Οι προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ είναι πλέον λίγες μέρες μακριά. Μέχρι στιγμής, οι δύο σημαντικοί υποψήφιοι, η αντιπρόεδρος Kamala Harris και ο πρώην πρόεδρος Donald Trump , δεν έχουν επεξεργαστεί λεπτομερώς τα οράματά τους για τον Ινδο-Ειρηνικό. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ότι εάν εκλεγεί η Χάρις, θα υποστήριζε την ομολογημένη βαθιά δέσμευση του προκατόχου της Τζο Μπάιντεν με την περιοχή. Εάν ο Τραμπ κερδίσει μια δεύτερη θητεία, είναι πιθανό να καταφύγει σε ένα πιο συναλλακτικό και νατιβιστικό στυλ διαχείρισης έναντι των πολιτειών Ινδο-Ειρηνικού υπό το σύνθημά του «Πρώτα η Αμερική». Ως ένας από τους εταίρους των ΗΠΑ στον Ινδο-Ειρηνικό με αυξανόμενο ρόλο στην πολιτική του Ινδο-Ειρηνικού, το Βιετνάμ θα παρακολουθεί στενά τις εκλογές.
Ωστόσο, διαφορετικό από άλλους συμμάχους και εταίρους των ΗΠΑ, το Βιετνάμ δεν χρειάζεται να ανησυχεί για το αποτέλεσμα των εκλογών. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Βιετνάμ απολαμβάνει ισχυρή δικομματική υποστήριξη των ΗΠΑ χάρη στη γεωπολιτική του θέση ως γείτονας της Κίνας. Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Χάρις, σε διάφορες συναντήσεις με Βιετναμέζους ηγέτες, έχουν επιβεβαιώσει την υποστήριξη των ΗΠΑ για ένα ισχυρό και ευημερούν Βιετνάμ με μια σιωπηρή κατανόηση ότι το Βιετνάμ μπορεί να ισορροπήσει έναντι της Κίνας. Ωστόσο, η ικανότητα του Βιετνάμ να υιοθετήσει μια απρόσεκτη προσέγγιση στις εκλογές δεν οφείλεται αποκλειστικά στη δικομματική συναίνεση των ΗΠΑ σχετικά με τη σημασία της. Η πανκατευθυντική εξωτερική πολιτική του Βιετνάμ έχει αποφύγει να βάλει όλα τα αυγά του σε ένα καλάθι, κάτι που το απομονώνει από τις σημαντικές εσωτερικές εξελίξεις των βασικών διπλωματικών εταίρων του πριν καν συμβούν.
Αυτό είναι ένα μάθημα που το Βιετνάμ έμαθε από το να βασίζει ολόκληρη την εξωτερική του πολιτική στη συμμαχία με τη Σοβιετική Ένωση μετά το 1978, η οποία το άφησε εκτεθειμένο στις αλλαγές της σοβιετικής ηγεσίας. Κατά τη διάρκεια της θητείας του Λεονίντ Μπρέζνιεφ, το Ανόι και η Μόσχα απολάμβαναν μια φιλική σχέση, η οποία εξουδετέρωσε σιγά σιγά την κινεζική επιρροή και αργότερα εξελίχθηκε σε συμμαχία κατά της Κίνας και κατά του Χμερ. Το Ανόι, βέβαιο για την υποστήριξη του Μπρέζνιεφ, στάθηκε σταθερά απέναντι στις κινεζικές απειλές κατά της παρέμβασής του στην Καμπότζη. Μετά την κινεζική εισβολή, το Βιετνάμ και η Κίνα πραγματοποίησαν μια σειρά συνομιλιών από τον Απρίλιο έως τον Δεκέμβριο του 1979 για τη διευθέτηση διμερών προβλημάτων. Οι συνομιλίες δεν πήγαν πουθενά αφού το Ανόι ήθελε μόνο να μιλήσει για την ένταση στα σύνορα και δεν ήθελε να συζητήσει την εισβολή του στην Καμπότζη, την τελευταία από την οποία το Πεκίνο θεώρησε σημαντική για την επίλυση της επιδείνωσης των σχέσεων Βιετνάμ-Κίνας. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το Βιετνάμ διπλασίασε τη συμμαχία του με τη Μόσχα για να αποτρέψει και να προετοιμαστεί για μια δεύτερη κινεζική εισβολή. Η Κίνα και το Βιετνάμ πολέμησαν αρκετές συνοριακές αψιμαχίες κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980.
Η αντι-κινεζική εξωτερική πολιτική του Βιετνάμ διαλύθηκε σιγά-σιγά μετά την άνοδο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στην εξουσία το 1985. Η πρωτοβουλία του Γκορμπατσόφ το 1986 στο Βλαδιβοστόκ , που απαιτούσε την εξομάλυνση των σινο-σοβιετικών δεσμών, επέτρεψε στην Κίνα να ασκήσει πίεση στη σοβιετική υποστήριξη για την κατοχή της Καμπότζης από το Βιετνάμ και Σοβιετική αποτροπή κατά μιας δεύτερης κινεζικής εισβολής στο Βιετνάμ χάρη στην ανάπτυξη των στρατευμάτων της τα σινοσοβιετικά σύνορα.
Η απόφαση του Γκορμπατσόφ να υποβαθμίσει τους σοβιετικούς δεσμούς με το Βιετνάμ σε υπηρεσία της σινο-σοβιετικής ομαλοποίησης έθεσε σε κίνδυνο την ασφάλεια του Βιετνάμ, όπως φαίνεται από την έλλειψη σοβιετικής απάντησης στην κινεζική επίθεση στον ελεγχόμενο από το Βιετνάμ Johnson South Reef τον Μάρτιο του 1988 και τη γενική πτώση της σοβιετικής οικονομίας και στρατιωτική βοήθεια. Το Ανόι μισούσε τον Γκορμπατσόφ τόσο πολύ που υποστήριξε το αποτυχημένο πραξικόπημα του Αυγούστου από σκληροπυρηνικούς κομμουνιστές εναντίον του.
Ωστόσο, το Ανόι μπορούσε να κάνει λίγο για να ανατρέψει την παλίρροια. Αποχώρησε από την Καμπότζη, συμφώνησε να αφήσει τους Ερυθρούς Χμερ να συμμετάσχουν σε μια μετακατοχική κυβέρνηση της Καμπότζης και εξομάλυνσε τους δεσμούς με την Κίνα με κινεζικούς όρους το 1991. Έτσι το Βιετνάμ σύλληψη μιας πανκατευθυντικής και ουδέτερης εξωτερικής πολιτικής στη δεκαετία του 1990 αφού αντιλήφθηκε τον κίνδυνο της ηγεσίας αλλαγές σε μια συμμαχική χώρα. Το Ανόι δεν άλλαξε τα θεμελιώδη στοιχεία της εξωτερικής του πολιτικής έκτοτε.
Είναι σημαντικό, ακόμη και αν το εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι προς την προτίμηση του Ανόι, η πανκατευθυντική εξωτερική πολιτική του είναι αρκετά ανθεκτική ώστε να μην χρειάζεται να κάνει μεγάλες αλλαγές στην εξωτερική του πολιτική για να προσαρμοστεί σε τυχόν εκλογικές εκπλήξεις. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Tufts Daniel W. Drezner είπε κάποτε, «η προσπάθεια να αλλάξεις την τροχιά της εξωτερικής πολιτικής ενός κράτους είναι σαν να προσπαθείς να κάνεις ένα αεροπλανοφόρο να κάνει μια αναστροφή: στην καλύτερη περίπτωση συμβαίνει αργά». Το Βιετνάμ δεν έχει την πολυτέλεια να αλλάζει τα θεμελιώδη στοιχεία της εξωτερικής του πολιτικής κάθε φορά που συμβαίνει μια εκλογική έκπληξη, όπως έκανε μεταξύ της δεκαετίας του 1980 και της δεκαετίας του 1990. (Θυμηθείτε ότι η Σοβιετική Ένωση είχε τρεις αλλαγές ηγεσίας από το 1982 έως το 1985). Η ευέλικτη «διπλωματία από μπαμπού» του Ανόι καθιστά δυνατές και λιγότερο δαπανηρές γρήγορες προσαρμογές χάρη στον μη συγκρουσιακό και μη ιδεολογικό της χαρακτήρα. Εκτός από τη διατήρηση καλών σχέσεων με όσες περισσότερες χώρες μπορεί, το Ανόι δεν παρεμβαίνει στην εσωτερική πολιτική των εταίρων του και δεσμεύεται δημόσια ότι θα συνεργαστεί με οποιεσδήποτε διοικήσεις επιλέγονται από τις πολιτικές διαδικασίες αυτής της χώρας.
Ο τρόπος με τον οποίο το Βιετνάμ χειρίστηκε την έκπληξη των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ το 2016 απέδειξε αυτόν τον πραγματισμό και την ευελιξία. Αν και το Ανόι ήλπιζε ιδιωτικά για τη νίκη της Χίλαρι Κλίντον, έσπευσε να επικοινωνήσει με τον Τραμπ στις αρχές της θητείας του για να ελαχιστοποιήσει τις συνέπειες της απόφασής του να αποχωρήσει από την Εταιρική Σχέση Trans-Pacific, της οποίας το Βιετνάμ ήταν μέλος. Ο πρωθυπουργός του Βιετνάμ Nguyen Xuan Phuc ήταν ο πρώτος ηγέτης της Νοτιοανατολικής Ασίας που συνάντησε τον Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο τον Μάιο του 2017, όταν οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν για να συζητήσουν θέματα εμπορίου και άμυνας. Λίγες μέρες πριν από την επίσκεψη του Phuc, οι Ηνωμένες Πολιτείες μετέφεραν τον πρώτο τους κόφτη, το USCGC Morgenthau (WHEC-722), στην ακτοφυλακή του Βιετνάμ. Το Βιετνάμ επιθυμούσε να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του Τραμπ με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν και χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να τονίσει τα επιτεύγματα της ομαλοποίησης ΗΠΑ-Βιετνάμ. Παρά τις κατηγορίες του Τραμπ ότι το Βιετνάμ ήταν χειριστής νομισμάτων, το Βιετνάμ μπόρεσε να ξεκινήσει διάλογο με τις αρχές των ΗΠΑ για να αποφύγει τους δασμούς .
Μόλις ο Μπάιντεν νίκησε τον Τραμπ το 2020, δεν ήταν δύσκολο για το Βιετνάμ να συνεργαστεί με τη νέα κυβέρνηση χάρη στις προηγούμενες αλληλεπιδράσεις υπό την κυβέρνηση Ομπάμα. Η κυβέρνηση Μπάιντεν όρισε συγκεκριμένα το Βιετνάμ ως βασικό εταίρο Ινδο-Ειρηνικού. Το αποτέλεσμα είναι ότι οι σχέσεις ΗΠΑ-Βιετνάμ βελτιώνονται ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα καταλαμβάνει τον Λευκό Οίκο και ότι τόσο ο Τραμπ όσο και ο Μπάιντεν υποστήριξαν την πανκατευθυντική εξωτερική πολιτική του Βιετνάμ. Η διμερής συναίνεση των ΗΠΑ για τους δεσμούς τους με το Βιετνάμ δεν ήταν επομένως αποκλειστικά μια πρωτοβουλία των ΗΠΑ. Η πανκατευθυντική εξωτερική πολιτική του Βιετνάμ, ειδικά η αμερικανική πολιτική του, θα είναι πιο σημαντική τα επόμενα χρόνια, καθώς εντείνεται η εσωτερική πόλωση των ΗΠΑ.
Ωστόσο, η πανκατευθυντική εξωτερική πολιτική του Βιετνάμ δεν είναι εντελώς αλάνθαστη. Μεγάλο μέρος των περιθωρίων του Βιετνάμ εξαρτάται από τη σταθερή σχέση του με την Κίνα και το προνόμιο του να μην χρειάζεται να διαλέξει πλευρά. Εάν ένας μελλοντικός πρόεδρος των ΗΠΑ σκληρύνει την πολιτική των ΗΠΑ για την Κίνα σε βαθμό που κάνει την Κίνα να αισθάνεται ανασφαλής στη σφαίρα επιρροής της, το Βιετνάμ θα αισθανθεί την πίεση να περιορίσει τη διπλωματική προσέγγιση στις Ηνωμένες Πολιτείες σε βαθμό αποδεκτό από την Κίνα, υπό τον φόβο μιας κινεζικής παρεξήγησης. Βιετναμέζικη πρόθεση. Δεν πρόκειται για σεβασμό , αλλά για μια διαβεβαίωση για την αποφυγή περιττών κινεζικών τιμωριών και για τη διατήρηση του δικτύου συνεργασιών της σε περίπτωση που οι σχέσεις Βιετνάμ-Κίνας επιδεινωθούν ανεπανόρθωτα.
Η Κίνα είναι τελικά το σημείο εκκίνησης της σύγχρονης προσέγγισης της εξωτερικής πολιτικής του Βιετνάμ. Τις ημέρες πριν από τις εκλογές στις ΗΠΑ, το Βιετνάμ έγινε χώρα εταίρος των BRICS. Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος Luong Cuong καλωσόρισε τον πρώτο ξένο καλεσμένο του, τον Αντιπρόεδρο της Κεντρικής Στρατιωτικής Επιτροπής της Κίνας Zhang Youxia, σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τους στρατιωτικούς δεσμούς. Είναι αξιοσημείωτο ότι και οι δύο άνδρες ήταν βετεράνοι του πολέμου στα σύνορα Κίνας-Βιετνάμ το 1979. Όσο οι δεσμοί Βιετνάμ-Κίνας παραμένουν σταθεροί, το Βιετνάμ δεν χρειάζεται να ανησυχεί για το αποτέλεσμα των εκλογών στις ΗΠΑ.
Η έμφαση που δίνει το Βιετνάμ στη συνέχεια στην εξωτερική πολιτική σημαίνει όχι μόνο ότι δεν θα υπάρχει συνέχεια μέσα στις δικές του αλλαγές ηγεσίας, αλλά και ότι θα παραμείνει αδιαπέραστο από αλλαγές ηγεσίας σε χώρες που το Βιετνάμ θεωρεί ως σημαντικούς εταίρους. Οι «ισχυρές ρίζες, ο δυνατός κορμός και τα εύκαμπτα κλαδιά» του μπαμπού επιτρέπουν στο Ανόι να αντιμετωπίσει τις αλλαγές στη διεθνή και εσωτερική πολιτική καλύτερα από μια άκαμπτη εξωτερική πολιτική που κλίνει προς τη μία πλευρά. Είτε εκλεγεί ο Τραμπ είτε ο Χάρις, το Ανόι θα επιμείνει σε αυτό που κάνει – να είναι φίλος για πολλούς και εχθρός για κανέναν.