Λίγο περισσότερο από τέσσερις μήνες μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, η Delphine Horvilleur επιχειρεί, στο νέο της δοκίμιο, Comment ça va pas? Συζητήσεις μετά τις 7 Οκτωβρίου (Grasset, 160 σελίδες, 16 ευρώ, έκδοση 21 Φεβρουαρίου), για την αντιμετώπιση του τραύματος. Επανεξετάζοντας την πολιτιστική της κληρονομιά και τις ρίζες της, κάνοντας διάλογο με πραγματικό ή φανταστικό τρόπο, ο ραβίνος κάνει τη γραφή ένα είδος μαύρου έργου που προορίζεται να μετατρέψει τον πόνο και τον θυμό σε ένα μονοπάτι ανθεκτικότητας.

Την επομένη της 7ης Οκτωβρίου 2023, μας είπατε ότι ήσασταν συντετριμμένοι από την έλλειψη ενσυναίσθησης προς τους Εβραίους . Είναι για να αντισταθμίσετε αυτές τις σιωπές που γράψατε αυτό το βιβλίο συνομιλιών;

Όταν ξεκίνησα να γράφω, δεν είχα συγκεκριμένο στόχο. Έγραφα μόνο για να επιβιώσω. Ένιωσα τόσο πολύ σαν το έδαφος να γλιστράει κάτω από τα πόδια μου που ήθελα να δημιουργήσω μια σανίδα σωτηρίας με λέξεις, ένα προσωπικό εγχειρίδιο επιβίωσης. Το σημείο εκκίνησης αυτού του βιβλίου είναι σίγουρα οι συζητήσεις, αλλά πρώτα με τα δικά μου φαντάσματα. Ιδιαίτερα με αυτά των παππούδων μου: μετά τις 7 Οκτωβρίου, είχα την αίσθηση ότι η οικογενειακή μου ιστορία και οι πόνοι της ούρλιαζαν μέσα μου.

Όλα όσα ήθελα να αποσιωπήσω στην κληρονομιά μου –δηλαδή η αντισημιτική απειλή και η μονιμότητά της στην ιστορία– ξέσπασαν. Μου πήρε λίγο χρόνο για να καταλάβω ότι, αν έγραφα για αυτές τις συζητήσεις που γίνονταν στο μυαλό μου, ήταν ακριβώς επειδή μου έλειπαν οι συζητήσεις με άλλους και επειδή με τρόμαζε η ιδέα να μην κάνω πια καμία.

Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε τη μονιμότητα του αντισημιτισμού;

Πρέπει να ξεκινήσουμε λέγοντας κάτι πολύ απλό: ο αντισημιτισμός δεν έχει καμία σχέση με τους Εβραίους. Η απόδειξη: υπάρχουν πολλές χώρες στον κόσμο όπου δεν ζει πλέον ούτε ένας Εβραίος, αλλά όπου ο αντισημιτισμός επιμένει. Η τρομερή ζωντάνια του οφείλεται πρωτίστως σε ένα πράγμα: πολλές κοινωνίες κάνουν αυτό το μίσος τσιμέντο. Ο Εβραίος είναι το όνομα αυτού που είναι της μόδας να μισείς για να ενωθείς.

Στην πραγματικότητα, ο Μεσαίωνας χαρακτηρίστηκε από έναν οξύ φόβο της ασθένειας: ο Εβραίος κατηγορήθηκε τότε ότι μόλυνε πηγάδια. Αργότερα, σε μια κοινωνία με εμμονή με την αρρενωπότητα, ο Εβραίος αφομοιώθηκε με μια θηλυκοποιημένη φιγούρα: τον παριστάνονταν ως αδύναμος ή μοχθηρός. Σήμερα, που οι καιροί επικεντρώνονται περισσότερο στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών και των σεξουαλικών μειονοτήτων, ο Εβραίος ενσαρκώνει ξαφνικά το άλφα αρσενικό της ιστορίας, με την εικόνα του μυώδη Ισραηλινού στρατιώτη. Σε περιόδους που χαρακτηρίζονται από εθνικιστικές και αποικιοκρατικές φιλοδοξίες, ο Εβραίος γίνεται αντιληπτός ως το διεθνιστικό στοιχείο. Όταν, αντίθετα, είναι εποχή αντιαποικιακού αγώνα, ο Εβραίος έχει το πρόσωπο του ιμπεριαλισμού. Όλα αυτά λοιπόν δεν έχουν να κάνουν με το τι είναι ή κάνουν οι Εβραίοι, αλλά με τα πάθη.

Σας απομένει να διαβάσετε το 80% αυτού του άρθρου. Τα υπόλοιπα προορίζονται για συνδρομητές.