Επιμένει ότι η ένταξη στην ΕΕ βασίζεται στην αξιοκρατία —πράγμα που θα έπρεπε να είναι—, αλλά η κυβέρνησή του έχει περιφρονήσει ωμά τους κανόνες και τις αξίες πάνω στις οποίες βασίζεται η ΕΕ.

Υπό την ηγεσία του, οι ουγγρικές αρχές επιτίθενται συχνά και υπονομεύουν το κράτος δικαίου και τους δημοκρατικούς θεσμούς.

Η κυβέρνηση διεκδικεί έκτακτες εξουσίες για να κυβερνά με διατάγματα και να παρακάμπτει την κοινοβουλευτική διαδικασία με αέναες παρατάσεις των «καταστάσεων κινδύνου».

Ανεξάρτητοι δημοσιογράφοι, μέσα ενημέρωσης και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών αντιμετωπίζουν εκστρατείες συκοφαντικής δυσφήμισης από δημόσιους λειτουργούς και φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης. Οι διακρίσεις και η δυσφήμιση των λεσβιών, των ομοφυλόφιλων, των αμφιφυλόφιλων και των τρανς (LGBT) ατόμων και των Ρομά εξακολουθούν να υφίστανται, όπως και οι παράνομες απωθήσεις μεταναστών και αιτούντων άσυλο.

Η ΕΕ ορθώς παρενέβη μέσω του Δικαστηρίου της ΕΕ, του ελέγχου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, των διαδικασιών επί παραβάσει της Επιτροπής, των οικονομικών όρων και του κύριου μέσου της συνθήκης για την αντιμετώπιση σοβαρών παραβιάσεων του κράτους δικαίου — τη διαδικασία του άρθρου 7 της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΣΕΕ).

Όμως οι ενέργειες της ΕΕ είχαν μέχρι στιγμής περιορισμένα αποτελέσματα.

Ανεξάρτητοι παρατηρητές συμφωνούν ότι, ενώ η κυβέρνηση της Ουγγαρίας έχει υιοθετήσει ορισμένα μέτρα ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της ΕΕ, αυτά υπολείπονται του αναγκαίου για την άμβλυνση των ανησυχιών σχετικά με το κράτος δικαίου στην Ουγγαρία.

Όπως έδειξε οδυνηρά η σύνοδος κορυφής, οι ηγέτες της ΕΕ απέτυχαν επίσης να περιορίσουν την ικανότητα του Όρμπαν να πειράζει την εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

Τον Μάιο του 2023, σε μια προσπάθεια να αποκτήσει κονδύλια της ΕΕ που έχουν ανασταλεί, το ουγγρικό κοινοβούλιο ψήφισε νόμο που αντιμετωπίζει ορισμένα ζητήματα σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Ωστόσο, ο νόμος απέτυχε να εγγυηθεί την ακεραιότητα της κοινοβουλευτικής νομοθετικής διαδικασίας και την ανεξαρτησία των βασικών δικαστικών οργάνων, μεταξύ άλλων θεμάτων.

Η ουγγρική κοινωνία των πολιτών επέκρινε τις τελευταίες προσπάθειες της κυβέρνησης στις αρχές Δεκεμβρίου να προβεί σε περαιτέρω τροποποιήσεις για την εκπλήρωση των κριτηρίων αναφοράς της ΕΕ.

Αντί να κρατήσει τη γραμμή, η ΕΕ απέτυχε για άλλη μια φορά να ζητήσει αποτελεσματικά την Ουγγαρία να λογοδοτήσει.

Την ημέρα πριν από τη σύνοδο κορυφής ορόσημο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ουγγαρία είχε εκπληρώσει τους όρους που συνδέονται με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και ξεμπλοκάρει 10 δισεκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία συνοχής της ΕΕ. Διατήρησε πάγωμα 21 δισ. ευρώ σε άλλα κεφάλαια που συνδέονται με τις επίμονες παραβιάσεις του κράτους δικαίου και των κανόνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα από τις ουγγρικές αρχές.

Εμπόριο αλόγων

Το χρονοδιάγραμμα αυτού του βήματος την παραμονή των κρίσιμων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Ουκρανία, στις οποίες αντιτάχθηκε η Ουγγαρία, εγείρει πολλά ερωτήματα, συμπεριλαμβανομένου του πολιτικού εμπορίου αλόγων.

Ενώ τα κράτη μέλη της ΕΕ συνέχισαν να ελέγχουν την Ουγγαρία σύμφωνα με το άρθρο 7, απέφυγαν να θέσουν σε ψηφοφορία εάν οι ενέργειες της Ουγγαρίας παραβίασαν τις αξίες της ΕΕ ή να υιοθετήσουν αντίστοιχες συστάσεις για την αποκατάσταση αυτών των παραβιάσεων.

Η διαδικασία του άρθρου 7 είναι ένα μοναδικό και κρίσιμο εργαλείο για την ΕΕ προκειμένου να προστατεύσει τις συνθήκες της και να λειτουργήσει ως κοινότητα ομοϊδεατών κρατών. Εάν οδηγηθεί στην τελική του κατάληξη, θα μπορούσε να συνεπάγεται αναστολή ορισμένων δικαιωμάτων μέλους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ψήφου.

Ωστόσο, τα κράτη μέλη έχουν αποφύγει την ευθύνη τους να υιοθετήσουν οποιαδήποτε συγκεκριμένα, ακόμη και προληπτικά, μέτρα στο πλαίσιο του μέσου, περιορίζοντας τη δράση τους στον πολιτικό διάλογο από τότε που ξεκίνησε η διαδικασία το 2018.

Στις 14 Δεκεμβρίου, οι ηγέτες της ΕΕ κατάφεραν να δώσουν πράσινο φως στις συνομιλίες ένταξης στην ΕΕ για την Ουκρανία, ανοίγοντας το δρόμο για συνολική μεταρρύθμιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του θεσμικού πλαισίου και του πλαισίου κράτους δικαίου της Ουκρανίας, σύμφωνα με το κεκτημένο της ΕΕ. Η ένταξη στην ΕΕ έχει προσφέρει το πιο ισχυρό όχημα για μεταρρυθμίσεις και εκδημοκρατισμό στην ευρωπαϊκή ήπειρο.

Αλλά εάν η ΕΕ δεν είναι σταθερή στο κράτος δικαίου στο εσωτερικό και τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν αναλάβουν την ευθύνη της εντολής τους να λογοδοτήσουν με άμεση δράση σύμφωνα με το άρθρο 7 του Συμβουλίου, ο Βίκτορ Όρμπαν όχι μόνο θα κατέστρεφε τη δημοκρατία στην Ουγγαρία και θα υπονόμευε την Ε.Ε. ως ένωση αξιών — θα εκτροχιάσει το μεταρρυθμιστικό δυναμικό της διεύρυνσης και για την Ουκρανία και για άλλες υποψήφιες χώρες.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες ομοφωνίας, η Ουγγαρία θα μπορούσε να πολιτικοποιήσει και να χρησιμοποιήσει για τους δικούς της σκοπούς κάθε επόμενο στάδιο της διεύρυνσης, συμπεριλαμβανομένων βασικών βημάτων όπως το άνοιγμα και το κλείσιμο των κεφαλαίων του κεκτημένου.

Ο Όρμπαν πράγματι ορκίστηκε αμέσως μετά τη σύνοδο κορυφής να κάνει ακριβώς αυτό. Αυτό θα είχε μια βαθιά απογοητευτική επίδραση στη δέσμευση της Ουκρανίας να υλοποιήσει το πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της ΕΕ και θα υπονόμευε την αξιοπιστία της ΕΕ ενώπιον όλων των υποψηφίων χωρών.

Εκτός από το επιχείρημα για το πώς η ευρύτερη εφαρμογή της Ειδικής Πλειοψηφίας θα μπορούσε να υποστηρίξει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις, είναι μια άλλη περίπτωση γιατί η ΕΕ δεν μπορεί να συνεχίσει να ανέχεται τις υπερβολές της τρέχουσας ουγγρικής κυβέρνησης στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Ο Όρμπαν συμφώνησε στις ενταξιακές συνομιλίες, αλλά η Ουγγαρία μπλόκαρε το ουσιαστικό πακέτο βοήθειας προς την Ουκρανία, διατηρώντας ένα μοχλό στο αποθεματικό για να αμβλύνει τον έλεγχο και να εμποδίσει την εξωτερική πολιτική της ΕΕ.

Η ΕΕ δεν πρέπει να επιτρέψει να κρατηθεί όμηρος του μεταρρυθμιστικού δυναμικού της πολιτικής της διεύρυνσης από τον ηγέτη ενός μόνο κράτους μέλους, ο οποίος αρνείται να σεβαστεί τις ίδιες τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ.