Το Ευρωπαϊκό Ετησίγραφο Συνταγματικού Δικαίου με χαρά ανακοινώνει πρόσκληση υποβολής υποβολών για τον όγδοο τόμο του (2026) με θέμα τα Κοινωνικά Δικαιώματα και τη Συνταγματική Δικαιοσύνη.

Τα κοινωνικά δικαιώματα – όπως τα δικαιώματα στη στέγαση, την υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και την κοινωνική ασφάλιση – αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη σημασία στον συνταγματικό διάλογο, ιδίως υπό το πρίσμα των αυξανόμενων ανισοτήτων, των παγκόσμιων έκτακτων αναγκών στον τομέα της υγείας, όπως η πανδημία COVID-19, και των εκτεταμένων κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετανάστευσης και της κλιματικής αλλαγής. Αυτά τα δικαιώματα ενσαρκώνουν την υπόσχεση μιας συνταγματικής τάξης που όχι μόνο προστατεύει τις ατομικές ελευθερίες, αλλά και εγγυάται τις υλικές συνθήκες που είναι απαραίτητες για μια αξιοπρεπή ζωή. Ωστόσο, η αποτελεσματική τους υλοποίησή παραμένει βαθιά αμφισβητούμενη. Πέρα από την πολιτική αντίσταση και τους περιορισμούς των πόρων, τα κοινωνικά δικαιώματα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν τις εδραιωμένες αντιλήψεις για τα συντάγματα ως μέσα περιορισμού και όχι ενδυνάμωσης – ως πλαίσια που περιορίζουν τη δράση του κράτους αντί να επιβάλλουν την προληπτική κοινωνική παροχή. Αυτή η ένταση εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τον εξελισσόμενο ρόλο του συνταγματικού δικαίου στην εξασφάλιση ουσιαστικής ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης στον 21ο αιώνα.

Ενώ η δικαστική κατοχύρωση των αξιώσεων για κοινωνικά δικαιώματα κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη και πέραν αυτής, ο παρών τόμος επιδιώκει να διερευνήσει τα κοινωνικά δικαιώματα με μια ευρύτερη και πιο ολοκληρωμένη έννοια, τοποθετώντας τα στο πλαίσιο της συνταγματικής δικαιοσύνης. Αντί να εστιάζει αποκλειστικά στον δικαστικό έλεγχο, ο τόμος θα εξετάσει τη συνταγματική δικαιοσύνη ως μια πολυπαραγοντική και συστημική προσπάθεια για την υλοποίηση των κοινωνικών δικαιωμάτων με τρόπους που προάγουν την ισότητα, την ένταξη και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Έτσι, η συνταγματική δικαιοσύνη είναι μια πολύπλευρη διαδικασία που περιλαμβάνει νομοθετικές επιλογές, διοικητική εφαρμογή και θεσμική λογοδοσία. Ο τόμος θα εξετάσει πώς τα συντάγματα διαρθρώνουν τα καθήκοντα του κράτους και των θεσμών του όσον αφορά την εξασφάλιση των βασικών συνθηκών που είναι απαραίτητες για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και πώς μια σειρά από παράγοντες – κοινοβούλια, κυβερνήσεις, δικαστήρια και κοινωνία των πολιτών – συνεργάζονται, αμφισβητούν και συμβάλλουν στον ορισμό, την ερμηνεία και την υλοποίηση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο, ο τόμος προσκαλεί σε προβληματισμό σχετικά με το πώς τα συνταγματικά συστήματα μπορούν να ανταποκριθούν στις διαρκείς ανισότητες μέσω τόσο νομικών μηχανισμών όσο και δημοκρατικής συμμετοχής.

Οι υποβολές μπορούν να αφορούν, ενδεικτικά, τα ακόλουθα θέματα :

• Τα συνταγματικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα στους νομοθέτες και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την οικοδόμηση συστημάτων κοινωνικής προστασίας που ευθυγραμμίζονται με τα κοινωνικά δικαιώματα.

• Η αλληλεπίδραση μεταξύ νομοθετικών σωμάτων και δικαστηρίων στον καθορισμό του πεδίου εφαρμογής και των ορίων των κοινωνικών δικαιωμάτων, με έμφαση στον συνταγματικό διάλογο, τον δικαστικό σεβασμό και τους θεσμικούς ρόλους.

• Ο ρόλος των περιφερειακών δικαστηρίων – όπως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή το Διαμερικανικό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων – στη διαμόρφωση του κανονιστικού περιεχομένου των κοινωνικών δικαιωμάτων.

• Οι εντάσεις μεταξύ της δικαστικής επιβολής και της δημοκρατικής νομιμότητας, ιδίως σε περιπτώσεις δικαστικής παρέμβασης σε δημοσιονομικές ή αναδιανεμητικές πολιτικές, και ο τρόπος με τον οποίο τα δικαστήρια αντιμετωπίζουν ζητήματα διάκρισης των εξουσιών.

• Οι τρόποι με τους οποίους τα συνταγματικά συστήματα αντιδρούν στον δομικό κοινωνικό αποκλεισμό, μεταξύ άλλων με βάση τη φυλή, το φύλο, την αναπηρία ή το μεταναστευτικό καθεστώς.

• Η έννοια της συνταγματικής δικαιοσύνης και οι επιπτώσεις της στα κοινωνικά δικαιώματα και τον συνταγματισμό, συμπεριλαμβανομένης της σχέσης της με τη νομιμότητα, τη συμμετοχή και την κρατική λογοδοσία.

• Μαθήματα από παγκόσμιες εμπειρίες, όπως ο μετασχηματιστικός συνταγματισμός στη Νότια Αφρική και την Ινδία ή οι δικαστικές διαμάχες για τα κοινωνικά δικαιώματα στη Λατινική Αμερική.

Παρόλο που το EYCL επικεντρώνεται κυρίως στο συνταγματικό δίκαιο και τον συνταγματισμό, ενθαρρύνει ενεργά τις διεπιστημονικές υποβολές από μελετητές που εξετάζουν το θέμα μέσα από ιστορικές, πολιτικές επιστήμες, οικονομικές, (κοινωνικο-)γεωγραφικές ή ανθρωπολογικές προοπτικές. Το EYCL ενδιαφέρεται για υποβολές που εξετάζουν το θέμα με αναφορά στην ευρωπαϊκή εμπειρία, αλλά καλούνται επίσης ρητά να συμβάλουν στην ευρύτερη εφαρμογή του σε άλλες περιοχές και οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που βρίσκονται στον Παγκόσμιο Νότο.

ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ : 1η Ιουνίου 2025, αν και ενθαρρύνονται οι υποβολές νωρίτερα.

ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗΣ : Οι προτάσεις 350 έως 500 λέξεων πρέπει να υποβληθούν στη διεύθυνση [email protected] . Παρακαλούμε να αναφέρετε «Προτεινόμενη εργασία, τόμος 8» στη γραμμή θέματος του email σας. Οι προτάσεις πρέπει να περιγράφουν με σαφήνεια τα κύρια επιχειρήματα της προτεινόμενης συνεισφοράς, τη μεθοδολογία και τη συνάφεια με το θέμα του τόμου. Οι επιτυχόντες υποψήφιοι θα ειδοποιηθούν έως την 1η Ιουλίου 2025. Οι πλήρεις εργασίες πρέπει να υποβληθούν έως την 1η Δεκεμβρίου 2025. Τα χειρόγραφα δεν πρέπει να υπερβαίνουν τις 10.000 λέξεις, συμπεριλαμβανομένων των υποσημειώσεων. Κατά την προετοιμασία του χειρογράφου τους, οι συγγραφείς θα πρέπει να ακολουθούν τον Οδηγό Στυλ EYCL, ο οποίος θα τους αποσταλεί όταν ενημερωθούν για την επιτυχή αίτησή τους. Οι αποφάσεις για τη δημοσίευση μιας υποβολής βασίζονται σε συντακτική και διπλά τυφλή αξιολόγηση από ομότιμους.