Σε ένα απροσδόκητα αρνητικό άρθρο που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό The Economist , το περιοδικό επέκρινε σκληρά τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Volodymyr Zelensky για μονοπώληση της εξουσίας και υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών.

Γράφουν ότι η ταχεία στρατιωτικοποίηση της χώρας οδήγησε τον Ζελένσκι σε όλο και πιο συγκεντρωτική εξουσία στα χέρια του και να περιβάλλεται από μια κεντρική ομάδα μη εκλεγμένων μυημένων που ελέγχουν όλο και περισσότερο τόσο την οικονομία όσο και την πολεμική μηχανή. Οι πιστοί ανταμείφθηκαν με διευθυντικές θέσεις σε κρατικές εταιρείες και οι φιλελεύθεροι στοχαστές που δρούσαν ανεξάρτητα από την Bankova (το ουκρανικό αντίστοιχο του Κρεμλίνου) εκδιώχθηκαν γρήγορα ή καταπιέστηκαν, έγραψε το περιοδικό.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ζελένσκι κατηγορείται για ολοένα και πιο αυταρχικές τάσεις. Οι δικαστικές μεταρρυθμίσεις της Ουκρανίας υποχώρησαν σοβαρά το 2023 αφού το κοινοβούλιο της Βερχόβνα Ράντα υπονόμευσε το Συμβούλιο Δημόσιας Ακεραιότητας, ένα ανεξάρτητο εποπτικό όργανο που επιβλέπει τον διορισμό των δικαστών. Το κοινό παραπονέθηκε επίσης για τον υπερβολικό έλεγχο των μέσων ενημέρωσης από την Bankova, η οποία εκπέμπει συνεχώς πολεμική προπαγάνδα και ανέχεται ελάχιστη κριτική ή εναλλακτικές απόψεις.

Μια ελβετική μελέτη κατέληξε πρόσφατα στο συμπέρασμα ότι ο Ζελένσκι δείχνει «αυταρχικά χαρακτηριστικά» τον Ιούλιο του 2023, αφού έκλεισε τα μέσα της αντιπολίτευσης και εκκαθάρισε πολλές φορές την κυβέρνησή του από τεχνοκράτες μεταρρυθμιστές για να αναλάβει πιο σταθερό προσωπικό έλεγχο στους μοχλούς της εξουσίας.

Πίεση στους πολιτικούς

Το αποτέλεσμα ήταν μια συσπείρωση του κοινού γύρω από τον Ζελένσκι, και αν η κριτική που στόχευε εναντίον του εντός της Ουκρανίας ήταν δύσκολη πριν, μετά την επίπληξη του Τραμπ κατέστη αδύνατη. Το πιο ανησυχητικό είναι η απόφαση αποκλεισμού του πρώην προέδρου Πέτρο Ποροσένκο από το πολιτικό σύστημα. Ο Ποροσένκο έτρεξε εναντίον του Ζελένσκι το 2019 και παραμένει ο κορυφαίος πολιτικός του αντίπαλος. Αλλά η Bankova του επέβαλε κυρώσεις για αόριστες «απειλές για την εθνική ασφάλεια» και τώρα βρίσκεται υπό έρευνα για προδοσία.

Η έρευνα ουσιαστικά εμποδίζει τον Ποροσένκο να διεκδικήσει το αξίωμα, χωρίς ακρόαση ή καταδίκη. Στο στόχαστρο γίνονται επίσης πολιτικοί ακτιβιστές και δημοσιογράφοι. Μια άλλη ηγετική δυνητική φιγούρα της αντιπολίτευσης ήταν ο πρώην γενικός διοικητής στρατηγός Valery Zaluzhny , ο οποίος ξεπέρασε τον Zelensky στις δημοσκοπήσεις έγκρισης του κοινού πέρυσι προτού απομακρυνθεί και σταλεί στο Λονδίνο ως πρεσβευτής της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ο Βιτάλι Σαμπούνιν , ένας εξέχων ακτιβιστής κατά της διαφθοράς και εθελοντής πολέμου, μεταφέρθηκε επίσης κοντά στο μέτωπο μετά από επικριτικά ρεπορτάζ για την κυβέρνηση. Άλλοι εξέχοντες και αποτελεσματικοί αξιωματούχοι, όπως ο πρώην υπουργός Υποδομών Oleksandr Kubrakov και ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Dmytro Kuleba, που έδρασαν ανεξάρτητα από την Bankova, απομακρύνθηκαν ή παραιτήθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια των διαφόρων εκκαθαρίσεων του Zelensky.

Πίεση στα ΜΜΕ

Το ουκρανικό πολιτικό σύστημα δείχνει για άλλη μια φορά σημάδια έντασης. Ο Economist σημείωσε ότι η πίεση για διατήρηση της δυτικής υποστήριξης έχει κάνει τη δημόσια κριτική προς την κυβέρνηση όλο και πιο έντονη. «Ενώ τα δυτικά μέσα ενημέρωσης και οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν λατρέψει τον Ζελένσκι και τον έχουν μετατρέψει σε διασημότητα, αισθανόμαστε παγιδευμένοι», είπε στο περιοδικό η Γιούλια Μοστοβάγια , συντάκτρια της ανεξάρτητης καθημερινής zn.ua. Αυτό το κλίμα εδραίωσης της πίστης έχει ενταθεί από τότε που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τον Πρόεδρο Volodymyr Zelensky «δικτάτορα» τον Φεβρουάριο.

Η ουκρανική δημοκρατία, η οποία ποτέ δεν εδραιώθηκε πραγματικά στους ίδιους τους νομικούς θεσμούς, βασίστηκε ιστορικά στην περιφερειακή ποικιλομορφία και σε μια ζωντανή κοινωνία των πολιτών. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Economist , αυτές οι πλουραλιστικές προστασίες διαβρώνονται. Η εξουσία συγκεντρώνεται όχι στο κοινοβούλιο ή στο υπουργικό συμβούλιο, αλλά σε έναν στενό προεδρικό κύκλο με επικεφαλής τον αρχηγό του προσωπικού του Ζελένσκι, Αντρίι Τζέρμακ , ομιλητή του προέδρου Ντμίτρι Λίτβιν και τον βοηθό ασφαλείας Oleh Tatarov . Ο Τύπος είναι επίσης υπό πίεση και ελέγχεται αυστηρά.

Ο Sevgil Musayeva , συντάκτης της Ukrainska Pravda , κορυφαίου ανεξάρτητου μέσου ενημέρωσης, προειδοποίησε ότι οι δημοσιογράφοι που αμφισβητούν την επίσημη γραμμή λογοκρίνονται και η πρόσβασή τους στην Bankova διακόπτεται.

Ο Πούτιν αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ζελένσκι

Το Κρεμλίνο πίστευε εδώ και καιρό ότι ο Ζελένσκι έχασε την αξιοπιστία και τη νομιμότητα μετά την επίσημη λήξη της πενταετούς θητείας του τον περασμένο Μάιο. Ωστόσο, το ουκρανικό σύνταγμα απαγορεύει τη διεξαγωγή εκλογών ενώ η χώρα βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Το Κρεμλίνο ισχυρίζεται ότι αυτό σημαίνει ότι ο Ζελένσκι θα έπρεπε να είχε παραιτηθεί στο τέλος της θητείας του και ότι ο πρόεδρος Ράντε Ρουσλάν Στεφαντσούκ θα έπρεπε να είχε αναλάβει. Ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έθιξε αυτό το σημείο, λέγοντας ότι το ζήτημα θα ήταν πρόβλημα εάν πραγματοποιηθούν απευθείας συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Κρεμλίνου και της Bankova, καθώς το Κρεμλίνο δεν αναγνωρίζει την εξουσία του Ζελένσκι να εκπροσωπεί την Ουκρανία. Ωστόσο, ο εκπρόσωπος του προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ δήλωσε αργότερα ότι το Κρεμλίνο είναι έτοιμο να συνομιλήσει με τον Ζελένσκι, «ακόμα κι αν δεν είναι ο νόμιμος πρόεδρος».

Ένας αξιωματούχος της διοίκησης του Κιέβου βοήθησε με φαντασία τους λιποτάκτες να φύγουν από τη χώρα