφέρθηκε σε ένα άρθρο του 2019 σχετικά με την κακή διαγωγή στην έρευνα στην Ινδία.
Οι «παράγοντες απήχησης» αναφέρονται στον μέσο αριθμό αναφορών σε πρόσφατα δημοσιευμένα άρθρα σε ένα περιοδικό, υποδεικνύοντας την επιρροή του περιοδικού σε έναν ακαδημαϊκό τομέα. Η δημοσίευση σε περιοδικά με υψηλό δείκτη απήχησης μεταφράζεται σε διορισμούς, προαγωγές, κατατάξεις ιδρυμάτων και ερευνητικές επιχορηγήσεις.
Και εδώ βρίσκεται η ρίζα του προβλήματος — η αξιολόγηση της επιστημονικής επιτυχίας με την υπερβολική εξάρτηση από παράγοντες αντίκτυπου, τον αριθμό δημοσιεύσεων και την κατάταξη μεταξύ των οργανισμών. Αυτό δημιουργεί τεράστια πίεση, ωθώντας τους ερευνητές σε ανήθικες πρακτικές.
Η Επιτροπή Δεοντολογίας των Δημοσιεύσεων, ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός, παρέχει ολοκληρωμένες κατευθυντήριες γραμμές σε συντάκτες και εκδότες σχετικά με όλες τις πτυχές της δεοντολογίας των δημοσιεύσεων, ιδίως την έρευνα και την ανάρμοστη συμπεριφορά των δημοσιεύσεων, και υπάρχουν υποχρεωτικά μαθήματα δεοντολογίας της έρευνας για τους φοιτητές πριν ξεκινήσουν τα διδακτορικά τους προγράμματα. Ωστόσο, το κατά πόσον οι πρακτικές που περιγράφονται από αυτές τις προσπάθειες εφαρμόζονται και υιοθετούνται πραγματικά ή αντιμετωπίζονται απλώς ως τυπικότητες, παραμένει θέμα συζήτησης.
Ένας από τους κύριους λόγους για την αυξανόμενη πίεση στους ακαδημαϊκούς είναι η κουλτούρα του «δημοσιεύστε ή καταστραφείτε», όπου οι ακαδημαϊκές προαγωγές και η χρηματοδότηση συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τον όγκο των δημοσιεύσεων και όχι με την ποιότητα της έρευνας. Αυτή η έντονη πίεση ωθεί ορισμένους ερευνητές σε ανήθικες συντομεύσεις, όπως η λογοκλοπή, η ψευδής αξιολόγηση από ομοτίμους και η κατασκευή δεδομένων.
Η μελέτη αυτού του συγγραφέα αποκάλυψε ότι η ψευδής αξιολόγηση από ομοτίμους είναι η κύρια αιτία ανακλήσεων στην Ινδία, αντιπροσωπεύοντας το 33% των συνολικών περιπτώσεων, ακολουθούμενη από την απάτη δεδομένων (17,2%) και τη λογοκλοπή (14,8%). Μεταξύ των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων, τα ιδιωτικά ιδρύματα συνέβαλαν στο 60% των ανακλήσεων, ενώ τα δημόσια ιδρύματα αντιπροσώπευαν το 33,7% και τα ιατρικά ιδρύματα αποτελούσαν το 6,7%.
Χωρίς επείγουσες και απαραίτητες αλλαγές στην αξιολόγηση της έρευνας και τα ακαδημαϊκά κίνητρα, η αντιμετώπιση της ανάρμοστης ερευνητικής συμπεριφοράς θα παραμείνει μια σημαντική πρόκληση. Η ύπαρξη νομικά εκτελεστών πολιτικών για την ανάρμοστη συμπεριφορά και μιας ισχυρής ακαδημαϊκής κουλτούρας όπου η έρευνα υπόκειται σε αυστηρό έλεγχο από συναδέλφους, μέντορες και την κοινωνία, μπορούν να λειτουργήσουν ως αποτρεπτικά στοιχεία για τέτοια ανάρμοστη συμπεριφορά.
Οι χώρες που προσφέρουν χρηματικές ανταμοιβές για δημοσιεύσεις μπορεί να φαίνεται ότι ενθαρρύνουν τους ερευνητές, αλλά, ειρωνικά, αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο ανάρμοστης συμπεριφοράς. Αυτό υποδηλώνει ότι τέτοια κίνητρα ενδέχεται να ενθαρρύνουν την αμέλεια ή τις ανήθικες πρακτικές εντός της ερευνητικής κοινότητας.
Συνεπώς, η αντιμετώπιση της παραβατικής συμπεριφοράς στην έρευνα απαιτεί μια πολύπλευρη προσέγγιση που σέβεται την αυτονομία των ερευνητών, θέτοντας παράλληλα σαφή όρια έναντι των ανήθικων πρακτικών.
Στην Ινδία, δεδομένων των ποικίλων ερευνητικών οικοσυστημάτων και των οικονομικών δομών σε όλα τα ινδικά ιδρύματα, η εφαρμογή μιας ενιαίας εθνικής λύσης αποτελεί πρόκληση.
Η Επιτροπή Πανεπιστημιακών Επιχορηγήσεων (UGC) πρόσφατα διέκοψε το σύστημα UGC-CARE (Κοινοπραξία για την Ακαδημαϊκή και Ερευνητική Δεοντολογία) για την καταχώριση ποιοτικών περιοδικών. Η ιδέα είναι να προχωρήσουμε προς μια αποκεντρωμένη προσέγγιση — δίνοντας τη δυνατότητα σε μεμονωμένα ιδρύματα να ορίζουν τα δικά τους κριτήρια για την επιλογή περιοδικών, ενισχύοντας την ακαδημαϊκή ελευθερία και ενθαρρύνοντας πιο αυστηρές και εξειδικευμένες αξιολογήσεις. Οι λόγοι που αναφέρθηκαν για τη διακοπή περιλαμβάνουν μια σειρά από περιοδικά χαμηλής ποιότητας και περιοδικά με πληρωμή και δημοσίευση ή περιοδικά με επιθετικό περιεχόμενο που είχαν βρει τον δρόμο τους στη λίστα, ενώ πολλά περιοδικά ινδικής γλώσσας παραλείφθηκαν. Το νέο σύστημα επιτρέπει ένα ευρύτερο φάσμα περιοδικών — βάσει ορισμένων παραμέτρων — για δημοσίευση από το διδακτικό προσωπικό.
Τα ινδικά ιδρύματα πρέπει να αναπτύξουν και να επιβάλουν ολοκληρωμένες πολιτικές ακεραιότητας της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην ερευνητική δεοντολογία. Η σύσταση ειδικών επιτροπών για την επίβλεψη της διεξαγωγής της έρευνας μπορεί επίσης να διασφαλίσει την τήρηση των δεοντολογικών προτύπων. Η προώθηση ανοιχτών διαδικασιών αξιολόγησης από ομοτίμους και η ενθάρρυνση των ερευνητών να μοιράζονται δεδομένα και μεθοδολογίες μπορούν να ενισχύσουν τη διαφάνεια και τη λογοδοσία στην έρευνα. Τέτοιες πρακτικές αποτρέπουν την κακή διαγωγή υποβάλλοντας την έρευνα σε ευρύτερο έλεγχο.
Αρχικά δημοσιεύτηκε με άδεια Creative Commons από την 360info ™.