Ακριβώς τη στιγμή που τα οχήματα τα οποία λειτουργούν με μπαταρία φτάνουν σε ένα σημείο-τομή, όπου το κόστος τους πέφτει κάτω από εκείνο των συμβατικών αυτοκινήτων, ένα νέο εμπόδιο απειλεί να εκτροχιάσει την επανάσταση των ηλεκτρικών οχημάτων (EV): τα δίκτυα φόρτισης.

Το σχέδιο 7,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων της κυβέρνησης Μπάιντεν για την κατασκευή μιας αλυσίδας σταθμών φόρτισης οχημάτων σε όλες τις ΗΠΑ δεν έχει ακόμη φτάσει να παραγάγει ούτε μία πρίζα, ανέφερε το Politico την περασμένη εβδομάδα. Η Κίνα, όπου βρίσκονται σχεδόν τα δύο τρίτα των δημόσιων σημείων φόρτισης στον κόσμο, εξακολουθεί να δυσκολεύεται να τα επεκτείνει και ηλεκτροδοτήσει σε αγροτικές περιοχές, καθιστώντας τις μεγάλες διαδρομές εντός της χώρας με ηλεκτρικά οχήματα μια διαδικασία που προκαλεί άγχος.

Δομικό πρόβλημα

Σε όλο τον κόσμο, τα δίκτυα φόρτισης μετά βίας μπορούν να συμβαδίσουν με την απορρόφηση των ίδιων των οχημάτων. Στη σύνοδο κορυφής COP28 για το κλίμα στο Ντουμπάι, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου θεώρησε σκόπιμο να καυχηθεί για την τελευταία επένδυσή της στην ενίσχυση των ταχυφορτιστών σε αυτοκινητοδρόμους – ωστόσο οι εν λόγω δαπάνες είναι ασήμαντες, στα 70 εκατομμύρια βρετανικές λίρες (88 εκατομμύρια δολάρια).

Πρόκειται για δομικό πρόβλημα. Η μικρή διαθεσιμότητα φόρτισης είναι ένας από τους κύριους λόγους τους οποίους αναφέρουν δυνητικοί αγοραστές EV ως εμπόδιο προκειμένου να πραγματοποιήσουν μια τέτοια αγορά. Οι συγκεκριμένες αμφιβολίες των καταναλωτών, με τη σειρά τους, έχουν ενθαρρύνει μια διευρυνόμενη ομάδα αυτοκινητοβιομηχανιών να επιβραδύνουν τους στόχους τους ως προς τον εξηλεκτρισμό. Αυτό θα μπορούσε να καταστεί ένας φαύλος κύκλος, καθώς ένας μικρότερος από τον αναμενόμενο στόλος αυτοκινήτων με μπαταρία θα συρρικνώνει τη μελλοντική δεξαμενή εσόδων για τις εταιρείες φόρτισης, οι οποίες με τη σειρά τους θα αποσύρουν τις επενδύσεις και θα εντείνουν τις ανησυχίες των αγοραστών αυτοκινήτων για την εύρεση πρίζας.

Για να διορθωθεί το ζήτημα του άγχους περί της αυτονομίας του οχήματος των οδηγών, η πιο επιτακτική ανάγκη είναι ένα ισχυρό δίκτυο φορτιστών στους αυτοκινητόδρομους. Ωστόσο, το κόστος κατασκευής σε τέτοια μέρη είναι πολύ υψηλότερο, δεδομένου του πρόσθετου κόστους των γραμμών μεταφοράς, των μετασχηματιστών και των εφεδρικών μπαταριών σε απομακρυσμένες περιοχές οι οποίες δεν είναι συνηθισμένες σε τόσο έντονη ζήτηση δικτύου.

Μερικά από αυτά τα προβλήματα υφίστανται και στο λιανικό εμπόριο καυσίμων. Εάν οι ιδιοκτήτες πρατηρίων καυσίμων θέλουν να αποφύγουν τις φρικτές ουρές σε ώρες αιχμής, πρέπει να εγκαταθιστούν τόσο πολλές αντλίες που ο προαύλιος χώρος τους μοιάζει έρημος το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, οδηγώντας σε κακή απόδοση της επένδυσης. Είναι σπάνιο για μεγάλες εταιρείες πετρελαίου να τα πηγαίνουν πολύ καλύτερα από το να καλύπτουν απλώς το κόστος κεφαλαίου τους. Τα περισσότερα χρήματα κερδίζονται συχνά από τις μεγάλες σημάνσεις για σνακ στο παντοπωλείο του πρατηρίου. Αυτά τα προβλήματα τείνουν να είναι πανομοιότυπα είτε το καύσιμο είναι η ηλεκτρική ενέργεια είτε η βενζίνη.

Ωστόσο, υπάρχουν μερικά ξεχωριστά προβλήματα για τα EV. Οι οδηγοί συμβατικών αυτοκινήτων μπορούν να αγοράσουν τα καύσιμα τους μόνο σε βενζινάδικο, που αρχικά είχε κατασκευαστεί από μονοπωλιακούς συγκεντροποιημένους κολοσσούς όπως η Shell και η Standard Oil που θα μπορούσαν να βγάλουν τα χρήματά τους από τις πετρελαιοπηγές και τα διυλιστήρια τους. Οι οδηγοί EV, από την άλλη πλευρά, μπορούν να ξαναγεμίσουν τη μπαταρία τους στο σπίτι με ηλεκτρική ενέργεια πολύ φθηνότερα από ό,τι θα μπορούσε να τους πουλήσει ένας διαχειριστής φορτιστών.

Η σημασία των κρατικών υποδομών

Αυτές οι προκλήσεις δεν διαφέρουν τόσο πολύ από ορισμένα από τα προβλήματα συντονισμού τα οποία αντιμετωπίζουν τα δίκτυα μεταφορών εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Η λύση ήταν πάντα να αναγνωρίζει η κυβέρνηση τη σημασία τέτοιων υποδομών για την εθνική ενότητα και ασφάλεια και να χρησιμοποιεί τον προϋπολογισμό και την επιρροή της για να επιβάλει λύσεις.

Ο Διηπειρωτικός Σιδηρόδρομος των ΗΠΑ σχεδιάστηκε για πρώτη φορά από τον υπουργό Πολέμου ως αμυντικό έργο. Η χρηματοδότηση προήλθε από κρατικά δάνεια, πωλήσεις ομολόγων και απαλλοτριώσεις – προσφορές γης εν μέσω του αμερικανικού εμφυλίου πολέμου. Ο κρατικά κατασκευασμένος Υπερσιβηρικός σιδηρόδρομος, παρομοίως, ήταν απαραίτητος για την ανάδειξη της Ρωσίας ως δύναμης τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη.

Ή σκεφτείτε το Διαπολιτειακό Σύστημα Αυτοκινητοδρόμων των ΗΠΑ. Ως νεαρός αξιωματικός το 1919, ο μελλοντικός πρόεδρος Ντουάιτ Αϊζενχάουερ είχε λάβει μέρος σε ένα στρατιωτικό κονβόι που χρειάστηκε δύο μήνες για να διασχίσει τις ΗΠΑ απ’ άκρου εις άκρον. Δεκαετίες αργότερα, ως διοικητής των Συμμαχικών στρατιωτικών δυνάμεων στην Ευρώπη, είχε παρατηρήσει πώς οι νεόκτιστοι αυτοκινητόδρομοι των ναζί διευκόλυναν τη μετακίνηση των στρατευμάτων τους στο έδαφος της Γερμανίας. Η τελική τιμή την οποία υπέγραψε για τον Διαπολιτειακό ήταν περισσότερα από μισό τρισεκατομμύριο δολάρια σε τρέχουσες τιμές, τάξεις μεγέθους περισσότερα απ’ οσα ξοδεύει η Ουάσιγκτον σήμερα για φορτιστές EV. Τα οικονομικά οφέλη του δικτύου, ωστόσο, αποτυπώνουν ότι βγάζει τα χρήματά του κάθε χρόνο.

Η ηλεκτροδότηση των οδικών μεταφορών είναι επίσης ζήτημα εθνικής ασφάλειας – κάτι που η Κίνα, με την τεράστια εξάρτησή της από τα εισαγόμενα καύσιμα και τα ισχυρά κρατικά κίνητρα υπέρ των EV, κατανοεί διαισθητικά.

Θεωρείται  ανούσιο και άβολο να το σχολιάζουμε πολύ ηχηρά, ωστόσο οι τιμές του πετρελαίου δίνουν στη Μόσχα και στο Ριάντ ένα εργαλείο για να εμπλέκονται στην εσωτερική πολιτική των δημοκρατιών που …οδηγούν αυτοκίνητα. Ο τέως πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πέρασε μήνες πριν από τις ενδιάμεσες βουλευτικές εκλογές των ΗΠΑ του 2018 γκρινιάζοντας στον Οργανισμό Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών μέσω Twitter να αυξήσει την παραγωγή και ανταμείφθηκε με μια ώθηση της προσφοράς και των εξαγωγών της Σαουδικής Αραβίας που βοήθησε στη μείωση των τιμών του αργού κατά περίπου 16% τον μήνα πριν από εκείνες τις κάλπες. Ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είχε απειλήσει με “μεγάλες οικονομικές συνέπειες” για τις ΗΠΑ εν μέσω διαφωνίας για τα επίπεδα παραγωγής πέρυσι, ανέφερε η Washington Post τον Ιούνιο.

Οι τρεις μεγαλύτερες δημοκρατίες του κόσμου – οι ΗΠΑ, η Ινδία και η Ινδονησία – θα προσέλθουν σε κάλπες το επόμενο έτος και οι τιμές των καυσίμων είναι πιθανό να αποτελούν σημαντικό ζήτημα σε κάθε μία από αυτές τις εκλογικές αναμετρήσεις. Εάν οι κυβερνήσεις θέλουν να μειώσουν την επιρροή των ξένων τυράννων στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών των ψηφοφόρων, ένας λόγος παραπάνω για τους πολιτικούς ηγέτες οι οποίοι συγκεντρώθηκαν στο Ντουμπάι να ενεργοποιήσουν πιο ισχυρά δίκτυα φόρτισης.

Απόδοση – Επιμέλεια – Επιλογή Κειμένων (2019-2023): Γ.Δ. Παυλόπουλος

(Bloomberg, capital.gr)