Μια πρόσφατη έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, που περιγράφει λεπτομερώς τις αναγκαστικές εξώσεις έως και 10.000 οικογενειών στους ναούς Angkor στην Καμπότζη, δείχνει ότι η παράδοση της χώρας μετά το Khmer Rouge για αρπαγές γης σε βάρος των φτωχών είναι ζωντανή και καλά.

Σύμφωνα με την έκθεση , η οποία δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, οι αρχές της Καμπότζης το δεύτερο εξάμηνο του 2022 άρχισαν να εκδιώκουν μεγάλο αριθμό ανθρώπων από το Angkor, φαινομενικά για να προστατεύσουν το καθεστώς της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους έχουν ζήσει στην περιοχή Angkor για γενιές.

Οι αρχές χαρακτηρίζουν τις εξώσεις ως «εθελοντικές», αλλά η Αμνηστία πήρε συνεντεύξεις με περισσότερους από 100 εκδιώχτες που λένε ότι τους δόθηκαν μικρά άδεια οικόπεδα σε μια τοποθεσία μετεγκατάστασης και είπαν να χτίσουν τα δικά τους σπίτια με φύλλα από κυματοειδές σίδερο.

Μια μικρή πληρωμή μερικών εκατοντάδων δολαρίων σε μετρητά επέτρεψε στις αρχές να παραποιήσουν τις αναχωρήσεις τους ως εθελοντικές. Πολλές οικογένειες κατέληξαν να ζουν κάτω από σεντόνια από μουσαμά για μήνες και η περιοχή μετεγκατάστασης διαπιστώθηκε ότι δεν είχε επαρκή υγιεινή. Η περιοχή στερείται επίσης κατάλληλου αποχετευτικού συστήματος και οι έντονες βροχοπτώσεις οδήγησαν στην καταστροφή αυτοσχέδιων κατοικιών τον Ιούνιο.

Οι συνθήκες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις οποίες έχει υπογράψει η Καμπότζη, ορίζουν το δικαίωμα σε επαρκή στέγαση. Η μη τήρηση αυτού αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. «Εάν η UNESCO έχει δεσμευτεί να θέσει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο όλων των ενεργειών της, τότε θα πρέπει να καταδικάσει απερίφραστα τις αναγκαστικές εξώσεις ως εργαλείο για τη διαχείριση ενός Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς, να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να απαιτήσει από την κυβέρνηση της Καμπότζης να τις σταματήσει και να πιέσει για δημόσια και ανεξάρτητη έρευνα», δήλωσε ο Montse Ferrer, αναπληρωτής περιφερειακός διευθυντής για την έρευνα στη Διεθνή Αμνηστία.

Η Καμπότζη δεν είχε ένα σαφές και συνεπές σύστημα δικαιωμάτων γης από το καθεστώς των Ερυθρών Χμερ, το οποίο κυβέρνησε μεταξύ 1975 και αρχές του 1979 και κατήργησε κάθε ιδιωτική ιδιοκτησία. Σκληρά δικαιώματα ιδιοκτησίας υπάρχουν σήμερα μόνο για την ελίτ και όσους έχουν πολιτικές διασυνδέσεις, ενώ τα δικαιώματα ιδιοκτησίας για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού μπορούν να καταργηθούν όποτε βολεύει. Οι διεθνείς χορηγοί στην Καμπότζη πρέπει να καταλάβουν ότι το επεισόδιο Angkor είναι το τελευταίο σε μια μακρά σειρά εξώσεων, οι οποίες συχνά πραγματοποιούνται από εταιρείες με στενούς δεσμούς με την οικογένεια του πρωθυπουργού Hun Manet.

Η μεταχείριση της κοινότητας της λίμνης Boeung Kak στην Πνομ Πενχ, που εκτοπίστηκε για να ανοίξει ο δρόμος για την ανάπτυξη ακινήτων από το 2008, είναι μόνο ένα από τα πιο κραυγαλέα παραδείγματα. Η θανατηφόρα βία στο παρελθόν έχει χρησιμοποιηθεί για να απομακρυνθούν οι κάτοικοι που κρίθηκαν ότι παρεμπόδιζαν την τουριστική ανάπτυξη. Στις 15 Νοεμβρίου 2007, δύο άτομα πυροβολήθηκαν από τις δυνάμεις ασφαλείας κατά τη διάρκεια μιας αναγκαστικής έξωσης κοντά στο συγκρότημα του ναού Preah Vihear στη βόρεια Καμπότζη.

Στο Angkor Wat, οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Ιαπωνίας έχουν ιδιαίτερη ευθύνη καθώς είναι οι συμπρόεδροι της Διεθνούς Συντονιστικής Επιτροπής για τη Διασφάλιση και την Ανάπτυξη του Ιστορικού Τόπου του Angkor (ICC Angkor).

Η Γαλλία, συγκεκριμένα, φαινόταν μέχρι στιγμής να αγνοεί τα ζητήματα και ανακοίνωσε την υποστήριξη του ICC Angkor για άλλα 10 χρόνια σε μια διάσκεψη της UNESCO τον Νοέμβριο στην οποία συμμετείχε ο βασιλιάς της Καμπότζης Norodom Sihamoni. Ο βασιλιάς προσκλήθηκε από τον Γάλλο Πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν και έγινε δεκτός στο Παλάτι των Ηλυσίων. Το συνέδριο άκουσε επίσης παραπληροφόρηση από τον Hang Peou, τον γενικό διευθυντή της αρχής APSARA, που διαχειρίζεται τους ναούς, ο οποίος δήλωσε ψευδώς ότι οι άνθρωποι που απομακρύνθηκαν από το Angkor είχαν εγκατασταθεί εκεί παράνομα.

Προτρέπουμε τη Γαλλία και την Ιαπωνία να αναστείλουν την περαιτέρω υποστήριξη για το APSARA μέχρι να γίνει δίκαιη και δίκαιη αποζημίωση στις πληγείσες οικογένειες σύμφωνα με το νόμο.

Προτρέπουμε περαιτέρω την UNESCO και τους διεθνείς χορηγούς να αναλάβουν επείγουσα δράση υπό το φως αυτών των ευρημάτων. Απαιτείται άμεση δράση για την παροχή επαρκούς στέγασης και υγιεινής για όσους έχουν μετεγκατασταθεί και για να διασφαλιστεί ότι τα παιδιά προστατεύονται από το να εγκαταλείψουν το σχολείο στον τόπο μετεγκατάστασης.

Η έκθεση της Αμνηστίας πρέπει να εγκριθεί απερίφραστα από την UNESCO. Εάν αυτό δεν γίνει, η UNESCO πρέπει να πει γιατί και να διεξαγάγει τη δική της έρευνα. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να γίνει αποδεκτή έρευνα από την κυβέρνηση της Καμπότζης, η οποία έχει μακρά ιστορία κατάχρησης δικαιωμάτων γης προς όφελος της άρχουσας ελίτ.

Κανένας κατάλληλος μηχανισμός για τη διαφύλαξη μιας σημαντικής τοποθεσίας πολιτιστικής κληρονομιάς δεν μπορεί να υλοποιηθεί ή να διατηρηθεί χωρίς την αποτελεσματική συμμετοχή των κοινοτήτων που ζουν στην περιοχή. Οι χορηγοί για την ανάπτυξη του Angkor θα πρέπει να αναστείλουν την υποστήριξή τους έως ότου η κυβέρνηση σταματήσει τις μετεγκαταστάσεις και παρέχει ένα διαφανές σχέδιο για το μέλλον της τοποθεσίας. Οποιεσδήποτε μετεγκαταστάσεις πρέπει να βασίζονται σε επαληθεύσιμες διαβεβαιώσεις ότι οι οικογένειες έχουν εγγυημένη ολοκληρωμένη στέγαση, κατάλληλη αποχέτευση και αποχέτευση, τρόπους απόκτησης εισοδημάτων, κεφάλαια για τις επιχειρήσεις τους και τα μέσα για την εξόφληση των χρεών τους.