Οι κανόνες που διέπουν τις δαπάνες και το χρέος του μπλοκ, γνωστοί ως Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, ανεστάλησαν το 2020. Οι κανόνες ήταν ούτως ή άλλως έτοιμοι για επαναδιαπραγμάτευση επειδή κρίθηκαν αναποτελεσματικοί, πολύ περίπλοκοι και πολύ αυστηροί.

Από πέρυσι, οι χώρες της ΕΕ προσπάθησαν να αναπτύξουν ένα νέο σύνολο κανόνων που υποτίθεται ότι θα είναι ευκολότερο να εφαρμοστούν.

Πριν από το καλοκαίρι, η Επιτροπή της ΕΕ πρότεινε ένα προσχέδιο που θα επέτρεπε στις χώρες κάποια ευελιξία να μειώσουν τα ελλείμματα και το χρέος με βάση τα εθνικά σχέδια δαπανών.

Οι νέοι κανόνες είχαν σκοπό να μειώσουν αποτελεσματικά το χρέος και να επιτρέψουν επενδύσεις σε πράσινες και ψηφιακές τεχνολογίες που ανήλθαν σε 650 δισ. ευρώ ετησίως.

Η σκέψη ήταν ότι επιτρέποντας στις χώρες τέσσερα χρόνια να αποκτήσουν χρέος σε καθοδική κλίση και να φέρουν τα ελλείμματα κάτω από τον κανόνα του 3% του ΑΕΠ, οι υπερχρεωμένες χώρες δεν θα τιμωρηθούν υπερβολικά.

Η τετραετής περίοδος θα μπορούσε τελικά να παραταθεί σε επτά έτη σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ωστόσο, οι βαθιές διαφωνίες μεταξύ των κρατών μελών εμπόδισαν τον φάκελο να προχωρήσει. Ένα θέμα που παίζει είναι η ταχύτητα της μείωσης του χρέους.

Η αρχική πρόταση δεν περιλάμβανε ελάχιστους ετήσιους στόχους μείωσης του χρέους. Αλλά μια ομάδα χωρών με επικεφαλής τη Γερμανία θέλει διαβεβαιώσεις που οι υπερχρεωμένες χώρες θα μειώσουν το χρέος αρκετά γρήγορα.

Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, η Ισπανία, ο σημερινός κάτοχος της εκ περιτροπής προεδρίας της ΕΕ, συνέταξε ένα συμβιβαστικό κείμενο στις 28 Νοεμβρίου που υποχρεώνει τις υπερχρεωμένες χώρες να μειώσουν το χρέος κατά μία ποσοστιαία μονάδα ετησίως.

Οι χώρες με επίπεδα χρέους μεταξύ 60 και 90 τοις εκατό του ΑΕΠ θα μπορούσαν να κινηθούν με βραδύτερο ρυθμό 0,5 τοις εκατό ετησίως.

Οι Γερμανοί διαπραγματευτές απέρριψαν τον συμβιβασμό και επέμειναν σε ένα όριο ενός τοις εκατό για όλους. Αυτό έχει εξοργίσει άλλες χώρες, ιδίως τη Γαλλία και την Ιταλία, που απαιτούν μεγαλύτερη ευελιξία για μεμονωμένες χώρες.

Την Πέμπτη, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρούνο Λεμέρ πίεσε τον Γερμανό ομόλογό του να συμφωνήσει σε συμβιβασμό.

«Η Γαλλία έχει ήδη κάνει κάθε απαραίτητο βήμα προς τη Γερμανία για να καταλήξει σε συμβιβασμό», είπε ο Λεμέρ στους δημοσιογράφους.

Ο Λεμέρ και ο Λίντνερ συναντήθηκαν χωριστά έξι φορές τους τελευταίους μήνες για να καταλήξουν σε μια συμφωνία που θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως βάση για μια γενική συμφωνία.

Ωστόσο, ο Le Maire αρνήθηκε να αφαιρέσει τα περιθώρια δαπανών για πράσινες και ψηφιακές επενδύσεις που θα παρακάμπτουν τις απαιτήσεις μείωσης του χρέους.

«Αυτή είναι μια απόλυτη κόκκινη γραμμή», είπε. «Θα αρνηθώ κανόνες που θα μπορούσαν να σκοτώσουν την ευρωπαϊκή καινοτομία, παραγωγικότητα και ανάπτυξη».

Κάποιοι φοβούνται ότι δεν μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία πριν από το Σαββατοκύριακο. "Αυτό είναι το ερώτημα των εκατομμυρίων δολαρίων. Θα έλεγα ότι είναι πιθανό, αλλά πολύ αβέβαιο", δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ στο EUobserver.

Ο αξιωματούχος έδειξε επίσης ότι οι Γερμανοί διαπραγματευτές μπορεί να μην έχουν την τάση να συμβιβάζονται για άλλους λόγους.

Στα μέσα Νοεμβρίου, το ανώτατο δικαστήριο της χώρας έκρινε ότι η χρήση κεφαλαίων Covid εκτός προϋπολογισμού για την πραγματοποίηση επενδύσεων και την απόκρυψη ελλειμμάτων ήταν αντισυνταγματική.

Αυτό έχει αναστατώσει τον γερμανικό συνασπισμό, αναγκάζοντας την κυβέρνηση του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς να βρει δισεκατομμύρια για να φτιάξει τον δικό της εθνικό προϋπολογισμό.

Οι διαπραγματευτές της ΕΕ έχουν σημειώσει ότι έχει γίνει «περισπασμός» από τις ευρωπαϊκές υποθέσεις, γεγονός που μπορεί να παρεμποδίσει την ικανότητα του μπλοκ να συνάψει συμφωνίες της τελευταίας στιγμής για περαιτέρω χρηματοδότηση για την Ουκρανία.

«Ελπίζω να υπάρχει κατανόηση στο Βερολίνο ότι η μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ έχει ευθύνη και ότι χωρίς τη σημαντική δέσμευσή τους, θα καταλήξουμε σε συμφωνία», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο επίτροπος προϋπολογισμού Γιοχάνες Χαν.