Ο Ντόναλντ Τραμπ εκπλήρωσε την απειλή του να φορολογήσει βαριά τις εισαγωγές από τους τρεις μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών με την έναρξη ισχύος την Τρίτη 4 Μαρτίου, των δασμών κατά του Καναδά και του Μεξικού και νέων φόρων στις κινεζικές εισαγωγές, προκαλώντας ταχεία αντίδραση από το Πεκίνο και την Οτάβα.

Οι εισαγωγές από τους δύο γείτονες των Ηνωμένων Πολιτειών θα φορολογούνται πλέον με 25% – με εξαίρεση τους καναδικούς υδρογονάνθρακες, οι οποίοι θα φορολογούνται με 10%. Μέτρο που επιθυμεί ο κ. Τραμπ ως αντίποινα για την αδράνεια, σύμφωνα με τον ίδιο, της Οτάβα και του Μεξικού για τον περιορισμό της διακίνησης φαιντανύλης στη χώρα.

Ο Αμερικανός πρόεδρος είχε αφήσει ελάχιστες ελπίδες το απόγευμα της Δευτέρας, εκτιμώντας ότι «δεν υπάρχουν πλέον περιθώρια ελιγμών για το Μεξικό και τον Καναδά». Οι τελωνειακοί δασμοί είναι γεγονός . «Συνολικά, προϊόντα αξίας 918 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τους δύο γείτονες των Ηνωμένων Πολιτειών θα μπορούσαν να επηρεαστούν, με αναμενόμενο πραγματικό αντίκτυπο για την αμερικανική οικονομία.

Ο κ. Τραμπ κατηγορεί τον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα ότι δεν αγωνίζονται αρκετά κατά της διακίνησης φαιντανύλης, ενός ναρκωτικού με καταστροφικές συνέπειες στις Ηνωμένες Πολιτείες, και είχε πει τον Φεβρουάριο ότι επέβαλε αυτούς τους τελωνειακούς δασμούς – αν και θεωρητικά προστατεύονται για την Οτάβα και το Μεξικό από μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου που υπογράφηκε κατά την πρώτη θητεία του – για να τους ωθήσει να δράσουν.

Ωστόσο, το μέτρο που στόχευε τον Καναδά και το Μεξικό είχε ανασταλεί μέχρι τις 4 Μαρτίου, λόγω των αρχικών χειρονομιών που έκαναν οι δύο χώρες. Ταυτόχρονα, στην Κίνα επιβλήθηκαν πρόσθετοι τελωνειακοί δασμοί 10%. Προσαύξηση που η αμερικανική διοίκηση αύξησε στο 20% σε νέο διάταγμα που υπέγραψε τη Δευτέρα ο κ. Τραμπ. Στο X, ο Λευκός Οίκος τόνισε ιδιαίτερα την «αδυναμία» της Κίνας «να καταπολεμήσει τη ροή της φαιντανύλης που ρέει στη χώρα μας».

Απάντηση Καναδά και Κίνας

Η Κίνα έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να απαντήσει «μέχρι το τέλος» στους νέους δασμούς των ΗΠΑ. Την Τρίτη, το υπουργείο Οικονομικών της Κίνας ανακοίνωσε πρόσθετους δασμούς 15% στο κοτόπουλο, το σιτάρι, το καλαμπόκι και το βαμβάκι των ΗΠΑ που εισέρχονται στην Κίνα. Άλλα εισαγόμενα προϊόντα των ΗΠΑ, όπως το σόργο, η σόγια, το χοιρινό, το βόειο κρέας, τα θαλασσινά, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα θα υπόκεινται σε πρόσθετο φόρο 10%. «Η Ουάσιγκτον, ενεργώντας μονομερώς, υπονομεύει το πολυμερές εμπορικό σύστημα» και «αποδυναμώνει τα θεμέλια της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών», δικαιολόγησε το υπουργείο. Οι νέοι φόροι θα τεθούν σε ισχύ μετά τις 10 Μαρτίου 2025.

Από την πλευρά του, το κινεζικό υπουργείο Εξωτερικών διαβεβαίωσε, μέσω του εκπροσώπου του, ότι εάν η Ουάσιγκτον επιμείνει στη διεξαγωγή «τελωνειακού πολέμου, εμπορικού πολέμου ή οποιασδήποτε άλλης μορφής σύγκρουσης, η Κίνα θα είναι έτοιμη να τη στηρίξει μέχρι τέλους».

Ο Καναδάς θα επιβάλει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα από την Τρίτη, δήλωσε ο πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό τη Δευτέρα, λέγοντας ότι «τίποτα δεν δικαιολογεί αυτά τα αμερικανικά μέτρα». «Εάν τεθούν σε ισχύ οι δασμοί των ΗΠΑ, ο Καναδάς θα ανταποκριθεί από τα μεσάνυχτα εφαρμόζοντας δασμούς 25% σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 155 δισεκατομμυρίων δολαρίων», ανέφερε ο Καναδός πρωθυπουργός σε δήλωση. Νωρίτερα, η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Μελάνι Τζολί χαρακτήρισε τους νέους δασμούς των ΗΠΑ «υπαρξιακή απειλή» για τη χώρα της, όπου «διακυβεύονται χιλιάδες θέσεις εργασίας».

Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Μεξικού Claudia Sheinbaum έχει ήδη διαβεβαιώσει ότι το Μεξικό έχει «ένα σχέδιο Α, ένα σχέδιο Β, ένα σχέδιο Γ και ένα σχέδιο Δ» έναντι αυτών των νέων φόρων.

Φόβος για ανάκαμψη του πληθωρισμού

Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε τονίσει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας ότι οι «τελωνειακοί δασμοί» ήταν «οι αγαπημένες του λέξεις». Είχε πει ότι ήθελε να τα χρησιμοποιήσει για να εξισορροπήσει το αμερικανικό εμπορικό ισοζύγιο, να χρηματοδοτήσει εν μέρει την υπόσχεσή του να μειώσει τους φόρους και να επιβάλει «σεβασμό» στους εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή του να φορολογήσει επίσης το χάλυβα και το αλουμίνιο και την έναρξη έρευνας με σκοπό να κάνει το ίδιο και για τα δασικά προϊόντα. Ο Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε επίσης ότι οι αμοιβαίοι τελωνειακοί δασμοί θα τεθούν σε ισχύ στις 2 Απριλίου για τις χώρες που επιβάλλουν δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα. Τη Δευτέρα, τα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα προστέθηκαν στη λίστα, με τον Τραμπ να λέει ότι και αυτά θα φορολογηθούν από τις 2 Απριλίου.

Σε μήνυμά του που αναρτήθηκε στο κοινωνικό του δίκτυο Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος καλεί «τους μεγαλοαγρότες των Ηνωμένων Πολιτειών» να προετοιμαστούν «να παράγουν πολύ περισσότερα αγροτικά προϊόντα για να τα πουλήσουν εντός των Ηνωμένων Πολιτειών» , χωρίς να διευκρινίζει ποια προϊόντα ή ποιες χώρες θα επηρεαστούν από ένα τέτοιο μέτρο.

Η προοπτική των δασμών αρχίζει να ανησυχεί τους Αμερικανούς, τόσο τους καταναλωτές όσο και τις επιχειρήσεις. Το Επιχειρηματικό Συμβούλιο Κίνας-ΗΠΑ, το οποίο περιλαμβάνει 270 αμερικανικές εταιρείες, πιστεύει ότι οι τελωνειακοί δασμοί «θα υπονομεύσουν την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά μας».

Στα τέλη Φεβρουαρίου, δύο δείκτες καταναλωτικής εμπιστοσύνης σημείωσαν βουτιά, λόγω των φόβων για ανάκαμψη του πληθωρισμού. Αυτό αγωνίζεται να επιστρέψει στο 2% που στοχεύει η Federal Reserve (Fed) και μάλιστα επιταχύνθηκε ελαφρά στο τέλος του 2024. Αυτό είναι βασικό στοιχείο, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος οφείλει τη νίκη του κυρίως στην υπόσχεσή του για μείωση των τιμών και βελτίωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών.

Όμως, σύμφωνα με την Εθνική Ομοσπονδία Λιανικής, η φορολόγηση των καναδικών και μεξικανικών προϊόντων «θα αναγκάσει τους Αμερικανούς να πληρώσουν περισσότερα για τις αγορές τους». Τη Δευτέρα, η δημοσίευση του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής ISM συνοδεύτηκε από σχόλια για φόβους σε μια σειρά βιομηχανιών ότι οι δασμοί θα γίνουν νέα πραγματικότητα. Ένας άλλος δείκτης από την Atlanta Fed αναμένει τώρα απότομη πτώση της αμερικανικής ανάπτυξης, ακόμη και αναμένοντας σοβαρή συρρίκνωση το πρώτο τρίμηνο.