Η Σουηδία εντάχθηκε στη Συμμαχία του Βορειοατλαντικού Συμφώνου (ΝΑΤΟ) στις 7 Μαρτίου ως το 32ο μέλος της στρατιωτικής συμμαχίας. Το ΝΑΤΟ ιδρύθηκε το 1949 μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο για να αντιμετωπίσει την εξάπλωση του κομμουνισμού και την απειλή εισβολής από τη Σοβιετική Ένωση. Η ουσία της συνθήκης βρίσκεται στο άρθρο 5 , το οποίο υποστηρίζει την αρχή της συλλογικής άμυνας. Αυτό σημαίνει ότι μια επίθεση σε οποιοδήποτε κράτος μέλος θα εκληφθεί ως παραβίαση της ασφάλειας σε όλα τα μέλη. Κάθε μέλος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει όλα τα διαθέσιμα μέσα για την αντιμετώπιση απειλών στην περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού.

Η ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας δείχνει ότι το ΝΑΤΟ έχει επεκταθεί στο πεδίο εφαρμογής του όλα αυτά τα χρόνια. Η προσθήκη της Σουηδίας στη συμμαχία είναι μια ιστορική νίκη του ΝΑΤΟ καθώς είναι γνωστή για την «ουδέτερη κατάστασή της» από το τέλος των Παγκοσμίων Πολέμων. Η 200χρονη πολιτική αδέσμευσής της χρονολογείται από τους Ναπολεόντειους πολέμους , αλλά η στάση τόσο της Φινλανδίας όσο και της Σουηδίας άλλαξε μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αρχικά, η ένταξη αντιμετώπισε ορισμένα εμπόδια επειδή η Τουρκία και η Ουγγαρία ήταν απρόθυμες να την επικυρώσουν. Ωστόσο, οι έντονες διπλωματικές προσπάθειες από τα κράτη μέλη αποδείχθηκαν ανταποδοτικές και η Σουηδία έγινε μέρος του ΝΑΤΟ. Σύμφωνα με τα λόγια του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ , Antony Blinken «Τα καλά πράγματα έρχονται σε αυτούς που περιμένουν. Κανένα καλύτερο παράδειγμα». Εδώ τίθεται το ερώτημα τι θα σήμαινε για τη συμμαχία;

Ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της ένταξης της Σουηδίας στη συμμαχία θα ήταν η παρουσία μελών του ΝΑΤΟ στη Βαλτική Θάλασσα που περιβάλλει τη ρωσική πόλη Καλίνινγκραντ . Με αυτόν τον τρόπο, η απειλή της ρωσικής εισβολής στα κράτη της Βαλτικής θα ελαχιστοποιηθεί σε κάποιο βαθμό. Ωστόσο, θα απαιτηθούν αυξημένες ικανότητες και προσπάθειες για την επίτευξη οποιωνδήποτε κερδών έναντι της Ρωσίας. Οι ενεργειακές συνδέσεις και τα καλώδια οπτικών ινών είναι περιορισμένα σε αριθμό στη Βαλτική Θάλασσα και υπάρχουν πολύ λίγες δυνάμεις των συμμάχων του ΝΑΤΟ. Υπάρχει επίσης ανάγκη αύξησης του ναυτικού ανθρώπινου δυναμικού στην περιοχή. Θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι για να αντιμετωπιστεί η Ρωσία στο Καλίνινγκραντ, υπάρχει η απαίτηση για σμήνη drone στη θάλασσα και στον αέρα. Το ΝΑΤΟ θα είναι επίσης σε θέση να ελέγχει τις βόρειες και νότιες ακτές του Κόλπου της Φινλανδίας που οδηγεί στην πόλη της Αγίας Πετρούπολης της Ρωσίας. Σε δήλωσή του, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ είπε : «Η ένταξη της Σουηδίας κάνει το ΝΑΤΟ ισχυρότερο, τη Σουηδία πιο ασφαλή και ολόκληρη τη συμμαχία πιο ασφαλή». Παρακάτω είναι ο Χάρτης της Βαλτικής Θάλασσας που περιβάλλει τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ:

Η Σουηδία είναι η πέμπτη μεγαλύτερη χώρα και ο μεγαλύτερος εξαγωγέας όπλων στην Ευρώπη. Διαθέτει τα καλύτερα μαχητικά αεροσκάφη JAS 39 Gripen τέταρτης γενιάς , επιθετικά υποβρύχια κλάσης Gotland και άρματα μάχης Leopard 2 . Τα επιθετικά υποβρύχια κλάσης Gotland έχουν σχεδιαστεί για να εκτελούν εργασίες που σχετίζονται με πληροφορίες, ανθυποβρυχιακό πόλεμο, ειδικές επιχειρήσεις και επιτήρηση. Ως εκ τούτου, δείχνει ότι η Σουηδία μπορεί να διαδραματίσει πολύ ενεργό ρόλο στην αστυνόμευση της αεροπορίας και σε άλλα στρατηγικά θέματα. Όλα αυτά αν προστεθούν στα ήδη υπάρχοντα στρατιωτικά μέσα του ΝΑΤΟ θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη αξιοσημείωτων επιτευγμάτων έναντι των ρωσικών απειλών. Επιπλέον, η Σουηδία μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο διασφαλίζοντας χερσαίες οδούς διαμετακόμισης σε όλη τη Σκανδιναβική χερσόνησο . Θα βοηθήσει επίσης στη σύνδεση της μη στρατιωτικής οδικής, σιδηροδρομικής, θαλάσσιας και εναέριας υποδομής.

Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτό συνέβη στο πλαίσιο του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, υποδεικνύοντας την αδυναμία της Ρωσίας να διχάσει την Ευρώπη. Ο πρόεδροςΤζο Μπάιντεν συνεχάρη τη Σουηδία είπε : «Όταν ο Πούτιν εξαπέλυσε τον βάναυσο επιθετικό πόλεμο εναντίον του λαού της Ουκρανίας, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να αποδυναμώσει την Ευρώπη και να διχάσει το ΝΑΤΟ». Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία προσπαθούν να ασκήσουν επιρροή πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά και υποστηρίζουν τις αντίπαλες πλευρές στις συγκρούσεις στην Ευρώπη, όπως η Γεωργία και η Ουκρανία. Προσπαθούν επίσης να αποκτήσουν επιρροή στην αγορά και στους πόρους, ιδίως στο φυσικό αέριο. Ομοίως, οι ΗΠΑ διατηρούν τον έλεγχο της περιοχής μέσω του ΝΑΤΟ ενώ η Ρωσία μέσω στρατιωτικών αναπτύξεων. Αυτή η κατάσταση επιδεινώνεται περαιτέρω από ζητήματα όπως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τα συστήματα πυραυλικής άμυνας που κάνουν τον ανταγωνισμό πιο έντονο. Ως εκ τούτου, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μπορεί να επηρεάσει τον γεωστρατηγικό ανταγωνισμό μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας στην Ευρωπαϊκή Περιφέρεια.

Εμφανίζεται ένα ενδιαφέρον ερώτημα: Τι θα γινόταν αν η Ουκρανία ακολουθούσε τον δρόμο της Σουηδίας και της Φινλανδίας και ενταχθεί στο ΝΑΤΟ; Τι επιπτώσεις θα είχε αυτό στη σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας; Πρώτον, θα έπαιρνε τη συλλογική εγγύηση ασφάλειας από τα κράτη μέλη του ΝΑΤΟ και θα υπήρχε περισσότερη παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη. Αυτό θα επιτρέψει στη συμμαχία να έχει στρατιωτικές αναπτύξεις δημιουργώντας μια ζώνη ασφαλείας μεταξύ Ρωσίας και ΝΑΤΟ. Το 2008, τα μέλη του ΝΑΤΟ έδωσαν στην Ουκρανία πράσινο μήνυμα να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ κατά τη διάρκεια μιας συνόδου κορυφής στο Βουκουρέστι , αλλά δεν παρείχαν κανένα Σχέδιο Δράσης Μέλους (MAP). Στο πλαίσιο της διαδικασίας MAP, τα κράτη μέλη πρέπει να πληρούν πολιτικά, στρατιωτικά και οικονομικά κριτήρια. Δυστυχώς, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, αντιμετωπίζει μείωση όπλων, πυρομαχικών και ανθρώπινου δυναμικού καθιστώντας δύσκολη την κάλυψη αυτής της απαίτησης. Από την αρνητική πλευρά, μπορεί να πυροδοτήσει περαιτέρω αντιπαραθέσεις μεταξύ της Ρωσίας και των ευρωπαϊκών κρατών. Θα επηρεάσει επίσης την αξιοπιστία της συμμαχίας, καθώς ορισμένα μέλη ενδέχεται να μην εγκρίνουν την ένταξη της Ουκρανίας λόγω του φόβου ενός ενεργού πολέμου με τη Ρωσία. Ωστόσο, μια τέτοια κατάσταση μπορεί να εκληφθεί ως ευκαιρία για τον τερματισμό της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία μέσω διαλόγου και διπλωματίας.

Συμπερασματικά, η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι ένα σημαντικό ορόσημο για τη συμμαχία και έχει ιδιαίτερη σημασία για το μέλλον της περιοχής καθώς και για τον ανταγωνισμό μεγάλων δυνάμεων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ. Η Σουηδία θα πρέπει να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες προκειμένου να πετύχει τον στόχο του ΝΑΤΟ για 2% του ΑΕΠ. Η δυναμική της ασφάλειας της Βόρειας Ευρώπης θα αλλάξει ενδεχομένως επηρεάζοντας την ισορροπία δυνάμεων στη Βαλτική Θάλασσα. Οι τακτικές στρατιωτικές ασκήσεις και η αυξημένη διαλειτουργικότητα θα λειτουργούσαν αποτρεπτικά έναντι κάθε μορφής επιθετικότητας. Από την άλλη πλευρά, η κίνηση θα ήταν μια μεγάλη πρόκληση για τη Σουηδία καθώς η σχέση της με τη Ρωσία θα ήταν τεταμένη. Ομοίως, οι υψηλές αμυντικές δαπάνες θα είχαν και οικονομικές επιπτώσεις. Το πώς θα ανταποκριθεί η Σουηδία σε αυτές τις προκλήσεις θα καθόριζε το μέλλον της απόφασής της να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ. ΜΑΣ

[Φωτογραφία από το Υπουργείο Εξωτερικών, μέσω Wikimedia Commons]

Οι απόψεις και οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι αυτές του συγγραφέα.

Η Mommna Tahir είναι Ανεξάρτητη Ερευνήτρια με έδρα το Ισλαμαμπάντ του Πακιστάν. Ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό της στις Στρατηγικές Σπουδές από το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας (NDU).