Εν όψει του πρόσφατου θανάτου του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης Αλεξέι Ναβάλνι, ο οποίος εξέτιε ποινή 19 ετών με την κατηγορία του εξτρεμισμού. Πεθαίνει για να σώσει την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης. Επομένως, ο θάνατός του αποτελεί απειλή για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης και τη βασική δομή της δημοκρατίας. Κάθε κράτος πρέπει να διαμαρτυρηθεί για τέτοιες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Υπό αυτό το πρίσμα, αυτό το άρθρο πραγματεύεται το ζήτημα της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και την πιθανή πορεία προς τα εμπρός με την αναγνώριση του δικαιώματος στη δημοκρατία ως ανθρώπινο δικαίωμα.
Η ελευθερία του λόγου και της έκφρασης είναι ένα από τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα σε όλο τον κόσμο. Το άρθρο 19 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και το άρθρο 19 του Διεθνούς Συμφώνου για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα αναγνώρισαν αυτό το δικαίωμα ως θεμελιώδες για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Εκτός από τις διάφορες περιφερειακές και τοπικές συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, διάφορα συντάγματα έχουν αναγνωρίσει αυτά τα δικαιώματα ως μέρος βασικών νομικών αρχών στη χώρα τους. Το αίτημα για τέτοια δικαιώματα είναι ορατό και σε διάφορα κοινωνικά κινήματα. Άνθρωποι από κάθε γωνιά του κόσμου έδωσαν τη ζωή τους για να προστατεύσουν τέτοια δικαιώματα. Εκτός από γενικές συνθήκες, περιφερειακές συμφωνίες όπως το άρθρο 9 του Αφρικανικού Χάρτη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών, το ψήφισμα 169 για την κατάργηση του ποινικού νόμου περί δυσφήμισης στην Αφρική από την Αφρικανική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και των Λαών, το άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των Θεμελιωδών Ελευθεριών, Άρθρο 13 της Αμερικανικής Σύμβασης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της ASEAN όλα αυτά τα έγγραφα έχουν δώσει σημασία στην ελευθερία του λόγου ως έκφραση ως βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Η διεθνής νομική βιβλιογραφία προτείνει επίσης ότι όλες οι συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα δημιουργούν erga omnes υποχρέωση. Επομένως, κάθε κράτος έχει υποχρέωση να σταματήσει οποιεσδήποτε τέτοιες παραβιάσεις συμβαίνουν σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου. Αυτή είναι ευθύνη όλων των κρατών, των διεθνών οργανισμών και όλων για την προστασία της ελευθερίας του λόγου και της έκφρασης. Η παραβίαση τέτοιων δικαιωμάτων από οποιαδήποτε χώρα δίνει το δικαίωμα σε όλους να εγείρουν τέτοια ζητήματα για να καταστήσουν τη χώρα υπόλογη, κάτι που απαιτείται στο τρέχον πλαίσιο της Ρωσίας.
Όσον αφορά το ζήτημα του δικαιώματος στη δημοκρατία ως ανθρώπινο δικαίωμα, η δημοκρατία έχει να κάνει με την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ διαφωνίας και συμφωνίας και όχι μηδενικών επιθέσεων από καμένη γη σε όποιον δεν ακολουθεί την ορθοδοξία μιας πολιτικής ομάδας. Αυτό το συναίσθημα επαναλήφθηκε επίσης κατά τη διάρκεια της Παγκόσμιας Διάσκεψης της Βιέννης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα το 1993, σύμφωνα με την τελική δήλωσή της, «Η δημοκρατία, η ανάπτυξη και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών αλληλοεξαρτώνται και αλληλοενισχύονται».
Αυτή η ιδέα της δημοκρατίας συμπληρώνεται περαιτέρω από τις απόψεις που εξέφρασε ο πρώην Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Boutros-Boutros Ghali, ο οποίος είχε υποστηρίξει ότι «τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα ίσα δικαιώματα και η διακυβέρνηση βάσει του νόμου είναι σημαντικά χαρακτηριστικά της δημοκρατίας».
Από αυτή την άποψη, ο ρόλος των Ηνωμένων Εθνών για τη διασφάλιση της δημοκρατίας αποκτά σημασία. Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν θέσει, αφενός, την ιδέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην πρώτη γραμμή των θεμάτων που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα, γεγονός που έδωσε ώθηση σε διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ωστόσο, οι ανησυχίες σχετικά με την κυριαρχική ισότητα και τη μη παρέμβαση σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος 7 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών είναι κάτι που θέτει εμπόδιο στην υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περισσότερο όταν υποστηρίζουμε το δικαίωμα στη δημοκρατία ως ανθρώπινο δικαίωμα που είναι άμεσο παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις μιας χώρας.
Από διεθνή σκοπιά, τα Ηνωμένα Έθνη πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι οι αρχές της ελευθερίας του λόγου και της δημοκρατίας γίνονται σεβαστές σε χώρες όπως η Ρωσία και να αναλάβουν την ηγεσία και να διευκολύνουν ένα διεθνές μέσο που ασχολείται ειδικά με το δικαίωμα στη δημοκρατία ως άνθρωπος σωστά.
[Εικόνα από τον Rudy και τον Peter Skitterians από το Pixabay]
Ο Abhinav Mehrotra είναι Επίκουρος Καθηγητής στο OP Jindal Global University. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν το διεθνές δίκαιο, το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις μελέτες του ΟΗΕ, το δίκαιο των προσφύγων, τα δικαιώματα του παιδιού και τη μεταβατική δικαιοσύνη.
Ο Δρ. Biswanath Gupta είναι Αναπληρωτής Καθηγητής στο OP Jindal Global University. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν Διεθνές Δίκαιο, Αεροπορικό και Διαστημικό Δίκαιο. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι αυτές των συγγραφέων και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τη συντακτική στάση του TGP.