Μέτρα για την αύξηση των φορολογικών εσόδων και την ενίσχυση των διασυνοριακών επενδύσεων με την αντιμετώπιση των φορολογικών εμποδίων και των στρεβλώσεων στην ενιαία αγορά αναμένεται να είναι ψηλά στην ατζέντα της ΕΕ, μετά από συζήτηση μεταξύ ευρωβουλευτών και εθνικών βουλευτών για το μέλλον της ενιαίας αγοράς και τη φορολογία την Τρίτη (13 Φεβρουαρίου).
Κάθε χρόνο, η ΕΕ χάνει 59,5 δισ. ευρώ σε έσοδα από τη φοροαποφυγή των υπερπλούσιων, σε φορολογικούς παραδείσους όπως οι Βερμούδες ή τα Νησιά Κέιμαν, σύμφωνα με μια μελέτη των Πρασίνων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Γερμανία είναι τα κράτη μέλη που χάνουν τα περισσότερα έσοδα από αυτές τις πρακτικές, και μεταξύ 40 και 45 τοις εκατό του παγκόσμιου αποθέματος άμεσων ξένων επενδύσεων φιλοξενείται σε φορολογικούς παραδείσους.
"Αν και έχουμε πολύ διαφορετικές απόψεις [σε όλο το πολιτικό φάσμα], μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη φοροαποφυγή και, με αυτόν τον τρόπο, να αυξήσουμε τα έσοδα", δήλωσε ο ευρωβουλευτής Paul Tang (Σοσιαλιστές και Δημοκράτες), πρόεδρος της υποεπιτροπής φορολογίας στο το κοινοβούλιο, είπε στη συζήτηση στις Βρυξέλλες μεταξύ βουλευτών και ευρωβουλευτών.
Η Ιρλανδία και το Λουξεμβούργο συγκαταλέγονται επίσης μεταξύ των πέντε χωρών της ΕΕ, μαζί με την Κύπρο, τη Μάλτα και την Ολλανδία, που έχουν χαρακτηριστικά φορολογικών παραδείσων, παρόλο που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα φορολογικών παραδείσων της ΕΕ (η οποία θα ενημερωθεί την Πέμπτη 22 Φεβρουαρίου). , επισημαίνει ανάλυση της Oxfam.
"Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα των φορολογικών αποφάσεων", δήλωσε ο Δημήτριος Παπαδημούλης, ευρωβουλευτής της Αριστεράς και αντιπρόεδρος στο κοινοβούλιο της ΕΕ. «Η Ολλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ιρλανδία είχαν αυτά τα ζητήματα», πρόσθεσε. «Αυτό αποτρέπει τις επενδύσεις, επιβαρύνει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και υπονομεύει το ευρωπαϊκό μας μέλλον».
Και με την ΕΕ να αντιμετωπίζει τόσο τις εξωτερικές όσο και τις εσωτερικές προκλήσεις ανταγωνιστικότητας, ο Ολλανδός ευρωβουλευτής Tang ζήτησε μια μακροπρόθεσμη προοπτική όταν συζητείται η ανταγωνιστικότητα και το δύο τοις εκατό του ΑΕΠ επιπλέον επενδύσεων που απαιτούνται για να γίνουν βιώσιμες οι ευρωπαϊκές οικονομίες έως το 2050.
«Οι κανόνες αποσκοπούν στο να διασφαλίσουν ότι οι ιδιωτικές επενδύσεις λαμβάνουν υπόψη τους ανθρώπους και τον πλανήτη και ανακατευθύνουν από μη βιώσιμες σε βιώσιμες δραστηριότητες», είπε ο Τανγκ.
«Αυτό θα κάνει την Ευρώπη πιο ανταγωνιστική», είπε, αναφέροντας την ανάγκη της ΕΕ για επενδύσεις για να αντιμετωπίσει μελλοντικές προκλήσεις, όπως η γήρανση της κοινωνίας και την ανάγκη να δαπανήσει περισσότερα για την άμυνα.
Ο Βέλγος υπουργός Οικονομικών Vincent Van Peteghem επεσήμανε επίσης το χάσμα ΦΠΑ, τη διαφορά μεταξύ του τι πρέπει να εισπράττει ένα κράτος στους φόρους και του τι λαμβάνει — τονίζοντας ότι θα είναι μεταξύ των προτεραιοτήτων της βελγικής προεδρίας της ΕΕ.
«Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη μαύρη τρύπα του ΦΠΑ», συμφώνησε ο Παπαδημούλης της Αριστεράς. «Οι πολίτες πληρώνουν τον ΦΠΑ, αλλά δεν φτάνει ποτέ στον κρατικό προϋπολογισμό, οπότε χρειαζόμαστε περισσότερη πειθαρχία».
Να εναρμονιστεί ή να μην εναρμονιστεί;
Μετά τη συζήτηση στο κοινοβούλιο, κατέστη σαφές ότι μια συμφωνία για το πώς η φορολογία μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στο μέλλον της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ και στην ενίσχυση της ενιαίας αγοράς απέχει πολύ από το να είναι πραγματικότητα.
Ενώ ορισμένοι βουλευτές συμφώνησαν στην ανάγκη για μεταρρύθμιση της ΕΕ και μεγαλύτερη εναρμόνιση των φορολογικών κανόνων, άλλοι τόνισαν τη σημασία του να μην παραβλέπονται τα βάρη που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ενιαία αγορά — και κάποιοι άλλοι είπαν ότι η ΕΕ δεν πρέπει να έχει εξουσία σε φορολογικά θέματα.
«Πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μειώσουμε τη διοικητική επιβάρυνση των εταιρειών», δήλωσε ο Mathias Tegnér, μέλος της επιτροπής φορολογίας στο σουηδικό κοινοβούλιο.
Μεταξύ 2014 και 2020, υπήρχαν 14 ξεχωριστές οδηγίες στον δημοσιονομικό τομέα, είπε ο Tegnér, υποστηρίζοντας ότι αυτή η νομοθεσία χρειαζόταν χρόνο για να αφομοιωθεί.
«Πρέπει να αποφύγουμε την υπερβολική ρύθμιση όσον αφορά τις δημοσιονομικές μας πολιτικές και να διασφαλίσουμε ότι οι κανόνες είναι αναλογικοί», είπε.
Την 1η Ιανουαρίου 2024, τέθηκαν σε ισχύ νέοι κανόνες της ΕΕ που θεσπίζουν ελάχιστο πραγματικό φορολογικό συντελεστή 15 τοις εκατό για τις πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΕΕ.
Ωστόσο, η ΕΕ βρίσκεται επί του παρόντος υπό παγκόσμιο έλεγχο σχετικά με τη θέση της σχετικά με τη δημιουργία μιας νέας αρχής του ΟΗΕ για τη διεθνή φορολογική πολιτική που θα μπορούσε να σταματήσει τη φοροδιαφυγή, με ορισμένα κράτη μέλη όπως η Γαλλία και η Γερμανία να αντιτίθενται στον νέο φορολογικό φορέα.