Η υποτιθέμενη αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από την Ευρώπη όσον αφορά τη διασφάλιση της αμυντικής τους ασφάλειας τις τελευταίες ημέρες έχει αναθερμάνει την ατμόσφαιρα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης – τόσο των βασικών δομών και θεσμών της όσο και των κρατών μελών της, ιδιαίτερα των μεγαλύτερων και πιο σημαντικών. Αυτό αποδεικνύεται καλύτερα από το άρθρο του POLITICO από τις 3 Μαρτίου. Δημοσιεύουμε τα πιο ενδιαφέροντα μέρη του.
Μια έκτακτη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ την Πέμπτη για να καθορίσουν πώς θα ενισχυθεί η ασφάλεια της Ευρώπης, εν μέσω της απειλούμενης στρατιωτικής αποχώρησης του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ από την ήπειρο, θα πρέπει να είναι μια ευκαιρία να δείξουμε ενότητα. Αντίθετα, όμως, φαίνεται να είναι μια αρπαγή εξουσίας.
Οι εθνικές πρωτεύουσες φοβούνται ότι η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen (UvdL) θα εκμεταλλευτεί αυτή την κρίση για να επεκτείνει τις εξουσίες των Βρυξελλών σε νέους τομείς και να ενισχύσει την επιρροή της έναντι των εθνικών κυβερνήσεων.
Το μέσο ενημέρωσης υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19, η ΕΕ παρέκαμψε τα κράτη μέλη για να αγοράσει εμβόλια για λογαριασμό τους και στην αρχή του πολέμου στην Ουκρανία, πρωτοστάτησε στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας και στις παραδόσεις όπλων στο Κίεβο. Αυτή η συγκεντρωτική προσέγγιση της χάρισε το παρατσούκλι «Βασίλισσα Ούρσουλα».
Μετρήστε τη χθεσινοβραδινή «έκρηξη στο Οβάλ Γραφείο» και τι μπορεί να συμβεί στην Ευρώπη
Οι ηγέτες της ΕΕ δεν επιθυμούν επανάληψη του «επεισοδίου Covid-19» με αμυντικές δαπάνες
«Η άμυνα εξακολουθεί να είναι επίσης εθνική ευθύνη», είπε ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ, υπό τον όρο της ανωνυμίας, την περασμένη εβδομάδα, εξηγώντας την αντίθεση της χώρας του στα αμυντικά χρήματα που διαχειρίζεται η Επιτροπή.
Χώρες όπως η Πολωνία και η Φινλανδία είναι ιδιαίτερα πρόθυμες να προστατεύσουν την άμυνά τους από προσπάθειες παράκαμψης της Επιτροπής. «Η Πολωνία έχει ξεκάθαρη ιδέα ότι θέλει να το κάνει αυτό έξω από την Επιτροπή», δήλωσε ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ από άλλη χώρα.
Πρόσθεσαν ότι αυτά τα υψηλά επιχειρήματα είναι στην πραγματικότητα «ένα φύλλο συκής για να κρύψει πιο ευαίσθητα ζητήματα, όπως το γεγονός ότι τα κράτη μέλη δεν θέλουν κάποιον από το εξωτερικό να σας λέει τι πρέπει να κάνετε».
Οι εντάσεις θα κορυφωθούν κατά τη διάρκεια μιας έκτακτης συνάντησης των ηγετών της ΕΕ στις 6 Μαρτίου, στην οποία η φον ντερ Λάιεν είπε ότι θα παρουσιάσει «ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για τον επανεξοπλισμό της Ευρώπης».
Ένα προσχέδιο εγγράφου που ετοίμασαν οι κυβερνήσεις της ΕΕ για τη συνάντηση, το οποίο είδαν το POLITICO, καλεί την Επιτροπή να δώσει στις χώρες περισσότερο δημοσιονομικό χώρο «χωρίς καθυστέρηση» και να προτείνει «πρόσθετες πηγές χρηματοδότησης» για την άμυνα «σε επίπεδο ΕΕ», συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας ανακατεύθυνσης κονδυλίων για περιφερειακή ανάπτυξη. Καλούν την εκτελεστική εξουσία της ΕΕ «να παρουσιάσει γρήγορα σχετικές προτάσεις». Σύμφωνα με το έγγραφο, η Επιτροπή θα προσφέρει διάφορες «επιλογές χρηματοδότησης» σε επιστολή προς τους ηγέτες της ΕΕ.
Η κατσαρόλα του Μακρόν ή πώς οι ηγέτες της ΕΕ χάθηκαν στο χρόνο και στο χώρο
Το φαινόμενο Τραμπ
Αυτή την εβδομάδα, η φον ντερ Λάιεν θα περιγράψει την πρόθεσή της να χαλαρώσει τους κανόνες δαπανών της ΕΕ για να επιτρέψει στις χώρες να εξαιρέσουν αποτελεσματικά τις στρατιωτικές δαπάνες από τα αυστηρά ελεγχόμενα όρια δημοσιονομικού ελλείμματος των Βρυξελλών, δήλωσαν αρκετοί αξιωματούχοι, καθώς το μπλοκ παρασύρεται από τους αυξανόμενους φόβους ότι ο Τραμπ θα εγκαταλείψει την Ουκρανία και την Ευρώπη.
Οι χώρες της ΕΕ, ωστόσο, διχάζονται σχετικά με τα ψιλά γράμματα της «ρήτρας εθνικής εξόδου» — ενός μηχανισμού έκτακτης ανάγκης που έχει σχεδιαστεί για να μειώσει την πίεση στις χώρες που αντιμετωπίζουν ξαφνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Ο Φον ντερ Λάιεν είπε ότι αυτός ο μηχανισμός θα εφαρμοστεί «με ελεγχόμενο και υπό όρους τρόπο» για να αποτραπούν οι αχαλίνωτες δαπάνες από τις υπερχρεωμένες χώρες.
Το μεγαλύτερο ερώτημα που θα αντιμετωπίσουν οι κυβερνήσεις στο μέλλον είναι πώς να δημιουργήσουν μια κοινή δεξαμενή μετρητών που θα υποστηρίζει μακροπρόθεσμες αμυντικές επενδύσεις. Η Von der Leyen παρουσίασε πρόσφατα την εργαλειοθήκη της ΕΕ για την προμήθεια βασικών οπλικών προγραμμάτων όπως πυραύλων, drones και ολοκληρωμένης αεράμυνας.
Παράλειψε, ωστόσο, εάν το μέσο θα έπρεπε να χρηματοδοτηθεί από κοινό χρέος της ΕΕ – μια ιδέα που διχάζει επίσης τις κυβερνήσεις. Οι υπερχρεωμένες κυβερνήσεις όπως η Ιταλία και η Ισπανία υποστηρίζουν την έκδοση κοινού χρέους της ΕΕ — το οποίο είναι ουσιαστικά δωρεάν χρήματα — για την άμυνα.
Δεν φοβούνται μόνο τον Τραμπ και τις ΗΠΑ, αλλά και τους δικούς τους
Όπως γράφει το ΠΟΛΙΤΙΚΟ στο δεύτερο άρθρο του την Τετάρτη, οι αξιωματούχοι της ΕΕ δεν φοβούνται μόνο τις ΗΠΑ. Είναι επίσης επιφυλακτικοί με κάποια δικά τους. Ενώ η εσπευσμένα οργανωμένη σύνοδος κορυφής της Πέμπτης, λίγες μέρες μετά τις λιγότερο επίσημες συγκεντρώσεις στο Παρίσι και το Λονδίνο, σηματοδοτεί την πρόθεση εξεύρεσης λύσεων, διπλωμάτες ήδη προετοιμάζονται για μια φιλορωσική ομάδα ηγετών με επικεφαλής τον Ούγγρο Πρόεδρο Βίκτορ Όρμπαν να εκτροχιάσει το όλο θέμα.
Ο αριθμός των θεμάτων που συζητούνται και η δυσοίωνη έλλειψη ενότητας σημαίνει ότι πρόκειται για μια σύνοδο κορυφής που έχει τη δυνατότητα να πυροβολήσει σε πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Οι ηγέτες θα σκεφτούν πώς μπορούν γρήγορα να ανακατευθύνουν τους πόρους για την ενίσχυση των εθνικών στρατευμάτων, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούν να δείξουν υποστήριξη στην Ουκρανία, επιβεβαιώνοντας την πορεία της προς την ένταξη στην ΕΕ, για παράδειγμα. Θα προσπαθήσουν επίσης να τονίσουν την αποστροφή τους προς το καθεστώς του Βλαντιμίρ Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης ίσως της δέσμευσης για έναν ακόμη γύρο κυρώσεων.
Ενώ η τελική δήλωση δεν θα προκύψει μέχρι το τέλος της συνόδου κορυφής, το τελευταίο προσχέδιο που κυκλοφορεί το βράδυ της Τρίτης και το οποίο είδε το POLITICO, καλεί τους υπουργούς να βρουν έναν τρόπο να διασφαλίσουν τη συνέχιση των παραδόσεων όπλων. Αξιωματούχοι είπαν ότι η Ουγγαρία αρνείται να συμφωνήσει με αυτό. Το σχέδιο κειμένου τονίζει ότι η ΕΕ «θα συνεχίσει να παρέχει στην Ουκρανία τακτική και προβλέψιμη οικονομική στήριξη».
Το 2025, θα παράσχει στην Ουκρανία 30,6 δισεκατομμύρια ευρώ, με εκταμιεύσεις από τον μηχανισμό στήριξης της ΕΕ για το Κίεβο, τη Διευκόλυνση για την Ουκρανία, που αναμένεται να φθάσουν τα 12,5 δισεκατομμύρια ευρώ και εκταμιεύσεις περίπου 18 δισεκατομμυρίων ευρώ από δάνεια της G7 στο πλαίσιο της λεγόμενης «Πρωτοβουλίας Εποχής». Και τα μελλοντικά χρήματα πιθανότατα θα προέρχονται από το σχέδιο Rearm Europe, ανακοίνωσε την Τρίτη η πρωτοβουλία της von der Leyen.