Οι πολύ επιθετικές βιομηχανικές πολιτικές στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κίνα δεν απειλούν μόνο την Ευρώπη με βιομηχανική παρακμή. Επίσης, επιδεινώνουν τον ανταγωνισμό μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών, αποκαλύπτοντας ολοένα και πιο έντονες αποκλίσεις συμφερόντων, οι συνέπειες των οποίων θα επηρεάσουν άμεσα τους εθνικούς παραγωγικούς ιστούς.

Αυτοί οι ανταγωνισμοί δεν είναι νέοι. Η δεκαετία του 2000 ήταν το σκηνικό πολύ έντονων ενδοευρωπαϊκών ανισορροπιών, με ρεκόρ γερμανικών εξωτερικών πλεονασμάτων από τη μια και γαλλικών ελλειμμάτων από την άλλη. Αυτές οι ανισορροπίες τροφοδοτήθηκαν από διαφορετικές μακροοικονομικές πολιτικές, με τη Γερμανία να συμπιέζει τη ζήτησή της, ενώ η Γαλλία ακολούθησε πιο επεκτατικές πολιτικές.

Εάν τα τελευταία είναι ευεργετικά βραχυπρόθεσμα, είναι δύσκολο να διατηρηθούν όταν ο κύριος εμπορικός μας εταίρος κάνει το αντίθετο. Ειδικά από τη στιγμή που το ενιαίο νόμισμα αφαίρεσε τους μηχανισμούς προσαρμογής που υπήρχαν παλαιότερα (υποτιμήσεις), δημιουργώντας την ψευδαίσθηση ότι η γαλλική οικονομία λειτουργούσε ως κλειστή οικονομία. Η Γαλλία μπόρεσε έτσι να ακολουθήσει επεκτατικές πολιτικές χωρίς να ανησυχεί για τα εξωτερικά ελλείμματα που συσσωρεύτηκαν και έμοιαζαν ανώδυνα… ενώ η αποβιομηχάνισή μας επιταχύνθηκε.

Μια λύση φαινόταν απαραίτητη τη δεκαετία του 2010 για να βγούμε από αυτό το αδιέξοδο και να ανακουφιστούν οι εξαγωγείς μας: μια εξισορρόπηση της ζήτησης εντός της ευρωζώνης μέσω μιας γερμανικής ανάκαμψης (βιώσιμα) ισχυρότερης από αυτή της Γαλλίας. Αλλά αυτό ήταν χωρίς την προτεραιότητα που δόθηκε στη βιομηχανική ανταγωνιστικότητα στο επίκεντρο του γερμανικού μοντέλου ανάπτυξης για περισσότερα από πενήντα χρόνια, μέσω της συμπίεσης της ζήτησης. Η ψευδαίσθηση της ανάκαμψης κατά μήκος του Ρήνου σημαίνει ότι πρέπει να διακινδυνεύσουμε να διατηρήσουμε τον γαλλικό φαύλο κύκλο όπου τα εξωτερικά ελλείμματα και η αποβιομηχάνιση αλληλοτροφοδοτούνται.

Μη συνεργάσιμο παιχνίδι

Σε αυτές τις μακροοικονομικές αποκλίσεις προστίθενται σήμερα οι επιπτώσεις του οικονομικού πολέμου μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Επιδεινώνει τις διαφορές στα συμφέροντα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και τον πειρασμό για κάθε μία να ακολουθήσει πολιτικές μη συνεργασίας. Ο τομέας των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έχει γίνει το σύμβολο αυτού. Ένα κοινό μέτωπο θα επέτρεπε μια συντονισμένη απάντηση στα κινεζικά οχήματα ενισχυμένη από επιδοτήσεις σε όλα τα επίπεδα της αλυσίδας παραγωγής.

Αντίθετα, επικρατεί ένα μη συνεργατικό παιχνίδι, όπου τα ευρωπαϊκά κράτη εμπλέκονται σε έντονο ανταγωνισμό για να προσελκύσουν επενδυτές και να επωφεληθούν από τη δημιουργία θέσεων εργασίας που συνεπάγεται η δημιουργία βιομηχανικών χώρων. Στόχος είναι να μπορέσουμε, χάρη σε αυτές τις επενδύσεις, να δημιουργήσουμε πραγματικά παραγωγικά οικοσυστήματα σε αυτές τις περιοχές, και επομένως να δημιουργήσουμε αξία, καινοτομία και ακόμη περισσότερες θέσεις εργασίας. Έτσι, η Κίνα βρίσκει τον εαυτό της διπλό νικητή: όχι μόνο τα διχασμένα ευρωπαϊκά κράτη εξουδετερώνουν το ένα το άλλο όσον αφορά την απάντηση στις κινεζικές επιδοτήσεις, αλλά οι Κινέζοι κατασκευαστές λαμβάνουν επιδοτήσεις για να εγκατασταθούν στο ευρωπαϊκό έδαφος, γεγονός που αποδυναμώνει περαιτέρω τους κατασκευαστές μας.

Έχετε να διαβάσετε το 49,61% αυτού του άρθρου. Τα υπόλοιπα προορίζονται για συνδρομητές.