Η διαδικασία ανάδειξης υποψηφίων για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές ξεκινά τη Δευτέρα 15 Ιανουαρίου με το "caucus" των Ρεπουμπλικανών στην Αϊόβα.

Οι προκριματικές εκλογές και τα κοινοτικά σώματα επιτρέπουν στα δύο κύρια αμερικανικά κόμματα, το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και το Δημοκρατικό Κόμμα, να ορίσουν, μετά από ψηφοφορία, τον υποψήφιο που θα διεκδικήσει την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών. Αυτές οι εκλογές, κατά πολιτεία, διεξάγονται μέχρι τον Ιούνιο, αλλά οι Αμερικανοί πιθανότατα θα γνωρίζουν λίγες εβδομάδες νωρίτερα ποιοι θα είναι οι δύο υποψήφιοι και οι υποψήφιοί τους που θα αντιμετωπίσουν ο ένας τον άλλον κατά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου.

Μέχρι τις συνελεύσεις των Ρεπουμπλικανών και των Δημοκρατικών, που είναι προγραμματισμένες για τα μέσα Ιουλίου και τα μέσα Αυγούστου αντίστοιχα και κατά τις οποίες θα αναδειχθούν οι υποψήφιοι, όλα τα βλέμματα θα είναι στραμμένα σε αυτή τη μακρά εκλογική επιχείρηση, η οποία πληροί πολύ συγκεκριμένους κανόνες. Η Le Monde κάνει απολογισμό.

Τι είναι οι προκριματικές;

Υπάρχουν ανοιχτές προκριματικές, κλειστές και ημι-ανοιχτές προκριματικές.

Εάν είναι κλειστά: μπορούν να ψηφίσουν μόνο οι ψηφοφόροι που δηλώνουν μέλη του κόμματος. Μόνο οι Ρεπουμπλικάνοι μπορούν να προτείνουν τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο, το ίδιο και οι Δημοκρατικοί.

Εάν είναι ανοιχτά: οι ψηφοφόροι επιλέγουν τις προκριματικές στις οποίες ψηφίζουν, αλλά στη συνέχεια δεν θα μπορούν να συμμετάσχουν στις προκριματικές εκλογές του άλλου κόμματος.

Εάν είναι ημι-ανοιχτοί: εκτός από τα μέλη του κόμματος, μπορούν να ψηφίσουν και ανεξάρτητοι ψηφοφόροι, δηλαδή όσοι δεν έχουν δηλώσει την ένταξη τους σε ένα από τα δύο κύρια κόμματα.

Η πλειοψηφία των πενήντα αμερικανικών πολιτειών επιλέγει να διεξαγάγει προκριματικές εκλογές και οι ψηφοφόροι ψηφίζουν τους αντιπροσώπους τους με μυστική ψηφοφορία. Οι ίδιοι εκπρόσωποι είναι αυτοί που θα προτείνουν, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, υποψήφιο για τις προεδρικές εκλογές. Οι πρώτες προκριματικές είναι προγραμματισμένες να διεξαχθούν στις 23 Ιανουαρίου στο Νιου Χάμσαϊρ.

Τι είναι η κοινοβουλευτική ομάδα;

Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να υποδηλώνει ο λατινικός ήχος της, η λέξη μάλλον προέρχεται από το Algonquin (βορειοαμερικανική γλώσσα) cau'-cau-as'u , "αυτός που συμβουλεύει, που υποκινεί, που ενθαρρύνει". Σήμερα, είναι ένα είδος συνάντησης στο τέλος της οποίας ορίζουμε τους αντιπροσώπους. Δεκαπέντε πολιτείες τις διοργανώνουν: η Αϊόβα θα ανοίξει επίσημα τις εορταστικές εκδηλώσεις στις 15 Ιανουαρίου.

Η συζήτηση πραγματοποιείται σε σχολικό γυμνάσιο, σε δημαρχείο ή σε δημόσιο κτίριο. Μόλις φτάσουν εκεί, οι συμμετέχοντες – μέλη του κόμματος που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους – σχηματίζουν ομάδες ανάλογα με τον υποψήφιο που υποστηρίζουν. Οι αναποφάσιστοι σχηματίζουν ξεχωριστή ομάδα και όσοι έχουν ήδη κάνει την επιλογή τους προσπαθούν να τους πείσουν να ενταχθούν στην ομάδα τους. Η ομάδα με τον μεγαλύτερο αριθμό ατόμων επωφελείται τελικά από τον μεγαλύτερο αριθμό αντιπροσώπων.

Αυτές οι συνελεύσεις πολιτών εκλέγουν αντιπροσώπους της εκλογικής περιφέρειας, οι οποίοι εκλέγουν τους αντιπροσώπους των νομών, οι οποίοι τελικά θα εκλέξουν τους αντιπροσώπους στην εθνική συνέλευση.

Αυτή η μέθοδος χαρακτηρισμού μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες. Απαιτεί επίσης ταξίδια, τα οποία συχνά μειώνουν τη συμμετοχή των λιγότερο αφοσιωμένων ψηφοφόρων.

Τι είναι ο υπερεκπρόσωπος;

Ένας υπερεκπρόσωπος είναι σαν εκπρόσωπος, αλλά καλύτερος. Δεν ορίζεται από τους ψηφοφόρους του κόμματος, αλλά αυτομάτως διορίζεται λόγω της ιδιότητάς του ως κομματικού στελέχους ή ως αιρετού ή και πρώην αιρετού. Οι υπερεκπρόσωποι είναι ελεύθεροι να υποστηρίξουν οποιονδήποτε υποψήφιο.

Μεταξύ των Δημοκρατικών, οι ψήφοι τους μπορεί να είναι καθοριστικές εάν είναι απαραίτητος ένας δεύτερος γύρος. Αυτό το καθεστώς επικρίνεται πέρα από τον Ατλαντικό, οι επικριτές του το κατηγορούν για τον αντιδημοκρατικό χαρακτήρα του.

Πόσοι εκπρόσωποι υπάρχουν;

Ο αριθμός των αντιπροσώπων σε κάθε πολιτεία καθορίζεται από κάθε κόμμα, με βάση τον πληθυσμό. Για τους Ρεπουμπλικάνους, 2.469 αντιπρόσωποι (2.365 ορισμένοι εκπρόσωποι και 104 υπερεκπρόσωποι) θα συγκεντρωθούν στο εθνικό συνέδριο του κόμματος στις 19-22 Αυγούστου στο Μιλγουόκι του Ουισκόνσιν. Μεταξύ των Δημοκρατικών, η συνέλευση θα συγκεντρώσει 4.532 (3.788 ορισμένους αντιπροσώπους και 744 υπερεκπροσώπους) από τις 15 έως τις 18 Ιουλίου στο Σικάγο του Ιλινόις.

Και στα δύο κόμματα, για να είναι σίγουρος ένας υποψήφιος ότι θα επενδύσει, πρέπει να ψηφίσουν υπέρ του περισσότεροι από τους μισούς συνέδρους. Χρειαζόμαστε λοιπόν 1.235 ψήφους από την πλευρά των Ρεπουμπλικανών. Από τη δημοκρατική πλευρά, η διαδικασία είναι πιο περίπλοκη. Εάν πολλοί υποψήφιοι παραμείνουν στη διεκδίκηση και κανένας δεν είναι εγγυημένος ότι θα κερδίσει, μόνο οι ορισμένοι αντιπρόσωποι ψηφίζουν στον πρώτο γύρο. Η πλειοψηφία λοιπόν είναι 1.895 ψήφοι. Εάν είναι απαραίτητος ένας δεύτερος γύρος, που είναι ακόμη πιο σπάνιος, μπαίνουν στο παιχνίδι οι σούπερ αντιπρόσωποι.Η πλειοψηφία είναι τότε 2.267 ψήφοι.

Ο αριθμός των αντιπροσώπων δεν είναι ίσος σε όλες τις πολιτείες και διαφέρει ανά κόμμα. Γενικά συνδέεται με τον αριθμό των κατοίκων. Επιπλέον, σε ορισμένες πολιτείες, η ψηφοφορία είναι αναλογική, ενώ σε άλλες εφαρμόζεται ο κανόνας «ο νικητής τα παίρνει όλα» : ο υποψήφιος που θα συγκεντρώσει την καλύτερη βαθμολογία τότε κερδίζει όλους τους εκπροσώπους της πολιτείας.

Τι είναι η «Σούπερ Τρίτη»;

Η διαδικασία υποβολής υποψηφιοτήτων εκτείνεται σε αρκετούς μήνες, κατά τους οποίους οι υποψήφιοι διεκδικούν τον εαυτό τους από ψηφοδέλτιο σε ψηφοδέλτιο, ενώ άλλοι θα καταλήξουν να αποσυρθούν, βλέποντας τις πιθανότητές τους να μειώνονται ακόμη και πριν από την τελική συνέλευση.

Για να αποφευχθεί η τελευταία ψηφοφορία, όταν οι περισσότεροι υποψήφιοι έχουν ρίξει λευκή πετσέτα υπέρ του φαβορί, ορισμένες πολιτείες συγκεντρώθηκαν για να οργανώσουν τις προκριματικές τους εκλογές ταυτόχρονα. Η μέρα που συγκεντρώνει τους περισσότερους ανθρώπους ονομάζεται Σούπερ Τρίτη . Φέτος θα πραγματοποιηθεί στις 5 Μαρτίου. Αυτή τη φορά, αφορούν περίπου δεκαπέντε πολιτείες, μεταξύ των οποίων η Καλιφόρνια και το Τέξας, οι δύο πιο πυκνοκατοικημένες της χώρας. Το ένα τρίτο των αντιπροσώπων που απαιτούνται για να κερδίσει την υποψηφιότητα διακυβεύεται.

Τις περισσότερες φορές, κατά τη διάρκεια της εθνικής συνέλευσης, μόνο ένας υποψήφιος παραμένει στην υποψηφιότητα, ενώ οι υπόλοιποι έχουν παραιτηθεί μετά τις αποτυχίες τους. Η συνέλευση είναι τότε μόνο μια απλή τυπική διαδικασία, κατά την οποία επενδύεται ο υποψήφιος πρόεδρος. Το μόνο σασπένς έγκειται στη συνέχεια στην επιλογή του αντιπροέδρου του, ο οποίος θα είναι υποψήφιος για την αντιπροεδρία.