Από τότε που ξεκίνησε ο κύκλος της βίας τον Απρίλιο του τρέχοντος έτους, περισσότεροι από έξι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εκτοπιστεί. Με όλο και λιγότερες ασφαλείς περιοχές εντός της χώρας, χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις γειτονικές χώρες, ιδιαίτερα την Αίγυπτο.

Ο Ethar Ahmed είναι ένας από τους 317.000 Σουδανούς που κατέφυγαν στην Αίγυπτο μετά την έναρξη του πολέμου πριν από επτά μήνες. Είναι περιβαλλοντολόγος και κοινωνική επιχειρηματίας της οποίας το έργο επικεντρώθηκε στην ανακάλυψη του φυσικού πλούτου του Σουδάν, ένα έργο που έπρεπε να σταματήσει στις 15 Απριλίου.

«Όταν ξεκίνησε νομίζαμε ότι δεν ήταν πραγματικός πόλεμος και ότι θα διαρκούσε μερικές μέρες και μετά θα εξαφανιστεί, αλλά αυτό δεν συνέβη». Η Ethar είπε στο EUobserver ότι εκείνη και η οικογένειά της περίμεναν δύο εβδομάδες μέχρι να συνειδητοποιήσουν ότι είχε έρθει η ώρα να φύγουν: «η μέρα που έγινε μια επίθεση μπροστά στο κατώφλι του σπιτιού μου».

Ακόμα κι αν η Ethar και η οικογένειά της δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τη χώρα και μάλλον να καταφύγουν σε ένα γειτονικό κράτος στο Σουδάν, οι ιατρικές συνθήκες των γονιών της κατέστησαν σαφές ότι χρειάζονταν ένα μέρος όπου θα μπορούσε να διασφαλιστεί η υγεία τους. Η Ethar, οι γονείς της και οι δύο αδερφές της πήραν ένα λεωφορείο από το Χαρτούμ για τα αιγυπτιακά σύνορα με τα λίγα μετρητά που είχαν στις τσέπες τους. Δεν θα ήξεραν ότι, μετά τη διέλευση, δεν θα ήταν ακόμα ασφαλείς.

Οι κανονισμοί της Αιγύπτου απομακρύνουν τους Σουδανούς

Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων του πολέμου, οι Σουδανοί μπόρεσαν να εισέλθουν στην Αίγυπτο χωρίς καμία σημαντική επιπλοκή – όπως είχαν καταφέρει να κάνουν από τη συμφωνία των τεσσάρων ελευθεριών του 2004 (σύμφωνα με την αμοιβαία ελευθερία μετακίνησης, διαμονή χωρίς άδεια, εργασία και ιδιοκτησία ιδιοκτησίας χορηγείται τόσο σε Σουδανούς όσο και σε Αιγύπτιους εντός των δύο χωρών.)

Ωστόσο, αυτές οι ελευθερίες έχουν περιοριστεί κάθε εβδομάδα μετά τα γεγονότα του Απριλίου, είπε ο Ethar.

"Ακριβώς την επομένη της διέλευσης, η αιγυπτιακή κυβέρνηση εξέδωσε απόφαση λέγοντας ότι όποιος έχει διαβατήριο που δεν ισχύει τους επόμενους έξι μήνες δεν μπορεί να μπει. Και μετά από μερικές εβδομάδες το έκαναν πιο δύσκολο, λέγοντας ότι χρειαζόσουν βίζα".

Αυτό συγκλονίζει τον Έθαρ και πολλούς Σουδανούς που επισκέπτονταν συχνά την Αραβική Δημοκρατία πριν από τον πόλεμο, για ιατρικές εξετάσεις και επαγγελματικές ή οικογενειακές επισκέψεις. «Ερχόμασταν συχνά στην Αίγυπτο για τα ιατρικά ραντεβού του πατέρα μου, ήταν μια πολύ εύκολη διαδικασία», είπε επίσης ο Έθαρ. «Τώρα, πρέπει να κάνουμε αίτηση για παραμονή και δεν ξέρουμε για πόσο καιρό θα μας τη χορηγήσουν».

Ομολογεί ότι σκέφτεται να υποβάλει αίτηση για καθεστώς πρόσφυγα, το οποίο θα της αφαιρούσε το δικαίωμα στην εργασία, διακινδυνεύοντας τη σημερινή της θέση σε μια περιβαλλοντική πρωτοβουλία στο Κάιρο και αναγκάζοντάς την να βασιστεί στα λίγα μετρητά που προσφέρει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.

Σύμφωνα με έκθεση του Refugees International, οι περισσότεροι Σουδανοί που έφτασαν στην Αίγυπτο ζουν σε φτωχές και ανασφαλείς γειτονιές που βασίζονται σε οργανώσεις προσφύγων υπό την ηγεσία του Σουδάν και ενώσεις αλληλοβοήθειας λόγω των τελευταίων κυβερνητικών πολιτικών και των ευρύτερων κοινωνικών διακρίσεων.

Ενώ η Ύπατη Αρμοστεία υποστηρίζει την «πρόσβαση των προσφύγων σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και τη διασφάλιση ότι οι ευάλωτοι πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο μπορούν να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες», η αυξανόμενη ζήτηση και η χρόνια υποχρηματοδότηση αφήνουν πολλούς να περιμένουν για μήνες χωρίς απάντηση, έδειξε η έρευνα του Refugees International.

Μια σουδανική οικογένεια επτά ατόμων που είναι εγγεγραμμένη στην Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στο Κάιρο είπε στο EUobserver ότι οι υπηρεσίες του ΟΗΕ δεν καλύπτουν τις βασικές τους ανάγκες. Δεν μπορούν να βρουν δουλειά για να συντηρήσουν την εκπαίδευση των παιδιών τους και προσθέτουν ότι θα φοβόντουσαν ακόμη και να στείλουν τα παιδιά σε αιγυπτιακά δημόσια σχολεία. «Υπάρχουν περιπτώσεις όπου τα παιδιά από το Σουδάν ξυλοκοπούνται και εκφοβίζονται, εμείς οι ίδιοι φοβόμαστε ήδη να βγούμε έξω και να δούμε πώς μας κοιτάζουν [οι Αιγύπτιοι]».

Οι άχρηστες αιγυπτιακές πολιτικές και ο ρατσισμός αναγκάζουν εδώ και χρόνια τους Σουδανούς να δοκιμάσουν την ευρωπαϊκή οδό — αλλά δεν έχουν πιο λαμπερή μοίρα εκεί.

Η Ευρώπη δεν είναι ασφαλές καταφύγιο

Από τότε που ξεκίνησε η βία στη δυτική περιοχή του Νταρφούρ το 2003, χιλιάδες Σουδανοί έχουν εκτοπιστεί. Η επακόλουθη πολιτική αναταραχή και η ανασφάλεια συνέχισαν να αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα μέχρι τον φετινό πόλεμο, ο οποίος έπιασε πολλούς ήδη στο δρόμο τους προς την Ευρώπη, χωρίς να βλέπουν μέλλον στην Αίγυπτο.

Ο Ιμπραήμ είναι ένας από αυτούς. Έφυγε από το Νταρφούρ του Σουδάν το 2017 αφού η οικογένειά του αντιμετωπίστηκε από επίθεση από τις δυνάμεις Janjaweed, για να υποδουλωθεί στη Λιβύη και να βρεθεί κάτω από μια γέφυρα αφού έφτασε στην Ευρώπη.

Προσπάθησε να ζητήσει άσυλο στη Γαλλία χωρίς να τα καταφέρει, και έπρεπε να επιστρέψει στην Ιταλία χωρίς βοήθεια ή προστασία.

«Κοιμάμαι στη Ventimiglia κάτω από μια γέφυρα, όπου υπάρχουν αρουραίοι, ποντίκια και χοίροι: η κατάσταση είναι τραγική», είπε με πόνο ο Ιμπραήμ, του οποίου το όνομα άλλαξε για να προστατεύσει την ανωνυμία του. «Θέλω απλώς να μάθω γιατί, ως αδερφός σου πρόσφυγας, αντιμετωπίστηκε έτσι», ρωτά, μοιράζοντας την οδυνηρή του εμπειρία με το EUobserver και ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Borders of Paradise», που θα κυκλοφορήσει σύντομα.

Η Francesca Fusaro, μέλος μιας ΜΚΟ που λειτουργεί από τη Ventimiglia, που ονομάζεται No Name Kitchen, είπε ότι η πλειονότητα των μεταναστών που δέχθηκε η πόλη τους τελευταίους μήνες προέρχονταν από το Σουδάν.

«Η συντριπτική πλειοψηφία είχε κάνει τη διαδρομή της Μεσογείου, δια θαλάσσης, πηγαίνοντας από το Σουδάν στην Αίγυπτο, μετά τη Λιβύη, και είτε φεύγουν προς την Ευρώπη από εκεί είτε από την Τυνησία», είπε στο EUobserver.

Ωστόσο, ισχυρίζεται ότι δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πόσοι ήρθαν από τον πόλεμο τον Απρίλιο και πόσοι είχαν ήδη ξεκινήσει το ταξίδι τους χρόνια πριν: «Οι περισσότεροι δεν θέλουν καν να μιλήσουν για το ταξίδι της μετανάστευσης, καθώς είναι κάτι που πονάει παρτίδα."

Οι πολιτοφυλακές που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ, σκουπίζουν πλέον τα χέρια

Ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες απαντούν με εχθρότητα στους Σουδανούς μετανάστες που φτάνουν στα σύνορά τους, αναζητώντας προστασία από μια σύγκρουση που διεξάγεται από ένοπλες ομάδες που οδηγούνται από οικονομικά συμφέροντα. η Ένωση ήταν υπεύθυνη για την ενίσχυση της ισχύος αυτών των πολιτοφυλακών τα τελευταία χρόνια.

Αφού ξεκίνησαν τα πρώτα κύματα μαζικής μετανάστευσης προς την Ευρώπη το 2015, το Καταπιστευματικό Ταμείο Έκτακτης Ανάγκης της ΕΕ για την Αφρική (EUTF για την Αφρική) διαθέτει κεφάλαια για έργα διαχείρισης της μετανάστευσης στο Σουδάν. Αυτά τα κονδύλια περιλάμβαναν εκπαίδευση, εξοπλισμό και συνολική υποστήριξη στις Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης, τις κύριες συνοριακές δυνάμεις αλλά και τις δυνάμεις που ευθύνονται για τη γενοκτονία του Νταρφούρ το 2003 και τις περισσότερες από τις τρέχουσες επιθέσεις.

Ο Ethar Ahmed είναι εξοργισμένος με τις ενέργειες της ΕΕ. "Η ΕΕ έχει χρηματοδοτήσει πλήρως το RSF με το όνομα της παύσης της νόμιμης μετανάστευσης. Αυτή τη στιγμή, ας τους ρωτήσουμε, καταφέρατε να σταματήσετε την παράνομη μετανάστευση ή αυξάνεται;"

Όπως αυτή, πολλοί Σουδανοί νέοι πιάνονται στην Αίγυπτο, αγνοώντας πόσο καιρό θα τους επιτραπεί να μείνουν, και φοβισμένοι για το ενδεχόμενο να χρειαστεί να καταφύγουν στις διαδρομές προς την Ευρώπη που κακομεταχειρίζονται Σουδανούς πρόσφυγες τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

«Δεν θέλω να γίνω πρόσφυγας, δεν θέλω να προσθέσω άλλη ταμπέλα μειοψηφίας στη λίστα μου», είπε με δάκρυα που έμελλε να ξεσπάσουν από τα μάτια της. «Αλλά αυτή τη στιγμή δεν αισθάνομαι σαν επιλογή, πρέπει να βρω κάπου αλλού που θέλει να με φιλοξενήσει, αλλά, έκπληξη, δεν υπάρχει χώρα που να ανοίγει τις πόρτες της στον σουδανικό λαό».