Αξίζει ακόμα το ΝΑΤΟ; Την Πέμπτη συμπληρώθηκαν 75 χρόνια από την ίδρυση της συμμαχίας. Την παραμονή της επετείου, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επαίνεσε τη συμμαχία σε μια συγκέντρωση των υπουργών Εξωτερικών των κρατών μελών. «Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε σε μια ενιαία, επίσημη υπόσχεση: Μια επίθεση σε έναν σύμμαχο είναι επίθεση εναντίον όλων», είπε ο Στόλτενμπεργκ. «Από αυτό το θεμέλιο, έχουμε οικοδομήσει την πιο ισχυρή και επιτυχημένη συμμαχία στην ιστορία. Και τα τελευταία 75 χρόνια, η ανοιχτή πόρτα του ΝΑΤΟ βοήθησε στη διάδοση της δημοκρατίας και της ευημερίας σε ολόκληρη την Ευρώπη».

Το 75ο έτος της συμμαχίας είναι αξιοσημείωτο όχι μόνο ως σημάδι μακροζωίας αλλά και επειδή, σε αντίθεση με τα περισσότερα χρόνια ύπαρξης του ΝΑΤΟ, η συμμαχία είναι βυθισμένη στον πόλεμο. Αν και δεν είναι άμεσος εμπόλεμος, συμμετέχει ενεργά στον πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Η ικανότητα της Ουκρανίας να αντισταθεί στην εισβολή της Ρωσίας εξαρτάται πλήρως από τη βοήθεια του ΝΑΤΟ, από την αποστολή όπλων και βοήθειας έως την παροχή εκπαίδευσης και πληροφοριών. Πράγματι, ένα βασικό αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής των υπουργών Εξωτερικών ήταν να βελτιωθούν και να ενισχυθούν οι συντονιστικές προσπάθειες της συμμαχίας να βοηθήσει την Ουκρανία. Μετά από χρόνια αγώνων για τον καθορισμό του μεταψυχροπολεμικού σκοπού του, που κυμαίνονται από την παροχή διατήρησης της ειρήνης, την προώθηση της δημοκρατίας έως την αντιτρομοκρατία, το ΝΑΤΟ έχει και πάλι μια σαφή μοναδική αποστολή: το επαναφέρει στην βασική του λειτουργία να διασφαλίζει την εδαφική ακεραιότητα της Ευρώπης.

Εν ολίγοις, το ΝΑΤΟ είναι τόσο επίκαιρο όσο ποτέ. Αλλά «σχετικό» σημαίνει απαραίτητα «πολύτιμο»; Είναι αρκετά 75 χρόνια; Άλλωστε, ορισμένοι ισχυρίστηκαν ότι η συνέχιση της ύπαρξης και επέκτασης του ΝΑΤΟ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο είναι ο ίδιος ο παράγοντας που προκάλεσε τον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς η κίνηση της συμμαχίας προς τα ανατολικά θα μπορούσε να θεωρηθεί από τη Ρωσία ως απειλή εναντίον της και των συμφερόντων της. Τέτοιοι ισχυρισμοί προϋποθέτουν ότι η Ρωσία δεν είχε επιθετικές προθέσεις έναντι των εθνών της Ανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα εκείνων που κάποτε ήταν μέρος της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτός ο ισχυρισμός φαίνεται αμφίβολος, ιδιαίτερα δεδομένης της τάσης του Βλαντιμίρ Πούτιν να χρησιμοποιεί μια παραμορφωμένη, βαθιά ιστορική αφήγηση για να χαρακτηρίσει τη σχέση της Ουκρανίας με τη Ρωσία.