Πολλά ειδησεογραφικά άρθρα αναφέρουν ότι το Πεκίνο σνομπάρει την Ουκρανία κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνεδρίασης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) στην Ελβετία, με τον Κινέζο πρωθυπουργό Li Qiang να αρνείται να συναντήσει τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Volodymyr Zelenskyy.
Σε απάντηση, ο Ζελένσκι διευκρίνισε ότι δεν ήθελε ποτέ να συναντήσει τον Λι, υποδηλώνοντας ότι ο τελευταίος δεν ήταν αρκετά υψηλόβαθμος για να αξίζει να συναντηθεί. «Υπάρχει ένας Κινέζος πρωθυπουργός – τότε ο πρωθυπουργός μας θα συναντηθεί μαζί του. Θα ήθελα πολύ να συναντηθώ με τον ηγέτη της Κίνας», είπε ο Ουκρανός πρόεδρος . «Από όσο γνωρίζω, [στην Κίνα] ο Σι Τζινπίνγκ παίρνει αποφάσεις και στην Ουκρανία, εγώ παίρνω αποφάσεις. Δεν χρειάζομαι μόνο διαλόγους. Χρειάζομαι σημαντικές αποφάσεις από τους ηγέτες που παίρνουν αυτές τις αποφάσεις».
Έχουν περάσει σχεδόν 700 ημέρες από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και φαίνεται ξεκάθαρο ότι ο Ζελένσκι παίζει ένα μακρύ διπλωματικό παιχνίδι με τον κορυφαίο σύμμαχο της Μόσχας, Σι Τζινπίνγκ. Παρά τη « συνεργασία χωρίς όρια » του Πεκίνου με τη Μόσχα, ο Ζελένσκι είχε καλούς λόγους να μην ανταγωνίζεται τον Σι. Ο Zelenskyy θέλει να κρατήσει το Πεκίνο στο πλευρό του ως επενδυτή, εμπορικό εταίρο και πιθανό μεσάζοντα – αντί να το απωθήσει και να διατρέχει τον κίνδυνο να εγκρίνει ο Xi μεγάλες εξαγωγές όπλων στις δυνάμεις της Ρωσίας. Τα επόμενα χρόνια, οι βαθιές τσέπες της Κίνας είναι επίσης πιθανό να διαδραματίσουν ρόλο βοηθώντας την Ουκρανία να ανασυγκροτηθεί από την καταστροφή του πολέμου.
Το άνοιγμα του Κιέβου στην κινεζική μεσολάβηση αναδεικνύει τη Μόσχα ως εμπόδιο για την ειρήνη. Αυτή η διπλωματική προσέγγιση όχι μόνο υπογραμμίζει τη δέσμευση της Ουκρανίας για την ειρήνη, αλλά βοηθά επίσης στο να πειστούν τα κράτη που βρίσκονται σε φράχτη να υποστηρίξουν τους μηχανισμούς λογοδοσίας του ΟΗΕ.
Ωστόσο, οι αυξανόμενες κινεζικές εξαγωγές στη Μόσχα, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 69 τοις εκατό τους πρώτους 11 μήνες του 2023 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021, πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, αποδεικνύει ότι η ωραία συμπεριφορά του Ζελένσκι δεν επηρεάζεται από τον Σι.
Στις 26 Απριλίου 2023, 400 ημέρες μετά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, ο Σι Τζινπίνγκ τηλεφώνησε στον Ζελένσκι για πρώτη φορά. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, ο Σι πρότεινε στο Κίεβο να διερευνήσει μια «πολιτική λύση» μέσω διαλόγου, πιθανώς με τη Ρωσία, ως μέσο για την εδραίωση της ειρήνης στην Ευρώπη. Οι αφηγήσεις της Κίνας γύρω από τον πόλεμο αντικατοπτρίζουν τη ρωσική κρατική προπαγάνδα και βρίσκουν απήχηση σε διάφορα μέρη του Παγκόσμιου Νότου, φιλοξενώντας παράπονα κατά της Δύσης. Το ασαφές ειρηνευτικό σχέδιο 12 σημείων της Κίνας δεν απαιτεί από τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματά της από το ουκρανικό έδαφος, αλλά επικρίνει τη χρήση «μονομερών κυρώσεων» (το κύριο εργαλείο που χρησιμοποιείται μέχρι στιγμής για να τιμωρήσει τη Ρωσία για την επιθετικότητά της).
Το Πεκίνο συχνά χαρακτηρίζει τη σύγκρουση ως « ουκρανική κρίση » ή απάντηση της Ρωσίας στην αντιληπτή δυτική παρέμβαση, παρουσιάζοντας την Ουκρανία ως απλό πιόνι. Οι συνεντεύξεις με Κινέζους διανοούμενους που διεξήχθησαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων αποκαλύπτουν ότι πολλοί δεν αντιλαμβάνονται τον συνεχιζόμενο πόλεμο ως σημαντική απόκλιση από το παρελθόν αλλά μάλλον ως συνέχεια του μακροχρόνιου ανταγωνισμού της χώρας τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Υποστηρίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να εκμεταλλευτούν τη σύγκρουση για να περικυκλώσουν την Κίνα, ωστόσο σημειώνουν την αδυναμία της Ουάσιγκτον να συγκεντρώσει ευρεία διεθνή υποστήριξη για τη στάση της. Ενώ επικρίνουν τις τακτικές της Ρωσίας, αυτοί οι στοχαστές θέλουν να σταθούν στο πλευρό της Μόσχας για να αποτρέψουν την αμερικανική επιτυχία.
Όσον αφορά την Ταϊβάν, η δυτική υποστήριξη προς την Ουκρανία δεν απέτρεψε ούτε ενθάρρυνε μια εισβολή. Ωστόσο, οι Κινέζοι μελετητές εξετάζουν προσεκτικά τις απαντήσεις της Δύσης στον πόλεμο για να κατανοήσουν πώς μπορεί να αντιδράσει η Δύση σε μια πιθανή κλιμάκωση για την Ταϊβάν. Πιο συγκεκριμένα, η σύγκρουση μπορεί να επιταχύνει τις κινεζικές προσπάθειες να μειώσει την οικονομική αλληλεξάρτηση με τη Δύση.
Η κινεζική προοπτική υποστηρίζει ότι η στήριξη στην οικονομική αλληλεξάρτηση δεν θα θωρακίσει την Κίνα από πιθανές δυτικές αντιπαραθέσεις. Αντίθετα, το Πεκίνο πρέπει να είναι έτοιμο για πιθανές κυρώσεις. Αυτό το συναίσθημα είχε εμφανή απήχηση στο 11ο Παγκόσμιο Φόρουμ Ειρήνης, όπου οι συζητήσεις περιστράφηκαν εκτενώς γύρω από την οικονομική ασφάλεια, την ανθεκτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις στρατηγικές για να καταστήσουν τις κυρώσεις αναποτελεσματικές. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του φόρουμ, η Ντίλμα Ρούσεφ , η πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας και νυν επικεφαλής της Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (κοινώς αποκαλούμενη Τράπεζα BRICS), κατήγγειλε έντονα τις δυτικές πρωτοβουλίες «αποσύνδεσης» και «αποσύνδεσης». Υποστήριξε την παγκόσμια αποδολαριοποίηση για την προστασία των χωρών από τον θεωρούμενο δυτικό καταναγκασμό.
Η Κίνα εργάζεται στρατηγικά για να υπονομεύσει την αποτελεσματικότητα των διεθνών κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Στις 23 Φεβρουαρίου 2022, ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών, Hua Chunying, σημείωσε τη θέση της Κίνας ότι «οι κυρώσεις δεν είναι ποτέ θεμελιωδώς αποτελεσματικά μέσα για την επίλυση προβλημάτων». Ένα μήνα αργότερα, η Κίνα βρισκόταν ήδη σε συνομιλίες με τις κρατικές εταιρείες ενέργειας και εξόρυξης της σχετικά με τις ευκαιρίες να επιδιώξει νέες επενδύσεις σε ρωσικές εταιρείες ή περιουσιακά στοιχεία. Τα κινεζικά μη κρατικά διυλιστήρια, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 25% της παραγωγικής ικανότητας της Κίνας, συνεχίζουν να δίνουν νέες παραγγελίες για πετρέλαιο που φορτώνεται στο ανατολικό λιμάνι Kozmino της Ρωσίας. Τον Απρίλιο του 2022, ο Γενικός Διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στο Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας Wang Lutong έδωσε συνέντευξη Τύπου για τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας, λέγοντας ότι η Κίνα θα συνεχίσει το κανονικό εμπόριο με τη Ρωσία καθώς «η Κίνα δεν είναι συνδεδεμένο μέρος στην κρίση της Ουκρανίας».
Η Κίνα και η Ρωσία είχαν διμερείς συνομιλίες σχετικά με τις κρατικές αγορές αργού πετρελαίου για την αναπλήρωση των στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου της Κίνας. Τελικά, η Ρωσία αντικατέστησε τη Σαουδική Αραβία ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής αργού πετρελαίου της Κίνας. Οι κινεζικές εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου τον Μάιο του 2022 αυξήθηκαν κατά 55 τοις εκατό από τον ίδιο μήνα του προηγούμενου έτους, αφού αυξήθηκαν μόλις 4 τοις εκατό από έτος σε έτος τον Απρίλιο του 2022. Εν τω μεταξύ, οι εξαγωγές της Κίνας μικροτσίπ, άλλων ηλεκτρονικών εξαρτημάτων και πρώτων υλών στη Ρωσία έχουν υπερδιπλασιάστηκε τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2021.
Η Ουκρανία αντιμετωπίζει μια περίπλοκη διπλωματική πρόκληση, που απαιτεί έμπειρη διπλωματία και ενσυναίσθηση από τους δυτικούς εταίρους για να αποτραπεί η ουσιαστική υποστήριξη της Κίνας στον πόλεμο της Ρωσίας. Αν και θα πρέπει να δίνονται προτεραιότητα στους ρεαλιστικούς στόχους, η διαχείριση των σχέσεων με την Κίνα δεν θα πρέπει να εμποδίζει την επιδίωξη παγκόσμιων συμφερόντων της Ουκρανίας, όπως η ενίσχυση των οικονομικών δεσμών με την Ταϊβάν και η αντιμετώπιση των ανησυχιών για τα ανθρώπινα δικαιώματα σχετικά με την Κίνα. Ανεξάρτητα από το τι κάνει το Κίεβο για να παραμείνει στην καλή πλευρά του Πεκίνου, η ικανότητα και η προθυμία της Κίνας να πιέσει τη Ρωσία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Ουκρανία είναι αμφισβητήσιμη.