Την περασμένη εβδομάδα, το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε τη δεύτερη απόφασή του σε μια υπόθεση που αφορούσε τη γενοκτονία μέσα σε λίγες εβδομάδες, αυτή τη φορά για την Ουκρανία και τη Ρωσία. Η απόφαση —με την οποία το δικαστήριο συμφώνησε να εξετάσει το ερώτημα εάν η Ουκρανία, και όχι η Ρωσία, διέπραττε γενοκτονία στον πόλεμο μεταξύ τους— μπορεί να εξέπληξε ορισμένους παρατηρητές. Σε τελική ανάλυση, η κυριαρχία της τεκμηριωμένης βίας κατά των αμάχων σε αυτόν τον πόλεμο έχει διαπραχθεί από τη Ρωσία από την ολοσχερή εισβολή της τον Φεβρουάριο του 2022. Ερχόμενοι τόσο κοντά στην απόφαση του ICJ στην υπόθεση της Νότιας Αφρικής κατά του Ισραήλ, η αντίθεση μεταξύ των δύο Οι αποφάσεις θα μπορούσαν εύκολα να κεντρίσουν τα φρύδια, με τη μία να προειδοποιεί τον ισχυρότερο ηθοποιό και την άλλη να φαίνεται να εξετάζει εξονυχιστικά το ασθενέστερο κόμμα.
Στην πραγματικότητα, ωστόσο, οι περιπτώσεις ήταν πολύ διαφορετικές από την αρχή. Στην υπόθεση Νότια Αφρική εναντίον Ισραήλ, ένα κράτος τρίτου μέρους —η Νότια Αφρική— ζήτησε να ληφθεί απόφαση σχετικά με το εάν ένα μέρος σε μια σύγκρουση—το Ισραήλ—θα μπορούσε να διαπράξει γενοκτονία . Στην υπόθεση Ουκρανία εναντίον Ρωσίας, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία με το πρόσχημα ότι η Ουκρανία διέπραττε γενοκτονία κατά των ρωσόφωνων στην περιοχή του Ντονμπάς. Αλλά η Ρωσία δεν ζήτησε απόφαση για αυτό από το ICJ. Αντίθετα, ήταν η ίδια η Ουκρανία που έθεσε το ερώτημα στο δικαστήριο σχετικά με τη δική της συμπεριφορά σε μια προσπάθεια να αποκηρύξει αποφασιστικά τη βασική νομική αιτιολόγηση της Ρωσίας για την εισβολή της. Η Ουκρανία ζήτησε επίσης από το δικαστήριο να επιπλήξει τη Ρωσία για «κατάχρηση» της έννοιας της γενοκτονίας με την ψευδή κατηγορία της κατά της Ουκρανίας προκειμένου να δικαιολογήσει τον πόλεμό της.
Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν έχει τεχνικά δικαιοδοσία για το ζήτημα της «κατάχρησης» της έννοιας της γενοκτονίας από τη Ρωσία για να δικαιολογήσει την εισβολή της, αλλά ότι είναι πρόθυμο να αποφανθεί για το εάν η Ουκρανία διαπράττει πράγματι γενοκτονία. Αυτό μπορεί να φαίνεται ότι είναι μια οπισθοδρόμηση για την Ουκρανία. Όπως γράφει η Oona Hathaway στο Just Security, «Αυτό είναι κάτι σαν [Πύρρειος] νίκη για την Ουκρανία, καθώς σημαίνει ότι η συμπεριφορά της Ουκρανίας, όχι της Ρωσίας, θα είναι το επίκεντρο των επιχειρημάτων επί της ουσίας».