Ο αρθρογράφος σας κατάφερε τελικά να παρακολουθήσει την κινεζική ταινία «No More Bets», μια καλοκαιρινή υπερπαραγωγή στην ηπειρωτική χώρα, την οποία μπορεί κανείς να βρει στο διαδίκτυο, μετά από λίγο αγώνα, με αγγλικούς υπότιτλους. Είναι ξεκάθαρο έργο αυτολύπησης με ένα ξεκάθαρο κυβερνητικό μήνυμα δημοσίων σχέσεων –προσπαθήστε να μην παρασυρθείτε από απατεώνες– και έχει καταφέρει να ενθουσιάσει αρκετές κυβερνήσεις της Νοτιοανατολικής Ασίας να απαγορεύσουν την προβολή του λόγω του προφανούς μηνύματος ότι μόλις βγείτε έξω από την Κίνα, ή ένα πόδι μέσα στη Νοτιοανατολική Ασία, δεν είναι τίποτα άλλο παρά έγκλημα και αναρχία.

Ορισμένοι υπουργοί ισχυρίστηκαν μάλιστα ότι η ταινία έφταιγε για τη μείωση των επισκεπτών Κινέζων τουριστών, αλλά αυτό θα έπρεπε να αμφισβητηθεί. Η ιστορία είναι αληθινή. Δελεασμένοι στο εξωτερικό από δήθεν υψηλά αμειβόμενες δουλειές, μερικοί μάλλον κλισέ κινεζικοί χαρακτήρες τίθενται στη συνέχεια να δουλέψουν σε ένα εργοστάσιο απάτης που μοιάζει με σκλάβο, όπου ακολουθεί η φθορά και η βία, σε κάποια άγνωστη χώρα της Νοτιοανατολικής Ασίας. Πιστεύω ότι προορίζεται να είναι η Ταϊλάνδη, παρόλο που στην ταινία εμφανίζεται το σενάριο των Χμερ, γι' αυτό πιθανώς η Πνομ Πενχ αντέδρασε απαγορεύοντας την απαγόρευση, ισχυριζόμενος ότι «βλάπτει σοβαρά την εικόνα και τη φήμη της Καμπότζης». Πιο κραυγαλέα, ίσως, η ταινία υποστηρίχθηκε πιθανώς από τους «σιδερένιους» φίλους της κυβέρνησης της Καμπότζης στο Πεκίνο: όχι μόνο οι Κινέζοι λογοκριτές ενέκριναν την ταινία, αλλά την ενέκριναν τόσο πολύ που έγινε υπερπαραγωγή, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί στην Κίνα χωρίς κάποια πολιτική υποστήριξη.

Μεγάλο μέρος της προσοχής γύρω από αυτήν την ταινία, τουλάχιστον εκτός Κίνας, έχει επικεντρωθεί σε αυτή τη διαμάχη. Ακόμη και ο κριτικός της South China Morning Post το περιέγραψε ως έργο «ιστορικής τρομοκρατίας και ξενοφοβίας». Και, στην αρχή του, το «No More Bets» είναι ένα έργο αυτολύπησης. Αφήστε την Κίνα, πάει το μήνυμα, και μπείτε στον κόσμο της αναρχίας και της βαρβαρότητας. Ωστόσο, περιμένετε και ο ηρωισμός της κινεζικής αστυνομίας θα σας σώσει. Άνθρωποι καλύτερα μορφωμένοι από εμένα για το πώς σκέφτεται το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα μπορούν να πουν εάν αυτό ταιριάζει σε μια φιλοσοφική άποψη της εσωτερικής τάξης και του εξωτερικού χάους. Είναι επίσης μια προειδοποιητική ιστορία για το γρήγορο κέρδος, ίσως μια προσβολή στη νοοτροπία του πλουτισμού που το Πεκίνο έχει επιτρέψει εδώ και δεκαετίες και που φαινομενικά κατανοεί τώρα ότι οδηγεί στον ληστρικό καπιταλισμό. Μου είπαν ότι το όνομα της ταινίας στην κινεζική γλώσσα μεταφράζεται σαν να βάζεις όλα τα αυγά σου σε ένα καλάθι.

Αλλά η ταινία είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα από ό,τι κάποιοι είναι πρόθυμοι να επιτρέψουν. Πάρτε, για παράδειγμα, όπως το έθεσε ένας κριτικός, την περίπτωση που ενώ τα δύο κύρια θύματα παρασύρθηκαν στην απάτη «θέλουν να ξεφύγουν από το κέντρο απάτης, έλκονται επίσης –όπως όλοι οι απαχθέντες εργάτες εκεί– από τη δύναμη που μπορούν να κρατήσουν άνθρωποι στο διαδίκτυο και από τις ευκαιρίες για να κερδίσουν χρήματα και τελικά να κερδίσουν την ελευθερία τους.»

Από αυτή την άποψη, προσφέρει πολύ περισσότερη απόχρωση από ό,τι θα βρείτε στις περισσότερες αναφορές εφημερίδων σχετικά με τις απάτες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι οποίες τείνουν να υιοθετούν την τάση της εποχής μας στην καταπιεσμένη από τον καταπιεστή διαλεκτική και υποθέτουν ότι όλοι οι εργαζόμενοι σε αυτές τις ενώσεις είναι εξαπατήθηκαν να δουλέψουν εκεί και να μείνουν μόνο λόγω της δουλοπαροικίας που τους επιβλήθηκε. Στην πραγματικότητα, όπως αναφέρει το «No More Bets», ίσως ακούσια, οι καταπιεσμένοι μπορεί επίσης να είναι καταπιεστές.

Αλλά αυτό που είναι πιο εμφανές στο "No More Bets", το οποίο μπορεί να σας πάρει λίγο χρόνο για να συνειδητοποιήσετε, είναι η πλήρης απουσία της Νοτιοανατολικής Ασίας. Μας λένε ότι τα γεγονότα διαδραματίζονται στη Νοτιοανατολική Ασία. Δεν υπάρχουν όμως Νοτιοανατολικοί Ασιάτες, τουλάχιστον εκτός από τα έξτρα στο βάθος των βολών και κάποια σημάδια στα Χμερ. Σχεδόν κάθε χαρακτήρας είναι Κινέζος. Τα θύματα είναι Κινέζοι. Ο αρχι-εγκληματίας, Λου, είναι Κινέζος, όπως και το δίδυμο καλού αστυνομικού/κακού-μπάτσου (τους οποίους πιστεύω ότι υποδύονται ηθοποιοί από το Χονγκ Κονγκ και τη Σαγκάη) που διευθύνουν την απάτη. Η ταινία γυρίστηκε στο Μακάο.

Έτσι, η ταινία απεικονίζει τις αυτόνομες μίνι-Κίνα της Νοτιοανατολικής Ασίας, τις «κινεζικές αποικίες» του Sihanoukville στην Καμπότζη ή την επαρχία Bokeo στο Λάος, αν και, κατά πάσα πιθανότητα, αυτή δεν ήταν η ερμηνεία των λογοκριτών του Πεκίνου. Ένας έξυπνος θεατής γνωρίζει ότι η Κίνα έχει εξάγει τα προβλήματά της στη Νοτιοανατολική Ασία. Στην αρχή, ήταν υπερβολική επιχείρηση. Οι κινεζικές εταιρείες είχαν ξεμείνει από δρόμους, διαμερίσματα και γέφυρες για να χτίσουν στο σπίτι, έτσι η Πρωτοβουλία Belt and Road τους επέτρεψε να κατασκευάσουν ατελείωτα έργα υποδομής στη Νοτιοανατολική Ασία για να απορροφήσουν αυτή την «πλεονάζουσα χωρητικότητα».

Τότε ήταν ο διαδικτυακός τζόγος, παρέχοντας στην κινεζική μαφία καλύτερη πρόσβαση σε παράνομα κεφάλαια και στις κινεζικές ελίτ περισσότερες επιλογές για ξέπλυμα χρήματος. Αλλά καθώς εκατοντάδες χιλιάδες νεαροί Κινέζοι, που δεν έφυγαν ποτέ από το σπίτι τους και σίγουρα δεν πήγαν ποτέ στο εξωτερικό, βρέθηκαν σε μέρη όπως το Sihanoukville με έτοιμα χρήματα στις τσέπες τους και σε χώρες όπου η κακία είναι πιο εύκολη, συμπεριφέρθηκαν όπως οι νέοι άνδρες.

Αγωνίζεται κανείς να την αποκαλέσει αντιιμπεριαλιστική ταινία – πράγματι, οι ηρωισμοί των Κινέζων στην επίλυση όλων των προβλημάτων την καθιστούν κάπως φιλοιμπεριαλιστική. Αλλά ένα προφανές μήνυμα είναι ότι ο όλεθρος που προκάλεσε σε μέρη της Νοτιοανατολικής Ασίας η Κίνα εξάγεται τώρα στην πατρίδα (και, πράγματι, οι ίδιοι οι Κινέζοι εξάγονται στη Νοτιοανατολική Ασία για να είναι και οι εκμεταλλευτές και οι εκμεταλλευόμενοι). Ίσως, λοιπόν, τουλάχιστον υποσυνείδητα, είναι η ιδέα ότι η αυτοκρατορία διαφθείρει και τον ιμπεριαλιστή.