Ο Βούτσιτς, ο οποίος ήταν πρόεδρος του SNS μέχρι φέτος και παραμένει de facto ηγέτης του, αποφάσισε ξαφνικά να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον Σεπτέμβριο. Τα κίνητρά του για να το κάνει δεν ήταν απολύτως σαφή.

Ορισμένοι αναλυτές ερμήνευσαν την απόφαση ως προσπάθεια καθυστέρησης της εφαρμογής των υποχρεώσεων της Σερβίας στη διαδικασία εξομάλυνσης με τη μεσολάβηση της ΕΕ με το Κοσσυφοπέδιο. Άλλοι το ερμήνευσαν με όρους εσωτερικής πολιτικής, ως μια κίνηση τακτικής για τη δημιουργία θετικής δυναμικής για το κόμμα που οδεύει σε δύσκολες τοπικές εκλογές του επόμενου έτους.

Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, λίγοι προσεκτικοί παρατηρητές της σερβικής πολιτικής περίμεναν να χάσει το SNS. Το κόμμα κυριαρχεί στη σερβική πολιτική σκηνή για περισσότερο από μια δεκαετία, κερδίζοντας πάνω από το 40 τοις εκατό των ψήφων σε κάθε εκλογές από το 2014.

Το κύριο ερώτημα ήταν εάν το SNS θα μπορούσε να σημειώσει καλύτερο αποτέλεσμα από το 2022, όταν κέρδισε το 43 τοις εκατό (κάτω αρκετές ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές). Μια άλλη πτώση υποστήριξης, έστω και μέτρια, θα τροφοδοτούσε την αφήγηση μιας αργής αλλά σταθερής πτώσης του κόμματος μετά από τόσα χρόνια στην εξουσία.

Στην πραγματικότητα, συνέβη το αντίθετο σενάριο — το SNS βελτίωσε τα αποτελέσματά του. Οι νέοι ψηφοφόροι του SNS φαίνεται να αποστάτησαν κυρίως από τον μικρότερο εταίρο του στο συνασπισμό, το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Σερβίας (SPS), το οποίο είδε την υποστήριξή του να μειώνεται σχεδόν στο μισό σε σύγκριση με το 2022.

Το SNS και το SPS, το πρώην κόμμα του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς, κυβερνούν τη χώρα μαζί από το 2012 και, σύμφωνα με τις περισσότερες αναλύσεις, μοιράζονται μια δεξαμενή ψηφοφόρων. Πέρυσι, πολλοί ψηφοφόροι που έχασαν το SNS πήγαν στο SPS. τώρα, συμβαίνει το αντίστροφο.

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, η SNS υποσχέθηκε καλύτερο βιοτικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένου ενός μέσου μηνιαίου μισθού 1.400 ευρώ έως το έτος 2027 (ο σημερινός μέσος όρος είναι περίπου 730 ευρώ) και παρείχε οικονομική βοήθεια σε διάφορες κοινωνικές ομάδες εν μέσω του αυξανόμενου κόστους ζωής. Ο Βούτσιτς τόνισε ιδιαίτερα ότι το κόμμα θα φροντίσει περισσότερο τους απλούς πολίτες.

«Κάποιοι μου είπαν «Σε ψήφισα στις προεδρικές εκλογές πέρυσι, αλλά θύμωσα με έναν τοπικό κομματικό στέλεχος, οπότε ψήφισα κάποιον άλλο στις βουλευτικές εκλογές», είπε επανειλημμένα στην προεκλογική εκστρατεία, δεσμεύοντας περισσότερα. φροντίδα για τις ανάγκες των ανθρώπων στο μέλλον.

Άδικες εκλογικές συνθήκες

Η αποτελεσματική εκστρατεία ήταν μόνο η μία πλευρά της επιτυχίας του SNS. Το άλλο ήταν οι ολοένα και πιο άδικες εκλογικές συνθήκες. Σε όλες τις πρόσφατες εκλογές, οι παρατηρητές παρατήρησαν την κυριαρχία των μέσων ενημέρωσης από το κυβερνών κόμμα, τις πιέσεις στους ψηφοφόρους και την εκτεταμένη κατάχρηση δημοσίων αξιωμάτων για τη διεξαγωγή πολιτικών εκστρατειών.

Αυτά τα ζητήματα εμφανίστηκαν για άλλη μια φορά κατά τη διάρκεια αυτών των πρόωρων εκλογών, με τη σερβική εκλογική επιτροπή CRTA να διαπιστώνει ότι τα κυβερνώντα κόμματα έλαβαν το 75 τοις εκατό της κάλυψης από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ενώ η αντιπολίτευση έλαβε μόνο το 25 τοις εκατό.

Η ίδια η ημέρα των εκλογών στιγματίστηκε με σοβαρές κατηγορίες για παρατυπίες από την αντιπολίτευση, η οποία δεν έχει ακόμη διερευνηθεί.

Η ισχυρή εμφάνιση του SNS επισκίασε το αποτέλεσμα της ομαδοποίησης της Σερβίας κατά της βίας, ενός μεγάλου συνασπισμού κομμάτων της αντιπολίτευσης υπέρ της ΕΕ.

Το όνομά του από τις διαδηλώσεις κατά της βίας που ξέσπασαν μετά από δύο μαζικούς πυροβολισμούς τον Μάιο, ο συνασπισμός κέρδισε περισσότερο από το 23 τοις εκατό των ψήφων, σύμφωνα με τις προβλέψεις. Είναι το καλύτερο αποτέλεσμα της αντιπολίτευσης από τότε που το SNS ανέλαβε την εξουσία το 2012.

Παρά το γεγονός αυτό, ωστόσο, οι ψηφοφόροι της αντιπολίτευσης έμειναν απογοητευμένοι. Τα χρόνια της πόλωσης, που δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό από το κυβερνών κόμμα, και η έλλειψη επιτυχίας σε οποιεσδήποτε πρόσφατες εκλογές, τους άφησαν δυσαρεστημένους με οτιδήποτε άλλο εκτός από μια απόλυτη νίκη.

Ωστόσο, αυτό δεν ήταν ποτέ ρεαλιστική προοπτική σε αυτές τις εκλογές.

Η αντιπολίτευση έβαλε τα φώτα της δημοσιότητας στην καταπολέμηση της διαφθοράς, του οργανωμένου εγκλήματος, του αυταρχισμού και της βίας, τα οποία απέδωσε όλα στο κυβερνών κόμμα. Ωστόσο, όπως δείχνουν τα αποτελέσματα αυτών και των προηγούμενων εκλογών, αυτά τα μηνύματα λειτουργούν μόνο για ένα περιορισμένο εκλογικό σώμα, το οποίο είναι πιθανό να ψηφίσει την αντιπολίτευση.

Το πιο κυμαινόμενο τμήμα του εκλογικού σώματος παρέμεινε η εθνικιστική και φιλορωσική αντιπολίτευση. Συνολικά, αυτά τα κόμματα κέρδισαν περίπου το 15 τοις εκατό των ψήφων.

Συνωμοσιολόγος βασιλιάς

Ένα πρωτοποριακό αποτέλεσμα επιτεύχθηκε από τη λίστα γύρω από τον Branimir Nestorović, έναν γιατρό πνευμονολόγο που έγινε γνωστός το 2020 επειδή υποβάθμισε τη σοβαρότητα του Covid-19 και στη συνέχεια προωθούσε διάφορες θεωρίες συνωμοσίας. Η λίστα του περιλαμβάνει αρκετούς συχνούς επισκέπτες σε δημοφιλή κανάλια YouTube που επικεντρώνονται σε τρέχουσες υποθέσεις από την κοσμοθεωρία της συνωμοσίας.

Ο Νεστόροβιτς, ο κατάλογος του οποίου κέρδισε σχεδόν το 5% των ψήφων, βρίσκεται επί του παρόντος στη θέση του βασιλιά στη σερβική πρωτεύουσα, το Βελιγράδι, όπου διεξήχθησαν επίσης πρόωρες εκλογές. Ενώ καμία λίστα δεν κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία, το SNS προβάλλεται στην πρώτη θέση, με περίπου 38 τοις εκατό των ψήφων, τέσσερα τοις εκατό περισσότερο από το «Σερβία κατά της βίας».

Παρόλο που οι πολιτικές φιλοδοξίες του Νεστόροβιτς είναι ασαφείς, φαίνεται πιο πιθανό αυτή τη στιγμή το SNS να διατηρήσει την εξουσία κάνοντας μια συμφωνία με τους δημοτικούς συμβούλους που έχουν εκλεγεί στη λίστα του.

Οι εκλογές ήταν μια νίκη για το status quo.

Ο Βούτσιτς, του οποίου η προεδρική θητεία λήγει το 2027, θα διατηρήσει την εξουσία, υποστηριζόμενος από μια ακόμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αναμένεται να διατηρήσει την προτιμώμενη εξωτερική πολιτική του για εξισορρόπηση μεταξύ Ανατολής και Δύσης, εφόσον έχει τον χώρο να το κάνει.

Όσον αφορά το ζήτημα του Κοσσυφοπεδίου, ο Βούτσιτς έχει προσπαθήσει μέχρι στιγμής να αποφύγει σημαντικές αποφάσεις όπως η ανοιχτή αναγνώριση της ανεξαρτησίας του, κάνοντας παράλληλα μια σειρά μικρότερων παραχωρήσεων στο διάλογο.

Στην εσωτερική πολιτική, έχει δημιουργήσει έναν συνδυασμό απολυταρχίας και δημοκρατίας — ένα λεγόμενο «υβριδικό καθεστώς» — του οποίου η αποτελεσματικότητα αποδεικνύεται επίσης από το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα.