Σύμφωνα με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, οι δυο τους είχαν σημειώσει πρόοδο όσον αφορά τις ελάχιστες διασφαλίσεις για τη διασφάλιση των ετήσιων επιπέδων ελλείμματος και χρέους, αφήνοντας παράλληλα περιθώρια για (πράσινες) επενδύσεις.

«Αυτή είναι μια ευκαιρία για μια πολιτική συμφωνία στο οικονομικό συμβούλιο», είπε ο Λίντνερ, από τους νεοφιλελεύθερους Ελεύθερους Δημοκράτες του γερμανικού κυβερνητικού συνασπισμού, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ωστόσο, ένας εκπρόσωπος από το νόμισμα της ισπανικής προεδρίας που προεδρεύει των διαπραγματεύσεων είπε ότι υπάρχουν ακόμη "κάποια στοιχεία που έχουν απομείνει για να συζητήσουν οι υπουργοί".

Οι πρεσβευτές της ΕΕ θα συναντηθούν ξανά την Πέμπτη για να οριστικοποιήσουν μια διαπραγματευτική εντολή με βάση την προκαταρκτική συμφωνία, ανοίγοντας το δρόμο για διοργανικές διαπραγματεύσεις που πρόκειται να διεξαχθούν τον Ιανουάριο.

Οι κανόνες για τις δαπάνες και το χρέος της ΕΕ, γνωστοί ως Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ανεστάλησαν από την αρχή της πανδημίας Covid-19 για να επιτρέψουν στις κυβερνήσεις να δαπανήσουν για την έξοδο από την κρίση και να στηρίξουν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις.

Η αναστολή, σε συνδυασμό με ένα γιγαντιαίο πακέτο νομισματικής τόνωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, απέτρεψε τη μετατροπή της πανδημίας σε τεράστια οικονομική κρίση.

Από τα τέλη του περασμένου έτους, οι ηγέτες προσπάθησαν να συμφωνήσουν σε νέους κανόνες, επειδή οι παλιοί κρίθηκαν πολύ αυστηροί και, ως εκ τούτου, δεν εφαρμόστηκαν ποτέ.

Οι κανόνες παραβιάστηκαν 114 φορές μεταξύ 1999 και 2016, αλλά δεν υπήρξαν ποτέ συνέπειες.

Ορισμένες από τις τελευταίες λεπτομέρειες στις οποίες πρέπει να συμφωνήσουν οι υπουργοί είναι διασφαλίσεις. Στο τελευταίο κείμενο διαπραγμάτευσης που είδε το EUobserver, οι χώρες με αναλογίες χρέους προς ΑΕΠ που υπερβαίνουν το 90 τοις εκατό πρέπει να το μειώσουν κατά μία ποσοστιαία μονάδα ετησίως. Για όσους έχουν χρέος μεταξύ 60 και 90 τοις εκατό, θα είναι μισή ποσοστιαία μονάδα ετησίως.

Τα ετήσια ελλείμματα θα πρέπει να παραμείνουν κάτω από 1,5 τοις εκατό. Οι χώρες που υπερβαίνουν τόσο τον δείκτη χρέους του 60 τοις εκατό όσο και το όριο ελλείμματος του 3 τοις εκατό στο πλαίσιο της νέας «διαδικασίας υπερβολικού χρέους» θα πρέπει να μειώσουν τα ελλείμματα κατά 0,5 τοις εκατό ετησίως.

Υπάρχει ακόμη κάποια αβεβαιότητα για το πώς θα υπολογιστεί με ακρίβεια.

Μια ομάδα χωρών, με επικεφαλής τη Γαλλία, θέλησε να εξαιρέσει τόσο τις πληρωμές τόκων όσο και τις πράσινες επενδυτικές δαπάνες από τον υπολογισμό του ελάχιστου ποσού προσαρμογής 0,5%.

«Αυτό θα έκανε μεγάλη διαφορά, [καθώς] οι πληρωμές τόκων της Γαλλίας προβλέπεται να αυξηθούν κατά 0,2-0,3 τοις εκατό του ΑΕΠ ετησίως καθώς τα υψηλότερα επιτόκια αυξάνουν το μέσο κόστος δανεισμού», Zsolt Darvas, ανώτερος ερευνητής στις Βρυξέλλες -έγραψε η δεξαμενή σκέψης Breugel σε μια ανάλυση την περασμένη εβδομάδα.

Ανάλογα με την ευελιξία των κανόνων όταν πρόκειται να επιτρέψουν νέες επενδύσεις που τονώνουν την ανάπτυξη, τα προβλεπόμενα όρια δαπανών του Bruegel πιθανότατα θα απαιτήσουν από τις μισές χώρες της ΕΕ να εισέλθουν σε διαδικασίες ελλείμματος το επόμενο έτος.

Και η δεξαμενή σκέψης συμβούλεψε τους υπουργούς να αποκλείσουν τις πράσινες επενδυτικές δαπάνες από τον υπολογισμό της μείωσης του ελλείμματος.

Αυτό μπορεί επίσης να τονώσει την ανάπτυξη. Για παράδειγμα, μια πρόσφατη ανάλυση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δείχνει ότι οι πράσινες επενδύσεις έχουν θετική επίδραση πάνω από το μέσο όρο στην οικονομική ανάπτυξη σε σύγκριση με άλλες δημόσιες επενδύσεις.

Δεν είναι όλοι ευχαριστημένοι

Ενώ οι Γάλλοι και οι Γερμανοί διαπραγματευτές μπορεί να συμφώνησαν, η Ιταλία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα εξακολουθούν να είναι δυσαρεστημένοι με τον συμβιβασμό.

«Έχουν γίνει κάποια βήματα προς τα εμπρός, αλλά όχι για τη θέση της Ιταλίας», δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζορτζέτι μετά τις διαπραγματεύσεις της περασμένης εβδομάδας, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι η σύναψη συμφωνίας αυτή την εβδομάδα είναι «απίθανη».

Η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και η Ισπανία υπέστησαν εξαντλητική λιτότητα για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 2010, εν μέρει από την ΕΕ.

Ενώ αυτές οι χώρες μείωσαν τους προϋπολογισμούς τους περισσότερο μεταξύ 2009 και 2019, είδαν επίσης τις μεγαλύτερες αυξήσεις στους δείκτες χρέους προς ΑΕΠ, με αποτέλεσμα πολλοί να επικρίνουν τις περικοπές δαπανών ως αποτελεσματικό τρόπο μείωσης του χρέους.

Το ΔΝΤ διαπίστωσε επίσης ότι η δημοσιονομική εξυγίανση ιστορικά δεν μειώνει τον λόγο χρέους προς ΑΕΠ, αλλά τον αυξάνει.

Εστίαση στην ανάπτυξη

Σε μια συζήτηση που φιλοξενήθηκε στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη Δευτέρα, ο ισχυρός οικονομολόγος Oliver Blanchard πρότεινε ότι οι κανόνες που χρησιμοποιούν την τροχιά του χρέους ως βάση για τη σταθερότητα είναι πιο αποτελεσματικοί από κανόνες που στοχεύουν στη διατήρηση του χρέους σε μια συγκεκριμένη αναλογία.

Εάν ο ρυθμός ανάπτυξης υπερβαίνει τις πληρωμές επιτοκίων, το χρέος τελικά σταθεροποιείται ή μειώνεται.

«Γνωρίζουμε ότι οι χώρες μπορούν να ξεφύγουν με 250 τοις εκατό», είπε, αναφερόμενος στην Ιαπωνία. "Η εστίαση στο χρέος [αναλογία] είναι λάθος. Η εστίαση στην τροχιά είναι σωστή."

Αυτό το άρθρο έχει ενημερωθεί