Καθώς η κατανάλωση της Μογγολίας αυξάνεται, η πρωτεύουσα και οι δήμοι της χρειάζονται έναν λειτουργικό μηχανισμό για τη διαχείριση της αυξανόμενης ποσότητας απορριμμάτων. Ο τομέας των αποβλήτων της Μογγολίας έχει απόλυτη ανάγκη όχι μόνο για μεταρρύθμιση της πολιτικής αλλά και έναν νέο τρόπο εξέτασης των αποβλήτων και των συνδέσεών τους με τη δημόσια και περιβαλλοντική υγεία. Στη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό του τομέα των απορριμμάτων της, η Μογγολία μπορεί να μάθει από την εμπειρία της Νότιας Κορέας και να υιοθετήσει ορισμένα από τα μοντέλα της.

Στη Μογγολία σήμερα, υπάρχουν 415 παράνομες τοποθεσίες απόρριψης απορριμμάτων, οι οποίες περιλαμβάνουν μια ποικιλία τύπων σκουπιδιών. Οι υποστηρικτές του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας ανησυχούν σοβαρά για τα κακοδιαχειριζόμενα απόβλητα, προβλέποντας σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθώς και ασθένειες για τον μογγολικό λαό.

Τα αρχεία δείχνουν ότι, από τα διαμερίσματα μέχρι τις συνοικίες ger, τα απορρίμματα τροφίμων αποτελούν περίπου το 36 έως 41 τοις εκατό όλων των απορριμμάτων. Η απουσία χωριστού χειρισμού για τα απόβλητα τροφίμων συμβάλλει στις εκπομπές μεθανίου στην πρωτεύουσα της Μογγολίας, το Ουλάν Μπατόρ.

Το 2024, το Υπουργείο Κατασκευών και Αστικής Ανάπτυξης (MCUD)ανέφερε ότι η ετήσια παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων ήταν 2,9 εκατομμύρια τόνοι, εκ των οποίων περίπου το 17-20 τοις εκατό ανακυκλώθηκε. Το υπουργείο εκτίμησε, ωστόσο, ότι έως και το 85 τοις εκατό των συνολικών απορριμμάτων ήταν δυνητικά ανακυκλώσιμα, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία καταλήγει σε χωματερές. Εξαιτίας αυτής της αναποτελεσματικής διαχείρισης απορριμμάτων, η Μογγολία περιλαμβάνεται στη λίστα με τους 10 κορυφαίους παραγωγούς πλαστικών απορριμμάτων κατά κεφαλήν.

Επιπρόσθετα στο πρόβλημα, τα επικίνδυνα απόβλητα –είτε από εργαστήρια, ερευνητικά ινστιτούτα, βιομηχανία ή αποθήκευση– συχνά απορρίπτονται ως γενικά αστικά απόβλητα. Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Montsame , «τουλάχιστον 6.250 τόνοι ή 1.600 χιλιάδες τεμάχια μπαταριών μολύβδου-οξέος» – πάνω από το 80 τοις εκατό όλων των χρησιμοποιημένων μπαταριών – απλώς απορρίπτονται, χωρίς την κατάλληλη απόρριψη, κάθε χρόνο στη Μογγολία. Οι επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον είναι τεράστιες, σημείωσε ο Montsame: «Οι ληγμένες μπαταρίες αυτοκινήτων παράγουν μια ποικιλία τοξικών ουσιών, ενώ μόνο μια μικρή μπαταρία μεγέθους δακτύλου μπορεί να μολύνει 20 τετραγωνικά μέτρα γης ή 400 λίτρα νερού».

Η κυβέρνηση της Μογγολίας και οι δήμοι της έχουν ξεκινήσει στρατηγικές για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης σπατάλης. Η σημερινή κυβέρνηση εφαρμόζει την Εθνική Στρατηγική και Σχέδιο Δράσης για τη Βελτίωση της Διαχείρισης Απορριμμάτων 2017-2030. Από πέρυσι, υπάρχουν 64 μονάδες ανακύκλωσης απορριμμάτων και τρεις χώροι υγειονομικής ταφής στο Ουλάν Μπατόρ, εκ των οποίων οι δύο θεωρούνται υγειονομικοί.

Οι προηγούμενες διοικήσεις έχουν ακολουθήσει άλλες στρατηγικές. Η Μογγολία εφάρμοσε προηγούμενα σχέδια όπως το Reduce the Open Burning of Waste 2015-2020 και το Food Waste Recycling Project 2017-2024. Η κυβέρνηση εφαρμόζει επίσης έργα διαλογής και ταξινόμησης απορριμμάτων από το 2017. Πέρυσι, τον Μάρτιο, τέθηκε σε λειτουργία το πρώτο εργοστάσιο ανακύκλωσης μπαταριών στη Μογγολία.

Οι διεθνείς οργανισμοί, επίσης, έχουν υποστηρίξει τις προσπάθειες της Μογγολίας για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Ο πρώτος χώρος υγειονομικής ταφής στη Μογγολία, Narangiin Enger, κατασκευάστηκε το 2009, με τη βοήθεια της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Διεθνούς Συνεργασίας (JICA). Το δεύτερο, Moringiin Davaa, χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο του 2024.

Είναι επίσης σημαντικό να σημειωθεί ότι, τα τελευταία χρόνια, ο τομέας διαχείρισης αποβλήτων της Μογγολίας είχε στενότερους δεσμούς με την αειφόρο ανάπτυξη και τις περιβαλλοντικές ανησυχίες, αυξάνοντας έτσι την έκθεση σε ειδικές έρευνες και συστάσεις για τον καθημερινό χειρισμό.

Για παράδειγμα, το Πρόγραμμα Switch-Asia της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι μια τέτοια πρωτοβουλία που αντιμετωπίζει την κρίση διαχείρισης απορριμμάτων στη Μογγολία. Το έργο Sustainable Plastic Recycling in Mongolia (SPRIM) έφερε μια νεότερη προσέγγιση στον παραδοσιακό χειρισμό της διαχείρισης απορριμμάτων στη Μογγολία, υποστηρίζοντας τον διαχωρισμό των απορριμμάτων, τις πράσινες επιχειρήσεις και την ανακύκλωση πλαστικών σε διάφορες διοικητικές μονάδες – συμπεριλαμβανομένου του Ulaanbaatar, της επαρχίας Bulgan και του Khishig-Undur soum , ένα μοντέλο τοπικής προσπάθειας202 και μεταξύ 20 υποεπαρχιακής μονάδας . στρατηγική για την περαιτέρω επιβολή πρακτικών βιώσιμων αποβλήτων σε ευρύτερη κλίμακα. Από το 2024, το Ulaanbaatar μπορεί πλέον να επεξεργάζεται 44.420 τόνους πλαστικών απορριμμάτων ετησίως.

Συγκεκριμένα, η έρευνα του προγράμματος Switch-Asia και η υπεράσπιση της Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού στη νομοθεσία για τα απόβλητα έχουν αναζητηθεί ως καλή βάση για ρυθμιστική βελτίωση. Τομείς αποβλήτων σε κορυφαίες χώρες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία εφαρμόζουν τις συστάσεις της σε διάφορους βαθμούς.

Ωστόσο, η Ευρώπη δεν είναι το μόνο μοντέλο που πρέπει να εξεταστεί. Η κυβέρνηση της Μογγολίας πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην ανάγκη βελτίωσης της διαχείρισης των απορριμμάτων μαθαίνοντας από την εμπειρία της Νότιας Κορέας.

Η εμπειρία της Νότιας Κορέας στη διαχείριση απορριμμάτων

Η Νότια Κορέα αντιμετώπισε μια αυξανόμενη κρίση αποβλήτων μεταξύ 1980 και 1990. Μέσα σε μια δεκαετία, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μετέτρεψαν την κρίση τόσο σε επιχειρηματική ευκαιρία όσο και σε μια φιλική προς το περιβάλλον λύση. Σήμερα, η Νότια Κορέα ανακυκλώνει το 95 τοις εκατό των απορριμμάτων τροφίμων της, ταφει μόνο το 13,5 τοις εκατό των οικιακών απορριμμάτων και έχει γίνει ηγέτης στην εύρεση καινοτόμων λύσεων στη συνεχώς αυξανόμενη καταναλωτική οικονομία.

Αυτό που κατέστησε δυνατό ήταν ένας συνδυασμός αυστηρής κυβερνητικής παρέμβασης και αύξησης της ευαισθητοποίησης και της υποστήριξης του κοινού, αλλάζοντας τη σχέση του κορεατικού λαού με τα απόβλητα. Στη Νότια Κορέα ζουν 52 εκατομμύρια άνθρωποι, σε σύγκριση με τον πληθυσμό της Μογγολίας που είναι 3,4 εκατομμύρια. Εάν η Νότια Κορέα μπορούσε να πετύχει, είναι απαράδεκτο να αποτυγχάνει η Μογγολία να χειριστεί τα απόβλητά της.

Ένα από τα σημεία καμπής της πολιτικής στην κρίση των απορριμμάτων της Νότιας Κορέας ήταν η πρόβλεψη της υπερβολικής χρήσης του ΧΥΤΑ Nanjido. Όταν η κυβέρνηση πρότεινε τη δημιουργία μιας άλλης χωματερής, αντιμετώπισε δημόσια αντίδραση, η οποία ανάγκασε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να συντάξουν τον νόμο για τη διαχείριση απορριμμάτων του 1986. Ο νόμος αποτέλεσε τη βάση για πολλά από τα συστήματα και τους μηχανισμούς διαχείρισης απορριμμάτων που ακολούθησαν και οδήγησε στην έμφαση στην ανακύκλωση το 1992. Η υποχρεωτική ανακύκλωση για 15 τύπους απορριμμάτων αποδείχθηκε ότι άλλαξε το παιχνίδι. Σήμερα, η Νότια Κορέα ανακυκλώνει 50 διαφορετικά προϊόντα και επί του παρόντος στοχεύει να ανακυκλώσει όλα τα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά απόβλητα έως το 2028.

Με συστήματα υποστήριξης όπως το σύστημα επιστροφής χρημάτων κατάθεσης (DRS) το 1992, την Εκτεταμένη Ευθύνη Παραγωγού (EPR) το 2003 και τα συστήματα επιδοτήσεων και κινήτρων ανακύκλωσης, η Νότια Κορέα δημιούργησε ένα αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Η συνολική παρέμβαση της Νότιας Κορέας άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο η χώρα και οι πολίτες της χειρίζονται τα απόβλητα.

Αν το 2001 η Νότια Κορέα είχε 418 μονάδες ανακύκλωσης απορριμμάτων. το 2023, ο κλάδος έχει αυξηθεί σε 10.240 εγκαταστάσεις υπηρεσιών διαχείρισης απορριμμάτων.

Στην παγκόσμια σκηνή, η Νότια Κορέα συνεχίζει να είναι ηγέτης στη μείωση της παραγωγής πλαστικών, την προώθηση της πράσινης ανάπτυξης και της περιβαλλοντικής φροντίδας. Κατά τη Διακήρυξη της Γέφυρας στο Μπουσάν του 2024, η Νότια Κορέα έχει καταστήσει την πράσινη ανάπτυξη εθνική πολιτική προτεραιότητα και έχει γίνει ηγετική ασιατική χώρα στην κλιματική αλλαγή.

Η στρατηγική μηδενικών αποβλήτων της Νότιας Κορέας μπορεί επίσης να δώσει λύση στην επίλυση της κρίσης των αποβλήτων στη Μογγολία. Καθώς η οικονομία της Μογγολίας συνεχίζει να εξαρτάται από τον εξορυκτικό της τομέα, είναι πιθανό να υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αποβλήτων. Τοξικές ουσίες όπως το μολυβδαίνιο, το αρσενικό, το χρώμιο, ο μόλυβδος και τα βαρέα μέταλλα έχουν άμεση επαφή με τις κατοικίες των ανθρώπων. Η απόρριψη αυτών των τοξινών στους δρόμους θα έχει άμεση σχέση με την αύξηση των ποσοστών καρκίνου στη Μογγολία. Δυστυχώς, αυτά τα άναρχα απόβλητα κάνουν τη φτώχεια της Μογγολίας ακόμη πιο έντονη και ζητούν δράση σε πραγματικό χρόνο. Λαμβάνοντας υπόψη το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, η διαχείριση των απορριμμάτων της Μογγολίας είναι πράγματι ένας σημαντικός τομέας που πρέπει να βελτιωθεί.

Στην τρέχουσα κατάσταση της Μογγολίας, η κλιματική αλλαγή και οι φιλικές προς το περιβάλλον πρωτοβουλίες έχουν λάβει υποστήριξη από το υψηλότερο επίπεδο της κυβέρνησης, με τον Πρόεδρο Khurelsukh Ukhnaa να δεσμεύεται να επιτύχει ουδετερότητα άνθρακα έως το 2050. Η Νότια Κορέα, ως στρατηγικός εταίρος της Μογγολίας, μπορεί και πρέπει να εισέλθει σε τομείς που χρειάζονται καινοτόμες επενδύσεις για την επίλυση παρατεταμένων ζητημάτων, όπως η διαχείριση απορριμμάτων.