Οι ρωσικές αρχές ανακοίνωσαν τον θάνατο του Αλεξέι Ναβάλνι στις 16 Φεβρουαρίου. Την επόμενη μέρα, η μητέρα του Navalny, Lyudmila Navalnaya, έφτασε στην απομακρυσμένη, αρκτική ποινική αποικία, όπου είχε φυλακιστεί ο γιος της. Ακολούθησε μια μακάβρια επίθεση.
Πρώτον, οι αρχές αρνήθηκαν να αφήσουν τη Navalnaya να δει το σώμα του γιου της. Στη συνέχεια, αρνήθηκαν να παραδώσουν τη σορό του Ναβάλνι, εκτός αν η μητέρα του συμφωνούσε σε μια «μυστική» κηδεία.
Την περασμένη Πέμπτη, η Navalnaya είπε ότι ένας ανακριτής της είχε πει : "Ο χρόνος δεν είναι με το μέρος σου, τα πτώματα αποσυντίθενται".
Το Σάββατο, η χήρα του Ναβάλνι, Γιούλια Ναβάλναγια , κατηγόρησε τον Ρώσο δικτάτορα Βλαντιμίρ Πούτιν για «σατανισμό» επειδή κρατούσε όμηρο το σώμα του Ναβάλνι ενώ υποδυόταν ως πιστή Χριστιανή (παρά τις αναφορές χαρακτήρων από τον Πατριάρχη Κύριλλο ).
Αυτή η απανθρωπιά προκάλεσε εκτεταμένη οργή.
Μια ανοιχτή επιστολή προς τις ρωσικές αρχές από Ρώσους ορθόδοξους ιερείς και λαϊκούς συγκέντρωσε πάνω από 4.000 υπογραφές. Η επιστολή νουθετεί: «Ακόμη και ο Πόντιος Πιλάτος, που αποφάσισε να εκτελέσει τον Χριστό από φόβο μήπως είναι απιστός στον αυτοκράτορα… δεν εμπόδισε την παράδοση του σώματος του Σωτήρα και την ταφή του. Μην είσαι πιο σκληρός από τον Πιλάτο».
Οι ρωσικές αρχές έδωσαν το σώμα του Ναβάλνι στη μητέρα του εννέα ημέρες μετά τον θάνατό του.
Η δοκιμασία που επιβλήθηκε στη Lyudmila Navalnaya ισοδυναμούσε με σκληρή, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, κατά παράβαση των υποχρεώσεων της Ρωσίας βάσει του διεθνούς δικαίου. Μίλησε επίσης πολύ για ένα καθεστώς που αψηφά ακόμη και τις πιο ελάχιστες απαιτήσεις ανθρώπινης ευπρέπειας.
Το Διεθνές Σύμφωνο για τα Ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα προβλέπει στο άρθρο 7 ότι «κανείς δεν θα υποβληθεί σε βασανιστήρια ή σε σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία». Η Ρωσία είναι συμβαλλόμενο μέρος του Συμφώνου.
Η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η οποία παρακολουθεί την εφαρμογή του Συμφώνου, δήλωσε ότι «[σ]συγγενείς ατόμων που στερήθηκαν τη ζωή τους από το κράτος πρέπει να μπορούν να παραλάβουν τα λείψανα, εάν το επιθυμούν». Η επιτροπή έχει επανειλημμένα διαπιστώσει άρνηση των αρχών να παραδώσουν το σώμα ενός νεκρού κρατούμενου για παράβαση του Άρθρου 7 του Συμφώνου.
Ακριβώς όπως η Λευκορωσία
Το 2014, η Λευκορωσία εκτέλεσε τον Πάβελ Σελιούν, ο οποίος είχε καταδικαστεί σε θάνατο μετά από καταδίκη που η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι είχε «εξαχθεί με βασανιστήρια».
Το κράτος αρνήθηκε να παραδώσει το σώμα του στη μητέρα του, Tamara Selyun. Σε αυτή την περίπτωση, η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε ότι «η πλήρης μυστικότητα σχετικά με την ημερομηνία της εκτέλεσης και τον τόπο του τάφου του, καθώς και η άρνηση παράδοσης της σορού για ταφή έχουν ως αποτέλεσμα τον εκφοβισμό ή την τιμωρία της οικογένειας εκ προθέσεως αφήνοντάς τους σε κατάσταση αβεβαιότητας και ψυχικής δυσφορίας». Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «αυτά τα στοιχεία ισοδυναμούν με απάνθρωπη μεταχείριση της [Tamara Selyun], κατά παράβαση του άρθρου 7 του Συμφώνου». Η Λευκορωσία είχε την υποχρέωση να «παραδώσει τα λείψανα του γιου της».
Σε μια άλλη υπόθεση , επίσης σχετικά με έναν κρατούμενο που εκτελέστηκε στη Λευκορωσία, η οικογένεια του νεκρού ανέφερε ότι «είναι Ορθόδοξοι Χριστιανοί και επιθυμούν να θάψουν τον Κοβάλεφ σύμφωνα με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις και τελετουργίες». Η επιτροπή ανέφερε την «άρνηση της Λευκορωσίας να παραδώσει το σώμα για ταφή σύμφωνα με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις και πρακτικές» της οικογένειας ως παράγοντα στο συμπέρασμά της ότι η Λευκορωσία είχε παραβιάσει το Σύμφωνο.
Όπως δείχνουν αυτά τα προηγούμενα από την «αδελφική» Λευκορωσία, η υποχρέωση της Ρωσίας να παραδώσει τη σορό του Ναβάλνι στη μητέρα του χωρίς όρους ή καθυστέρηση δεν θα μπορούσε να ήταν πιο ξεκάθαρη.
Φυσικά, καμία αξιοπρεπής κυβέρνηση δεν θα χρειαζόταν μια επιτροπή του ΟΗΕ για να της πει να επιτρέψει σε μια θλιμμένη μητέρα να θάψει τον γιο της.
Ένα πρώιμο αριστούργημα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η Αντιγόνη του Αθηναίου θεατρικού συγγραφέα Σοφοκλή, στρέφεται στην άρνηση ενός τυράννου να επιτρέψει την ταφή του εχθρού. Η αδερφή του νεκρού, η Αντιγόνη, κάνει ούτως ή άλλως τις τελετουργίες της ταφής και καταδικάζεται σε θάνατο. Αργά στο έργο, ο τυφλός μάντης Τειρεσίας εμφανίζεται να παροτρύνει τον τύραννο να αναθεωρήσει: "Παράδεψε την αξίωση των νεκρών. Μην κλωτσάς τους πεσόντες. Τι δύναμη είναι να σκοτώνεις τους νεκρούς ξανά;" Ο τύραννος αποκρούει τον προφήτη και προχωρά προς την καταστροφή.
Καθώς η οικογένεια και οι φίλοι του Ναβάλνι προετοιμάζουν την κηδεία του την Παρασκευή, η ΕΕ και οι ομοϊδεάτες αρχές θα πρέπει να παρακολουθούν το ρωσικό κράτος – και να το θέσουν υπόλογο – για περαιτέρω παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Πράξεις όπως η μη ορθή διερεύνηση ενός θανάτου υπό κράτηση και η αποτυχία διόρθωσης πιστοποιητικού θανάτου που δηλώνει ψευδώς "φυσικά αίτια" θα συνιστούσαν περαιτέρω παραβιάσεις της απαγόρευσης της απάνθρωπης μεταχείρισης.
Επιπλέον, η Σύμβαση κατά των βασανιστηρίων και άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας , στην οποία συμβαλλόμενο μέρος είναι η Ρωσία, απαιτεί από τα μέρη της να διασφαλίζουν ότι τα άτομα που υπόκεινται σε απάνθρωπη μεταχείριση έχουν το δικαίωμα να παραπονούνται και να προστατεύονται από «κάθε κακή μεταχείριση ή εκφοβισμό». Υπό μια κυβέρνηση που έλαβε σοβαρά υπόψη τις νομικές της δεσμεύσεις, αυτοί οι κανόνες θα προστάτευαν τη Lyudmila Navalnaya.
Οι υποχρεώσεις της Ρωσικής Ομοσπονδίας υπενθυμίζονται εδώ όχι από οποιαδήποτε προσδοκία ότι θα τηρηθούν, αλλά μάλλον ως μέτρο του πόσο χαμηλά έχει βυθιστεί το καθεστώς της κάτω από τις ελάχιστες προσδοκίες της ανθρωπότητας.