Η Ινδία είναι μάρτυρας μιας αναβίωσης των φιλοδοξιών της για την πυρηνική ενέργεια. Τον Ιούνιο του 2024, η κυβέρνηση ανακοίνωσε σχέδια για αύξηση της ικανότητας παραγωγής πυρηνικής ενέργειας της χώρας κατά περίπου 70 τοις εκατό έως το 2029. Ανακοινώνοντας τον φιλόδοξο στόχο, ο υπουργός Επιστήμης και Τεχνολογίας Jitendra Singh αποκάλυψε ότι η Ινδία θα επιτύχει αυτόν τον στόχο προσθέτοντας επτά νέους αντιδραστήρες και εστιάζοντας στην ανάπτυξη εγχώριας τεχνολογίας.
Αυτά τα σχέδια έλαβαν σημαντική ώθηση την περασμένη εβδομάδα, όταν ο δεύτερος οικιακός αντιδραστήρας βαρέου νερού υπό πίεση 700 MW (PHWR) της Ινδίας στον Ατομικό Σταθμό Ατομικής Ενέργειας Kakrapar στο Γκουτζαράτ, άρχισε να λειτουργεί με πλήρη ισχύ. Η Ινδία κατασκευάζει ακόμη 14 τέτοιους αντιδραστήρες, καθώς στοχεύει να φτάσει σε εγκατεστημένη ισχύ 100 GW έως το 2047 . Υπάρχουν επίσης σχέδια για την κατασκευή 40-50 μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων με βάση την τεχνολογία PHWR.
Νωρίτερα φέτος, η Ινδία πέτυχε επίσης ένα κρίσιμο ορόσημο στη λειτουργία του πρώτου εγχώριου αντιδραστήρα γρήγορης αναπαραγωγής (FBR) με χωρητικότητα 500 MWe στο Kalpakkam του Ταμίλ Ναντού. Η τεχνολογία FBR είναι εξαιρετικά ωφέλιμη λόγω της ελάχιστης παραγωγής πυρηνικών αποβλήτων, μειώνοντας έτσι την εξάρτηση από χώρους αποθήκευσης αποβλήτων μεγάλης κλίμακας. Μόλις τεθεί σε λειτουργία, η Ινδία θα είναι η δεύτερη χώρα μετά τη Ρωσία που θα λειτουργεί FBR. Επιπλέον, αναφορές αναφέρουν ότι η Ινδία και η Ρωσία συζητούν το ενδεχόμενο κατασκευής έξι ακόμη πυρηνικών μονάδων στην Ινδία.
Τα φιλόδοξα σχέδια πυρηνικής ενέργειας της Ινδίας αποτελούν βασικό στοιχείο της ενεργειακής της ασφάλειας, καθώς στοχεύει να επιτύχει τον στόχο των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2070. Το επεκτεινόμενο πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ινδίας εφιστά επίσης την προσοχή στις πολιτικές και ρυθμιστικές πρακτικές πυρηνικής ασφάλειας της Ινδίας, οι οποίες συνεχίζουν να παίζουν έναν κεντρικό ρόλο στην πρόληψη της μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης, της διάδοσης και άλλων κινδύνων ασφάλειας.
Οι διευρυνόμενες προσπάθειες της Ινδίας για την πυρηνική ασφάλεια
Η πυρηνική ασφάλεια της Ινδίας βασίζεται σε ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο και θεσμική αρχιτεκτονική. Από νομική και πολιτική πλευρά, ο νόμος για την ατομική ενέργεια του 1962 είναι κρίσιμος για τη ρύθμιση της ανάπτυξης, της ρύθμισης και της ασφάλειας των πυρηνικών και ραδιολογικών υλικών. Ο νόμος παρέχει τη νομική βάση για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την πυρηνική ενέργεια, από την έρευνα και την ανάπτυξη έως τον ασφαλή χειρισμό πυρηνικών υλικών. Οι κανόνες και οι κατευθυντήριες γραμμές του νόμου αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της προσέγγισης της Ινδίας όσον αφορά τη διαχείριση των πυρηνικών δραστηριοτήτων, διασφαλίζοντας ότι η χώρα τηρεί αυστηρά πρότυπα ασφάλειας και ασφάλειας.
Οι καθιερωμένοι ρυθμιστικοί θεσμοί της ενισχύουν περαιτέρω τη δέσμευση της Ινδίας στην πυρηνική ασφάλεια. Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, που ιδρύθηκε το 1948, και το Τμήμα Ατομικής Ενέργειας , που ιδρύθηκε το 1954, είναι κεντρικά για την πυρηνική διακυβέρνηση της χώρας. Αυτά τα ιδρύματα είναι υπεύθυνα για το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία της πυρηνικής ενέργειας, την έρευνα αντιδραστήρων και την ανάπτυξη τεχνολογιών κύκλου πυρηνικού καυσίμου. Το Ρυθμιστικό Συμβούλιο Ατομικής Ενέργειας (AERB), που ιδρύθηκε το 1983, διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στη διασφάλιση του ασφαλούς και ασφαλούς χειρισμού των πυρηνικών και ραδιενεργών υλικών. Είναι επίσης υπεύθυνο για την έκδοση αδειών, τη διασφάλιση της υποβολής ικανοποιητικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης και ασφάλειας από τους φορείς εκμετάλλευσης και τη διατήρηση της αυστηρής επίβλεψης των πυρηνικών εγκαταστάσεων.
Δεδομένου ότι η πυρηνική ασφάλεια παραμένει παγκόσμιο ζήτημα, η Ινδία είναι επίσης ενεργή στο παγκόσμιο μέτωπο. Η Ινδία συνεργάζεται στενά με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) για να διευκολύνει την ανταλλαγή γνώσεων, την ανάπτυξη ικανοτήτων και την τεχνική βοήθεια με πολλές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης Πρωτοβουλίας Πυρηνικής Εναρμόνισης και Τυποποίησης . Επιπλέον, η Ινδία είναι συμβαλλόμενο μέρος σε 13 διεθνείς πράξεις για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, συμπεριλαμβανομένης της Διεθνούς Σύμβασης για την Καταστολή των Πράξεων Πυρηνικής Τρομοκρατίας (2005) και της Σύμβασης για τη Φυσική Προστασία του Πυρηνικού Υλικού. Αυτές οι συνεργασίες ενισχύουν την ικανότητα της Ινδίας να ανταποκρίνεται σε διεθνικές απειλές και αποδεικνύει τη δέσμευσή της στους παγκόσμιους κανόνες πυρηνικής ασφάλειας.
Η Ινδία επενδύει επίσης σε τεχνολογίες αιχμής και ερευνητικές πρωτοβουλίες. Για παράδειγμα, η Ινδία έχει ακολουθήσει έναν κλειστό κύκλο καυσίμου για αντιδραστήρες πλουτωνίου , διασφαλίζοντας ότι αυτό το υλικό καθαρίζεται και επαναχρησιμοποιείται, ελαχιστοποιώντας έτσι τον κίνδυνο να πέσει σε λάθος χέρια. Ινδοί επιστήμονες υιοθετούν επίσης σχέδια αντιδραστήρων ανθεκτικών στη διάδοση, όπως οι προηγμένοι αντιδραστήρες βαρέος νερού, και διαδικασίες για την ενίσχυση της ασφάλειας του κύκλου πυρηνικού καυσίμου και επίσης επεκτείνουν τις προσπάθειες για την πυρηνική εγκληματολογία.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της δημόσιας συμμετοχής στην πυρηνική ασφάλεια, η Ινδία έχει εφαρμόσει εκτενείς εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού και πρωτοβουλίες συμμετοχής της κοινότητας. Αυτές οι προσπάθειες περιλαμβάνουν εκπαιδευτικά προγράμματα, ασκήσεις και προσομοιώσεις για τη βελτίωση της κατανόησης του κοινού των πρωτοκόλλων πυρηνικής ασφάλειας και των διαδικασιών αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Υιοθετώντας μια προσέγγιση μείωσης του κινδύνου και ενημερωμένη, όπως εμπνέεται από τον ΔΟΑΕ , η Ινδία στοχεύει να μειώσει τους κινδύνους πυρηνικής ασφάλειας σε αποδεκτό επίπεδο, διασφαλίζοντας ότι η χώρα παραμένει υπεύθυνος παγκόσμιος συμμετέχων στην πυρηνική ασφάλεια. Η προορατική στάση και το ισχυρό πλαίσιο της Ινδίας την καθιστούν βασικό παράγοντα στην παγκόσμια προσπάθεια για την πρόληψη της πυρηνικής τρομοκρατίας και τη διασφάλιση της ασφαλούς και ασφαλούς χρήσης της πυρηνικής ενέργειας.
Κατά ειρωνικό τρόπο, ενώ η δέσμευση της Ινδίας για την πυρηνική ασφάλεια είναι ισχυρή και είναι κρίσιμος εταίρος για τον ΔΟΑΕ στην ενίσχυση των παγκόσμιων προσπαθειών, ορισμένες διεθνείς εκθέσεις, όπως ο Δείκτης Πυρηνικής Ασφάλειας της Πρωτοβουλίας Πυρηνικής Απειλής (NTI) κατατάσσουν την Ινδία αρκετά κακώς, ακόμη και κάτω από το Πακιστάν. Η έλλειψη διαφάνειας και εξωτερικής προσέγγισης από το πυρηνικό κατεστημένο της Ινδίας θα μπορούσε εν μέρει να έχει συμβάλει στην εσφαλμένη αντίληψη ότι η Ινδία δεν έχει ακόμη θεσπίσει τα απαραίτητα μέτρα πυρηνικής ασφάλειας. Ωστόσο, οι ταξινομήσεις όπως το NTI πρέπει επίσης να υπερβούν την «προσέγγιση των σημαδιών», για να φέρουν περισσότερη απόχρωση και πολυπλοκότητα στις αναλύσεις των κανονισμών πυρηνικής ασφάλειας για κάθε χώρα.
Οι επόμενες κινήσεις της Ινδίας
Καθώς το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ινδίας συνεχίζει να αυξάνεται, αυξάνεται και η ευθύνη για τη διασφάλιση της ασφάλειάς της, ιδιαίτερα δεδομένης της θέσης της Ινδίας σε μια ασταθή γειτονιά και των συνοριακών διαφορών της με την Κίνα και το Πακιστάν. Ως αποτέλεσμα, μια ποικιλία προκλήσεων ασφαλείας έχουν απαιτήσει συνεχή επαγρύπνηση και ισχυρά μέτρα ασφαλείας. Στο παρελθόν, τρομοκρατικές οργανώσεις που υποστηρίζονται από το Πακιστάν έδειξαν ενδιαφέρον να στοχοποιήσουν την Ινδία με πυρηνικό μηχανισμό: το 2013, ο ηγέτης των Ινδών Μουτζαχεντίν Yasin Bhatkal είχε κάνει μια προσπάθεια να αποκτήσει μια πυρηνική βόμβα για να πραγματοποιήσει έκρηξη στο Surat του Γκουτζαράτ.
Η κυβερνοασφάλεια έχει επίσης αναδειχθεί ως σημαντικό πρόβλημα ασφάλειας, με την κυβερνοεπίθεση στον μεγαλύτερο πυρηνικό αντιδραστήρα της Ινδίας στο Kudankulam τον Σεπτέμβριο του 2019, αποκαλύπτοντας την ευπάθεια της πυρηνικής υποδομής της Ινδίας.
Ως απάντηση σε αυτές τις απειλές, η Ινδία έχει λάβει πρόσθετα μέτρα για να εξασφαλίσει την πυρηνική της υποδομή και να προστατευτεί από την πυρηνική τρομοκρατία. Σημαντική διυπηρεσιακή συνεργασία έχει επίσης εξελιχθεί σε αυτά τα θέματα. Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι έχουν επισημάνει ότι η χώρα πρέπει να κάνει περισσότερα για να υιοθετήσει μια πολύπλευρη και ισχυρή προσέγγιση στην πυρηνική ασφάλεια, με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο ως βασικό στοιχείο. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση των πρωτοκόλλων κυβερνοασφάλειας, την εκπαίδευση του προσωπικού, την ανταλλαγή περισσότερων πληροφοριών σχετικά με τις πιο πρόσφατες απειλές και τις βέλτιστες πρακτικές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και ασκήσεις προσομοίωσης για τη βελτίωση των χρόνων απόκρισης και των στρατηγικών. Αυτό, με τη σειρά του, θα συμβάλει στις παγκόσμιες προσπάθειες για την πρόληψη της διάδοσης των πυρηνικών όπλων και τη διασφάλιση της ειρηνικής χρήσης της πυρηνικής ενέργειας.
Τέλος, η Ινδία θα μπορούσε επίσης να ενισχύσει την προσέγγιση της πολιτικής της για την πυρηνική ασφάλεια, η οποία θα μπορούσε να συμβάλει σημαντικά στην ενίσχυση της κατανόησης μεταξύ της ποικίλης παγκόσμιας κοινότητας των πυρηνικών φορέων. Αυτό είναι σημαντικό γιατί η Ινδία έχει μια καλή ιστορία να πει.